Türk-Rus Enerji İlişkilerinde ABD-AB Yaptırımları Baskısı

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfının (SETA) analizinde, ABD ve AB’nin uyguladığı yaptırımların, gelecekte Türk-Rus enerji ilişkilerinde daha fazla maliyet ve baskı oluşturacağı bildirildi.

SETA, ABD ve AB’nin Rusya’ya uyguladığı yaptırımların uluslararası alandaki etkilerini ve Türkiye’nin enerji sektörüne yansımalarını inceleyen "Rusya Yaptırımlarının Etkileri ve Türkiye Enerji Sektörüne Yansımaları" başlıklı analizini yayımladı.

SETA'dan yapılan açıklamaya göre ABD ve AB’nin yaptırımların küresel alandaki etkileri, Türkiye-Rusya iş birliğiyle yürütülen enerji projelerinin durumu ve gelecekte Türk-Rus enerji ilişkileri üzerinde oluşacak baskı ve malliyetleri inceleyen analizi Yunus Furuncu kaleme aldı.

Analizde, "karşılıklı çıkarların korunması" ve "doğal gaz alanındaki bağımlılık" gerekçeleriyle AB’nin Rusya’ya uyguladığı yaptırımların sınırlı düzeyde kalacağı ve daha fazla sertleşmeyeceği görüşü ele alındı.

Washington yönetiminin giderek daha kapsamlı ve daha zorlayıcı hükümler içeren yeni yaptırımlar ortaya çıkarma niyetinde olduğuna değinilen analizde, "Esasen yaptırımların uluslararası bir bağlayıcılığının olmadığı, sadece yaptırım uygulayan ülkenin gücü nispetinde uluslararası düzeyde hissedildiği." ifadeleri kullanıldı.

Kırım’ın ilhakıyla başlayan Rusya yaptırımlarının giderek kapsam ve etkisinin genişlediğine dikkat çekiilen analizde, ABD Düşmanlarına Karşı Koyma Yasası’nın (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act, CAATSA) kanunlaştırılması yaptırımların boyut ve etkisinin artışı şeklinde nitelendirilirken, Kremlin'ın, Saldırılarına Karşı Amerikan Güvenliğinin Korunması (Defending American Security Against Kremlin Aggression Act, DASKAA) yasa tasarısının ise ABD’nin Rusya yaptırımlarını daha da ileri götürme arzusu şeklinden tanımlandı.

- "Türkiye yaptırımlara karşı çıkabilir"

Analizde ayrıca, ABD yaptırımlarından dolayı Rusya’nın uluslararası şirketlerinin zor duruma düştüğü ve kurtulmak için yapısal kararlar alındığına dikkat çekildi.

Yaptırımların giderek artması ve DASKAA gibi tasarıların kabulüyle devlet borçlarına yönelik yaptırımlar uygulanması durumunda Rusya’da bulunan yabancı sermaye çıkışının artabileceği ön görülen analizde, CAATSA’nın etkisinin uluslararası arenada kendini gösterdiği ve Rusya’nın hareket alanını daralttığı belirtildi.

Washington ile Moskova arasındaki yaptırımların doğal olarak her iki tarafla ilişkisi bulunan Ankara’yı da etkilediğine dikkat çekilen analizde, Rusya ile Türkiye arasında halihazırda birçok enerji projesi olduğuna vurgu yapılarak, Türkiye’nin enerji sektörüne yaptırımların uygulanması ve giderek genişletilmesinden dolayı en fazla etkilenen ülkelerden biri olabileceği kaydedildi.

Analizde, Türkiye’nin enerji güvenliğini ilgilendiren ancak uluslararası bir bağlayıcılığı olmayan bu yaptırımlara karşı çıkabileceğine vurgu yapıldı.

Ayrıca, yaptırımların Rusya’yı ve diğer uluslararası ortaklarını tehdit ettiği, ABD’nin kendi çıkarları için bu yaptırımları aracı olarak kullandığını belirten analizde, Türkiye’nin bu durumdan en az şekilde etkilenmesi için şu önerilerde bulunuldu:

"Türkiye’nin enerjide dışa bağımlı olması enerji güvenliği konusunu daha hassas hale getirmektedir. Bu yüzden Türkiye’nin enerji ihracatçılarıyla birlikte yeni proje ve iş birlikleri yapması önemlidir. Yapılan bu proje ve iş birlikleri bir yandan enerji güvenliğinin sağlam temeller üzerinde yükselmesini diğer taraftan da Türkiye’nin bölgedeki etkisinin artmasını sağlamaktadır. Ancak yaptırımlar Türkiye’nin enerjide Rusya ile iş birliğinde daha fazla maliyet oluşturacağından yeni projelerin ortaya çıkmasını olumsuz etkileyecektir. Bundan dolayı Türkiye’nin Rusya ile enerji alanında yapılacak iş birliklerinde uluslararası baskı ile kendi ekonomik ve güvenlik çıkarları arasındaki dengeye uygun hareket etmesi önemlidir."

Enerjide dışa bağımlı bir ülke olan Türkiye’nin kendi enerji güvenliğini önceleyen politikalarına devam etmesini daha makul ve yararlı olacağı kaydedilen analizde "Türk-Rus ilişkilerinin gelişmesine daha fazla maliyet yükleyen yaptırımlar Rusya ile yeni enerji projeleri yapılmasının önünde ciddi bir engel teşkil edecektir." uyarısında bulunuldu.

Kaynak: AA