BDDK'nin Bazı Yetkilerinin TCMB'ye Devredilmesine İlişkin Teklif Genel Kurulda

TBMM Genel Kurulunda, Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin ilk 10 maddesini kapsayan birinci bölümü kabul edildi.

Birinci bölümde kabul edilen maddelere göre, ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından katkı payı alınabilecek kuruluşlar arasında yer almayacak.

Banka kartları ve kredi kartları ile ilgili yürütülecek "takas ve mahsup" faaliyetlerine ilişkin ifadeler de 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu'ndan çıkarılacak.

Düzenlemeyle 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun'un 2. maddesinde yer alan "uzmanlarını" ibaresi "uzmanları ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası denetçileri ve uzmanlarını" şeklinde değiştirildi.

Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kendi aralarındaki müşterek ihtiyaçlarının karşılanmasını, mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılmasını, mesleğin genel faaliyetlere uygun olarak gelişmesinin sağlanmasını, meslek mensuplarının birbirleriyle ve ödeme hizmeti kullanıcılarıyla olan ilişkilerinde dürüstlüğün ve güvenin hakim kılınmasını, mesleki disiplin ile ahlakın korunmasını teminen oluşturulan ve üyeliğin zorunlu kılındığı Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği kurulacak.

Ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemlerine ilişkin yürütülen gözetim faaliyetleri kapsamında, gözetim faaliyetlerinin sistem işleticisi ile birlikte sistem katılımcıları, mutabakat kuruluşu, bağlantılı diğer sistemler ile dış hizmet sağlayıcıları gibi faaliyetleri sistemin çalışmasıyla yakından ilgili tüm tarafları kapsaması ihtiyacını karşılamak için Merkez Bankasının gözetim faaliyetlerinin etkinliği artılıyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), gözetim faaliyetlerinin kapsamına giren kuruluşların gerçekleştirdiği bütün işlemlere ilişkin kayıt, bilgi ve belgeyi, gerekli gördüğü durumlarda anlık ve işlem bazında olmak üzere talep edebilecek.

TCMB, sistemlerin kesintisiz işletimini sağlamak amacıyla sistemik öneme sahip kurulmuş ve kurulacak sistem işleticilerine hissedar olabilecek.

Ödeme sistemleri alanındaki teminat uygulamalarına ilişkin hüküm daha açık ve anlaşılabilir şekle getiriliyor; teminat uygulamaları bakımından Sermaye Piyasası Kanunu'na koşut hükümlere yer veriliyor.

- Merkez Bankasına yetkiler

BDDK'nin 6493 Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamındaki görev ve yetkilerinin Merkez Bankasına devredilmesini teminen, ikincil düzenleme yapma yetkisi Merkez Bankasına devrediliyor.

Merkez Bankasına ödeme hizmeti kapsamındaki belirli bir işlem türüne ilişkin olarak herhangi bir isim altında işlemin taraflarından birinin aldığı ücret, masraf, komisyon ve diğer menfaatlerin nitelikleri ile azami miktar ya da oranlarını tespit etme, bunları kısmen veya tamamen serbest bırakma yetkisi veriliyor.

TCMB, sadece ödeme aracını çıkaranın iş yerinde, sınırlı bir hizmet sağlayıcı ağında ya da sınırlı bir mal veya hizmet çeşidi için ödeme aracını ihraç eden ile yapılan ticari bir anlaşma çerçevesinde gerçekleştirilen mal veya hizmet alımında kullanılabilen araçlara ilişkin işlemler ile ödeme işleminin gönderen ya da alıcı namına mal veya hizmet pazarlığına ya da alım satımına yetkili olan ticari temsilci aracılığıyla yapılması yönündeki işlemlerin ve buna benzer diğer işlemlerin toplam büyüklük ve etki alanı açısından, Merkez Bankası tarafından belirlenecek seviyeye ulaşması durumunda, ödeme hizmeti olarak değerlendirilmesine karar verebilecek.

Kanunla ödeme hizmeti sağlayıcılarının faaliyetleri nedeniyle taraf oldukları hukuki ilişkileri, bu alanda oluşabilecek sorunların tespiti ve gelişim alanlarının belirlenmesi amacıyla Merkez Bankası tarafından izlenecek.

Merkez Bankasına, faaliyetler kapsamında ödemeler alanının gelişimini olumsuz etkileyebilecek nitelikte durum ve uygulamaların bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, konu ile ilgili çalışma komiteleri kurma, bu komitelerin çalışma usul ve esaslarını ilgili tarafların görüşlerini alarak belirleme ve bu komitelerde alınan kararların uygulamaya geçirilmesi için gerekli iş ve işlemleri yapma yetkisi veriliyor.

Merkez Bankasına, bir ödeme hizmeti sağlayıcısındaki verilerin ödeme hizmeti başlatma ve hesap bilgisi sağlama faaliyetleri kapsamında başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısı ile paylaşılmasına ilişkin her türlü usul ve esası belirleme yetkisi de veriliyor.

TCMB, elektronik parayı ihraç eden kuruluşun sadece kendi mağaza ağında, sadece belirli bir mal veya hizmet grubunun satın alınmasında veya yapılan bir anlaşma sonucunda sadece belirli bir hizmet ağında kullanılabilen ön ödemeli araçlar ile yapılan işlemlerin toplam büyüklük ve etki alanı açısından Merkez Bankası tarafından belirlenecek belirli seviyeye ulaşması durumunda, Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında değerlendirilmesine karar verebilecek.

- Görüşmelerden

CHP Hatay Milletvekili Suzan Şahin, LÖSANTE Çocuk ve Yetişkin Hastanesinin tam ruhsat ile çalışamadığını, AK Parti Hükümetinin hastaneye ısrarla ruhsat vermediğini öne sürdü.

LÖSANTE Hastanesinin binlerce bağışçının parası ile inşa edildiğini, tam ruhsat ile çalışamaması durumunun birçok lösemi hastasını mağdur ettiğini savunan Şahin, şunları kaydetti:

"Bu vicdansızlığın sorumluları kimlerdir? Tedavi bekleyen ve tedavide gecikme yaşayan çocukların sorunlarını çözmek ve duyarlı vatandaşlarımızın katkılarıyla inşa edilen bu hastanemizin tam kapasite ile çalışmasını sağlamak amacıyla CHP grubunun vermiş olduğu meclis araştırma önergesi iki gün önce bu Mecliste AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Hiçbir siyasi amaç gütmeyen, lösemi hastası çocukların tedavisi için attığımız bu adımı toplumun vicdanını sızlatan bir karar ile reddeden vekilleri topluma ve Allah'a ve yüce milletimize havale ediyorum."

Şahin'in konuşması sonrasında söz isteyen MHP Grup Başkanvekili Muhammed Levent Bülbül, Şahin'in, MHP'ye yönelik iddialarını ispat etmeye davet etti.

Bülbül, "Sayın hatipten 'hayır' oyu verdiğimize dair elinde ne tür bir delilin olduğunu soruyorum. Bu delili Genel Kurula sunmasını istiyorum. Sunamadığı taktirde de MHP grubundan hemen özür dilemesini bekliyorum." ifadelerini kullandı.

AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş da söz konusu hastanenin alınan izin dışında bir kapasitede inşa edildiğini belirterek, "Hastane yapılırken 400 yatak izni alınmış olsa sorun olmayacak ama 75 yatak izni alınıp 400 yataklı bir hastene yapılmasından kaynaklı bir mevzuat sorunu var ortada. Bu konunun takipçisi olacağımızı salı günkü birleşimde de belirtmiştik." ifadelerini kullandı.

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel ise normal şartlarda MHP'nin genel tutumu gereği "evet" oyu vermesi gerektiğini belirterek, "Milletvekilimiz Suzan Şahin'in, MHP'nin kendi kanun teklifinin olduğu konularda bile AKP'yle birlikte 'hayır' oyu verdiği için CHP'nin kabul edilmeyen araştırma önergesine MHP'nin de 'hayır' oyu verdiğini düşünüyor. Ama ben kendim MHP'nin de verdiği oyları takip ediyorum ve çekimser kaldılar o oylamada. Eğer 'evet' oyu verdilerse söylesinler, ben çekimser kaldıklarını gördüm." diye konuştu.

Bunun üzerine tekrar söz isteyen Bülbül, MHP'nin bu konudaki tavrını önerge sahibi Tekin Bingöl'ün de yakından bildiğini vurgulayarak, "Dün bu noktada elimizden gelen temasları kurduk, bu meselenin halli için iyi niyetli çalışmaların içerisine dahil olduk. Fakat, toplumu ilgilendiren hassas meselelerin araştırma önergeleriyle farklı bir siyasi malzeme haline getirildiğini gördüğümüz bir ortamda 'cambaza bak' oyununun içerisine MHP'nin dahil olmayacağını baştan şerh etmiş bulunmaktayız." karşılığını verdi.

- İYİ Parti Grubu Genel Kurul salonunu terk etti

Partisinin önergesi üzerine söz alan HDP Bingöl Milletvekili Erdal Aydemir, konuşmasını Zazaca yapmaya başlaması üzerine İYİ Parti milletvekilleri tepki gösterdi.

Bunun üzerine TBMM Başkanvekili Levent Gök'ün, Aydemir'in konuşmasında herkesin anlayacağı ortak dili, Türkçe'yi kullanması yönünde uyarısına rağmen Zazaca konuşmaya devam etmesi karşısında Genel Kurul salonunda milletvekillerinin itiraz sesleri yükseldi. İYİ Parti milletvekilleri sıra kapaklarına vurarak Aydemir'i protesto etti ve ardından salonu terk etti.

MHP Grup Başkanvekili Muhammed Levent Bülbül, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Lazı, Çerkezi, Kürdü ile hep birlikte kurulduğunu, yapılan konuşmada toplumu kutuplaştırma kastının bulunduğunu belirterek, "Bu durum sistematik şekilde izlenen bir politikanın sonucudur. Bu Türkiye'nin sosyal gerçeklerine aykırı bir durumdur. Irkçılık olarak değerlendirdiğimiz bu davranışları şiddetle kınıyoruz." dedi.

AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş da Anayasaya göre ortak dilin Türkçe olduğunu söyleyerek, "Tüm diller bizim ama hatibin konuşmasını bu salonda en fazla 10 kişi anladı. Buradan hareketle insanları bir dile karşıymış gibi bir algı oluşturmak doğru değil. Bu Türkiye'de birbirine geçmiş insanları ayrıştırmaktan öteye geçmez. Samimi olmakta fayda var. 82 milyonun arasına nifak tohumları ekmeyin. Yazık ediyorsunuz. Sizden önce başkaları da vardı onlar başaramadı, size de nasip olmayacak." diye konuştu.

HDP Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç ise yapılanın halkı ayrıştırmakla hiçbir alakasının olmadığını öne sürdü. Oluç, "Bu ülkede çok farklı ana diller var. İnsanların ana dillerini kullanmasına kimse karşı çıkmamalı, bu kötü bir şey değil. Meclis topluma demokratik kültürü yayma yeri olacaksa bunu ırkçılık olarak lanse etmek doğru değildir." ifadelerini kullandı.

Teklifin birinci bölümünde yer alan maddelerin kabul edilmesinden sonra TBMM Başkanvekili Levent Gök, birleşime ara verdi.

Aranın ardından komisyonun yerinde olmaması üzerine Gök, birleşimi 12 Kasım salı günü saat 15.00'da toplanmak üzere kapattı.