Cezayir'de Geçerli Görüş Seçimlerin 12 Aralık'ta Yapılacağı Yönünde
Cezayirli Sosyolog ve Yazar Nureddin Bekis: 'Muhalefetin itirazlarına rağmen cumhurbaşkanlığı seçimleri planlandığı gibi aralık ortasında gerçekleşecek ancak kim seçilirse seçilsin yeni cumhurbaşkanı güçsüz olacak' 'Bir sonraki cumhurbaşkanı makama iktidarsız bir şekilde gelecek ve asıl iktidar sahibi ordunun desteğine ihtiyaç duyacak'.
HÜSAMEDDİN İSLAM - Cezayir'de muhalefetin itirazına rağmen seçimlerin 12 Aralık'ta gerçekleştirilmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Cezayir, eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın, kitlesel protestolar ve ardından da ordunun uyarısıyla istifa etmesi sonucu siyasi ve toplumsal bir krize sürüklendi.
Buteflika'yı sözlü uyarılarıyla istifaya zorladıktan sonra ülkedeki en güçlü kişi konumuna yükselen Genelkurmay Başkanı Ahmed Kayid Salih'in baskısıyla geçici yönetim, temmuz ayında seçimlerin yapılması için adımlar atmış ancak sivil toplum ve muhalefetten gelen itirazların yanı sıra, yeterli aday başvurusu olmadığı gerekçesiyle seçimler ucu açık şekilde ertelenmişti.
Son olarak, ordunun da baskısıyla geçici yönetim eylül ayında cumhurbaşkanlığı seçimleri için 12 Aralık tarihini açıkladı.
Her hafta düzenledikleri kitlesel gösterilerle Buteflika'yı istifaya zorlayan Cezayir sokağı ve muhalefeti ise "ülkedeki koşulların elverişli olmadığı gerekçesiyle" seçimlere karşı çıkıyor.
Buna karşılık, Cezayir Genelkurmayı da seçimler için boykot veya ertelenme çağrısı yapanları eski rejim ve "çete" yanlısı olmakla suçladı.
Cezayir ordusu ve rejimin baskısı, sokağın ve muhalefetin itirazına rağmen, son dönemde kurulan "Ulusal Bağımsız Seçim İdaresi" adaylık başvurularını topladı ve gerekli şartları sağlayan nihai beş adayı açıkladı.
Aday listesinde, eski başbakanlar Ali bin Flis ve Abdulmecid Tebbun, Müstakbel Cephesi Başkanı Abdulaziz Belıyd, Buteflika müttefiği Ahmed Uyahyanın partisi Demokratik Ulusal Birlik'in Genel Sekreteri İzzeddin Meyhubi ve İslami eğilimli Ulusal Bina Hareketinin Başkanı Abdulkadir bin Karine'nin isimleri yer alıyor.
-"Muhalefetin itirazları sonuç getirmeyecek"
Cezayirli Sosyolog Nureddin Bekis, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Muhalefetin itirazlarına rağmen cumhurbaşkanlığı seçimleri planlandığı gibi aralık ortasında gerçekleşecek ancak kim seçilirse seçilsin yeni cumhurbaşkanı güçsüz olacak." görüşünü savundu.
Rejim sokağı ikna etme savaşını kazanamayacağını anladığını belirten Bekis, "Cezayir'deki asıl iktidar kendi siyasi planını uygulamaya karar verdi. Siyasi bir meşruiyet almadan, planına (seçimlerle) anayasal bir meşruiyet kazandırmak istiyor." diye konuştu.
-Güçsüz bir cumhurbaşkanı
Aday yelpazesinde, Buteflika yanlıları ve karşıtlarının yanı sıra İslami eğilimli isimler bulunmasına rağmen gelecek cumhurbaşkanının "çok güçsüz" olacağını yineleyen Bekis, "Bir sonraki cumhurbaşkanlığına talip isimler, olayları değiştirmeye veya etkileme, yeni bir siyaset sahnesi kurmaya güçleri olmayacak." değerlendirmesini yaptı.
Bekis, bir sonraki cumhurbaşkanının, "bu makama iktidarsız bir şekilde geleceğine ve asıl iktidar sahibi ordunun desteğine ihtiyaç duyacağına" işaret etti.
-Rejimin içeriden reformu
Cezayir'deki değişimin rejimin içerisinde gerçekleşen bir dönüşüm olduğunu paylaşan Bekis, şu ifadeleri kullandı:
"Cezayir'deki dönüşüm çoğulcu ve özgür seçimler sonucunda meydana gelen köklü bir devrimden ziyade rejimin içerisinde yaşanan bir değişim niteliğinde. Cezayir'deki rejimin inancına göre; Cezayir köklü bir değişime uygun değil. Bu seçimlerde de durum çok değişmeyecektir. Ancak, devlet kendi içinde köklü değişim, çekişme ve çatışmaları yaşıyor. Yani rejim de bir nevi kendi iç devrimini yaşıyor."
-Sokak hareketi tek bir blok değil
Bu seçimlerin siyaset sahnesindeki oyunun son perdesi olmadığını belirten Bekis, "yaşanan olayların ya siyasette geniş çaplı bir reform ya da rejimin kendini yeniden inşa etmesiyle sonuçlanacağını ve bunlardan hangisi olacağına asıl iktidar sahibi ordunun karar vereceğini" dile getirdi.
Ülkedeki tüm bu değişimi zorlayan sokak hareketinin baştaki gibi ortak bir hedefle hareket eden tek bir blok olmadığını vurgulayan Bekis, toplumsal hareketin içinde ayrı gündemleri bulunan farklı gruplar bulunduğunu, bu nedenle siyasi bir biçim alamadığını açıkladı.
Bekis, "Sokak hareketi, siyaset üzerinde önleyici ve baskıcı rolünü devam ettirecek, devrimciden ziyade reformcu bir tutuma dönüşecek." ifadelerini kullandı.
-Cezayir'de değişim rüzgarları
Cezayir, Buteflika'nın önce protestolar, sonra da ordunun uyarılarıyla nisan ayında istifa etmesinin ardından protestoların ortak mesajı Buteflika döneminde yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma gibi suçlara bulaşanlardan hesap sorulmasıydı.
Buteflika'yı sahne dışına iterek daha da güç kazanan Genelkurmay Başkanı Salih'in yargıya "sinyal" vermesiyle ülkenin en etkin isimleri arasında sayılan eski Cumhurbaşkanı'nın kardeşi Said Buteflika, eski başbakanlar, işadamları, üst düzey bürokratlar, istihbarat şefleri hakkında yolsuzluk soruşturmaları başlatılmış, tutuklama emirleri çıkmıştı.
Yargılamalar sonucu Said Buteflika, eski istihbarat başkanları Muhammed Medyen ve Osman Beşir Tartag ile diğer üst düzey isimler "orduya zarar verme ve devlete karşı komplo kurma" suçlarından 15 ila 25 yıl arası hapse mahkum edilmişti.
Cezayirlilerin bazıları baş döndürücü hızda seyreden yolsuzluk soruşturmalarını desteklerken bazıları ise bu soruşturmaların yolsuzlukla mücadeleden ziyade, Buteflika sonrası yönetimde tasfiye için kullanıldığı eleştirisinde bulunuyor.
Kaynak: AA
Cezayir, eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın, kitlesel protestolar ve ardından da ordunun uyarısıyla istifa etmesi sonucu siyasi ve toplumsal bir krize sürüklendi.
Buteflika'yı sözlü uyarılarıyla istifaya zorladıktan sonra ülkedeki en güçlü kişi konumuna yükselen Genelkurmay Başkanı Ahmed Kayid Salih'in baskısıyla geçici yönetim, temmuz ayında seçimlerin yapılması için adımlar atmış ancak sivil toplum ve muhalefetten gelen itirazların yanı sıra, yeterli aday başvurusu olmadığı gerekçesiyle seçimler ucu açık şekilde ertelenmişti.
Son olarak, ordunun da baskısıyla geçici yönetim eylül ayında cumhurbaşkanlığı seçimleri için 12 Aralık tarihini açıkladı.
Her hafta düzenledikleri kitlesel gösterilerle Buteflika'yı istifaya zorlayan Cezayir sokağı ve muhalefeti ise "ülkedeki koşulların elverişli olmadığı gerekçesiyle" seçimlere karşı çıkıyor.
Buna karşılık, Cezayir Genelkurmayı da seçimler için boykot veya ertelenme çağrısı yapanları eski rejim ve "çete" yanlısı olmakla suçladı.
Cezayir ordusu ve rejimin baskısı, sokağın ve muhalefetin itirazına rağmen, son dönemde kurulan "Ulusal Bağımsız Seçim İdaresi" adaylık başvurularını topladı ve gerekli şartları sağlayan nihai beş adayı açıkladı.
Aday listesinde, eski başbakanlar Ali bin Flis ve Abdulmecid Tebbun, Müstakbel Cephesi Başkanı Abdulaziz Belıyd, Buteflika müttefiği Ahmed Uyahyanın partisi Demokratik Ulusal Birlik'in Genel Sekreteri İzzeddin Meyhubi ve İslami eğilimli Ulusal Bina Hareketinin Başkanı Abdulkadir bin Karine'nin isimleri yer alıyor.
-"Muhalefetin itirazları sonuç getirmeyecek"
Cezayirli Sosyolog Nureddin Bekis, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Muhalefetin itirazlarına rağmen cumhurbaşkanlığı seçimleri planlandığı gibi aralık ortasında gerçekleşecek ancak kim seçilirse seçilsin yeni cumhurbaşkanı güçsüz olacak." görüşünü savundu.
Rejim sokağı ikna etme savaşını kazanamayacağını anladığını belirten Bekis, "Cezayir'deki asıl iktidar kendi siyasi planını uygulamaya karar verdi. Siyasi bir meşruiyet almadan, planına (seçimlerle) anayasal bir meşruiyet kazandırmak istiyor." diye konuştu.
-Güçsüz bir cumhurbaşkanı
Aday yelpazesinde, Buteflika yanlıları ve karşıtlarının yanı sıra İslami eğilimli isimler bulunmasına rağmen gelecek cumhurbaşkanının "çok güçsüz" olacağını yineleyen Bekis, "Bir sonraki cumhurbaşkanlığına talip isimler, olayları değiştirmeye veya etkileme, yeni bir siyaset sahnesi kurmaya güçleri olmayacak." değerlendirmesini yaptı.
Bekis, bir sonraki cumhurbaşkanının, "bu makama iktidarsız bir şekilde geleceğine ve asıl iktidar sahibi ordunun desteğine ihtiyaç duyacağına" işaret etti.
-Rejimin içeriden reformu
Cezayir'deki değişimin rejimin içerisinde gerçekleşen bir dönüşüm olduğunu paylaşan Bekis, şu ifadeleri kullandı:
"Cezayir'deki dönüşüm çoğulcu ve özgür seçimler sonucunda meydana gelen köklü bir devrimden ziyade rejimin içerisinde yaşanan bir değişim niteliğinde. Cezayir'deki rejimin inancına göre; Cezayir köklü bir değişime uygun değil. Bu seçimlerde de durum çok değişmeyecektir. Ancak, devlet kendi içinde köklü değişim, çekişme ve çatışmaları yaşıyor. Yani rejim de bir nevi kendi iç devrimini yaşıyor."
-Sokak hareketi tek bir blok değil
Bu seçimlerin siyaset sahnesindeki oyunun son perdesi olmadığını belirten Bekis, "yaşanan olayların ya siyasette geniş çaplı bir reform ya da rejimin kendini yeniden inşa etmesiyle sonuçlanacağını ve bunlardan hangisi olacağına asıl iktidar sahibi ordunun karar vereceğini" dile getirdi.
Ülkedeki tüm bu değişimi zorlayan sokak hareketinin baştaki gibi ortak bir hedefle hareket eden tek bir blok olmadığını vurgulayan Bekis, toplumsal hareketin içinde ayrı gündemleri bulunan farklı gruplar bulunduğunu, bu nedenle siyasi bir biçim alamadığını açıkladı.
Bekis, "Sokak hareketi, siyaset üzerinde önleyici ve baskıcı rolünü devam ettirecek, devrimciden ziyade reformcu bir tutuma dönüşecek." ifadelerini kullandı.
-Cezayir'de değişim rüzgarları
Cezayir, Buteflika'nın önce protestolar, sonra da ordunun uyarılarıyla nisan ayında istifa etmesinin ardından protestoların ortak mesajı Buteflika döneminde yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma gibi suçlara bulaşanlardan hesap sorulmasıydı.
Buteflika'yı sahne dışına iterek daha da güç kazanan Genelkurmay Başkanı Salih'in yargıya "sinyal" vermesiyle ülkenin en etkin isimleri arasında sayılan eski Cumhurbaşkanı'nın kardeşi Said Buteflika, eski başbakanlar, işadamları, üst düzey bürokratlar, istihbarat şefleri hakkında yolsuzluk soruşturmaları başlatılmış, tutuklama emirleri çıkmıştı.
Yargılamalar sonucu Said Buteflika, eski istihbarat başkanları Muhammed Medyen ve Osman Beşir Tartag ile diğer üst düzey isimler "orduya zarar verme ve devlete karşı komplo kurma" suçlarından 15 ila 25 yıl arası hapse mahkum edilmişti.
Cezayirlilerin bazıları baş döndürücü hızda seyreden yolsuzluk soruşturmalarını desteklerken bazıları ise bu soruşturmaların yolsuzlukla mücadeleden ziyade, Buteflika sonrası yönetimde tasfiye için kullanıldığı eleştirisinde bulunuyor.