Pompeo'nun Orta Doğu Turundaki Açıklamaları

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Orta Doğu turu kapsamında yaptığı açıklamalarda, ABD askerlerinin Suriye'den çekilmesine odaklandı Pompeo, kararın ABD'nin İran stratejisiyle çelişmediğinin mesajını verdi.

KHALAF RASHA - ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Orta Doğu turu kapsamında yaptığı açıklamalarda, ABD askerlerinin Suriye'den çekilmesine odaklanırken, bu kararın ABD'nin İran stratejisiyle çelişmediğinin mesajını verdi.

Pompeo, 9 ülkeyi kapsayacak Orta Doğu turuna 8 Ocak'ta Ürdün'den başladı. Pompeo'nun daha sonraki durakları, Irak, Mısır, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Katar, Suudi Arabistan ve Umman oldu.

Umman'dan sonra Kuveyt'e geçmesi beklenen Pompeo, ülkesinde katılması gereken bir cenaze nedeniyle dün Orta Doğu turunu yarıda kesti. Pompeo'nun 9'uncu ülke olan Kuveyt ziyaretini ertelediği duyuruldu.

Göreve geldiğinden bu yana ikinci Orta Doğu turuna çıkan Pompeo, söz konusu ziyaretleri sırasında yaptığı açıklamalarda, ABD askerlerinin Suriye'den çekilmesine odaklanırken, bu kararın ABD'nin İran stratejisiyle çelişmediği mesajını verdi.

Bunun yanı sıra ziyaretlerinde Washington'un, terör örgütü DEAŞ'a karşı mücadelede kararlı olduğunu söyleyen Pompeo, ayrıca Yemen'de siyasi çözüm vurgusu yaptı.

- 8 Ocak Ürdün

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Orta Doğu turunun ilk durağı Ürdün'ün başkenti Amman'da yaptığı açıklamada, İran'a yönelik baskılarını diplomatik ve ticari alanda iki katına çıkaracaklarını söyledi.

Ürdün'ün ABD için bölgesel stratejik bir ortak olduğunun altını çizen Pompeo, Suriye krizinin barışçıl yollarla çözülmesi için Amman'ın önemli bir rol üstlendiğini belirtti, ülkesinin de Ürdün'ün iç istikrarına taahhüdünü vurguladı.

Pompeo, ziyaretinin öncesinde verdiği İran karşıtı mesajlarını yineleyerek, "Ürdün'ün de aralarında olduğu ABD müttefikleri, İran'ın bölge için oluşturduğu devasa risk konusunda hemfikir. Başkan'ın adamlarımızı Suriye'den çekme kararı hiçbir şekilde bu tehditleri (İran ve DEAŞ) bertaraf etme konusundaki kapasitemizi etkilemeyecektir." diye konuştu.

ABD'nin İran'dan "normal" bir ülke olmasını istediğini ifade eden Pompeo, "İran'a yönelik baskıyı sadece diplomatik alanda değil ticari alanda da iki katına çıkaracağız." dedi.

- 9 Ocak Irak

Pompeo, Irak ziyareti kapsamında Cumhurbaşkanı Berhem Salih ile bir araya geldi.

Cumhurbaşkanlığı resmi internet sitesinden yapılan açıklamaya göre Salih ve Pompeo, Selam Sarayı'nda basına kapalı gerçekleşen görüşmede bölgedeki siyasi ve güvenlikle ilgili gelişmeleri ele aldı.

Pompeo, ABD'nin, Irak'ı siyaset, güvenlik ve ekonomi alanında önemli stratejik bir ortak olarak gördüğünü, Irak'ın yeniden inşası konusunda özellikle DEAŞ'tan kurtarılan bölgelere yatırım ve katkıda bulunmaya hazır olduklarını belirtti.

ABD'li Bakan, Salih ile görüşmesinin ardından Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi ile bir araya geldi.

Görüşmeye ilişkin ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Pompeo'nun ABD'nin Irak'ın toprak bütünlüğüne ve egemenliğinin önemine vurgu yaptığı, yeni Irak hükümetine de istikrar, güvenlik ve kalkınma konusunda destek taahhüdü verdiği belirtildi.

Abdulmehdi ile Suriye'de DEAŞ'a karşı verilen mücadele konusunu ele alan Pompeo, DEAŞ'ın bölgeden tamamen temizlenmesi konusunda iş birliğinin devam edeceğini aktardı.

Görüşme sonrası Irak hükümetinden yapılan yazılı açıklamaya göre Pompeo, ülkesinin Suriye'den kademeli ve düzenli olarak çekileceğini belirtti.

Pompeo, herhangi bir takvim belirtmeksizin, "ülkesinin çekilme kararını kademeli ve düzenli bir şekilde, Irak ile işbirliği ve koordinasyon içerisinde gerçekleştirmeye kararlı olduğunu" aktardığı bilgisi paylaşıldı.

- 10 Ocak Mısır

Pompeo, Mısır ziyaretinde de ABD'nin Suriye’den çekileceğini tekrarladı.

Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri ve Mike Pompeo yaptıkları ikili görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenlendi.

Bir gazetecinin Amerika'nın Suriye'den çekilmesiyle ilgili sorusuna Pompeo, ülkesinin Suriye’den çekileceğini ifade ederek terör örgütü DEAŞ’ın yenildiğini söyledi.

Mısır'daki Kahire Amerikan Üniversitesinde konuşma yapan Pompeo, Trump yönetiminin, bölgenin en ciddi tehditleriyle yüzleşmek, enerji ve ekonomik iş birliğini desteklemek için Orta Doğu'da Mısır, Ürdün ve Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkelerini bir araya getiren "Orta Doğu Stratejik İttifakı'nı (MESA)" kurmaya çalıştığını söyledi.

Pompeo, "Gelecekteki müşterek refah için ortaklıklar kuruyoruz. Bölgenin daha iyi olması için eski rekabetlerin son bulmasının zamanı geldi." dedi.

"Bu çaba, Körfez İşbirliği Konseyi üyelerini, Mısır ve Ürdün'ü bir araya getiriyor. Bugün bu ülkelerden Orta Doğu Stratejik İttifakı'nın sağlamlaşması için bir sonraki adımı atmalarını istiyoruz." diyen Pompeo, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, Körfez ülkesi Umman'a resmi ziyaret gerçekleştirmesini hatırlatarak, yakın zamana kadar hayal bile edilemeyecek yeni ilişkilerin kök saldığını dile getirdi.

Bunların yanı sıra İsrail'in bölgedeki askeri gücüne destek vermeye devam edeceklerini ifade eden Pompeo şunları kaydetti:

"ABD, İran rejiminin saldırgan maceraperestliğine karşı İsrail'in kendisini savunma hakkına tam destek veriyor. İsrail'in bunu kararlı bir şekilde yapacak askeri kapasiteye sahip olmasını sağlamaya devam edeceğiz."

Pompeo İran'ın halihazırdaki seyrinde devam ettiği müddetçe Orta Doğu'daki milletlerin hiçbir zaman güven içinde olmayacaklarını ve ekonomik istikrara ulaşamayacaklarını söyledi.

Amerika'nın İran'a karşı ekonomik yaptırımlarının tarihteki en güçlü yaptırımlar olduğunu aktaran Pompeo, bunun İran normal bir ülke gibi hareket edene kadar artarak devam edeceğini söyledi.

- 11 Ocak Bahreyn

Bahreyn'i ziyaret eden Pompeo, Bahreyn Kralı Hamed bin İsa Al Halife ile bölgesel ve uluslararası gelişmeleri görüştü.

Ülkenin resmi ajansı BNA'da yer alan habere göre, Kral Hamed bin İsa, bölgede 9 ülkeyi kapsayan Orta Doğu turu kapsamında Bahreyn'e gelen ABD Dışişleri Bakanı Pompeo'yu başkent Manama'daki Kudeybiye Sarayı'nda karşıladı.

Görüşmede, bölgesel ve uluslararası gelişmelerin ele alındığı aktarıldı.

- 12 Ocak BAE

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid Al Nahyan ile bir araya geldi.

BAE haber ajansı WAM'a göre görüşmede, ikili ilişkiler ile bunların geliştirilmesi, bölgesel ve uluslararası meselelerle birlikte iki ülkenin bölgede güvenlik ve istikrarı sağlama konusundaki iş birliği ele alındı.

- 13 Ocak Katar

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, askeri varlıklarını artırma hususunda Katarlı yetkililerle mutabakata vardıklarını söyledi.

Pompeo, Katar'ın başkenti Doha'da mevkidaşı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile bir araya geldi. İkili, görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Katar ve ABD'nin Irak ve Afganistan dahil bölgedeki diğer sorunların çözülmesi hususunda ortak çalıştığını söyleyen Pompeo, "Katar, ABD'nin 13 bin askerini ağırlıyor ve bu nedenle Katar'a minnettarız." ifadelerini kullandı.

Pompeo, sözlerine şöyle devam etti:

"Katar ile Udeyd Hava Üssü'ndeki varlığımızın artırılması hususunda mutabakata vardık. Katar, ABD'nin terörle mücadele çabalarını güçlendiriyor ve DEAŞ ile mücadelede önemli bir üye."

Suudi Arabistanlı gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetine dair ise Pompeo, "(Cinayet) Kabul edilemez ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman'dan yeni cevaplar almaya çalışıyoruz." ifadesini kullandı.

Her iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin durumuna da değinen ABD'li Bakan, "Aramızdaki ticari ilişkiler istikrarlı bir şekilde devam ediyor. Bizimle birlikte olan birçok Amerikalı iş adamının bu derin ilişkilerde etkisi var." değerlendirmesinde bulundu.

- 13-14 Ocak Suudi Arabistan

Pompeo, Suudi Arabistan'da Kral Selman bin Abdülaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile bir araya gelerek, bölgesel ve uluslararası gelişmeleri görüştü.

Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA'nın haberinde ayrıca görüşmelerde iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın değerlendirildiği aktarıldı.

Öte yandan ABD'nin Riyad Büyükelçiliği'nden yapılan yazılı açıklamada ise Pompeo'nun, Veliaht Prens Bin Selman ile Yemen'deki çekişmelere son vermenin tek yolu olan kapsamlı siyasi çözümün kaçınılmazlığı konusunda mutabık kaldığı ifade edildi.

Yemen'deki ateşkese ve İsveç'te imzalanan anlaşma maddelerine bağlılığın önemi konusunda fikir birliğine varan Pompeo ile Bin Selman'ın, özellikle Hudeyde'deki ateşkesin önemine vurgu yaptıkları aktarıldı.

- Al Arabiya röportajı

Orta Doğu turu sırasında Suudi Arabistan'ın Al Arabiya kanalına konuşan Pompeo, ABD askerlerinin Suriye'den çekilmesine ilişkin, "Türkiye'nin sınırlarını ve halkını koruma gerekçelerini anlıyoruz. Herkesin bilmesi gerekir ki Suriye Kürtleri terörist değil." dedi.

"Suriye'den çekilme ilanı, İran stratejimizle çelişmiyor." ifadelerini kullanan Pompeo, ABD'nin Suriye'deki güçlerinin çekilmesinin, terörle mücadelede gerileme anlamı taşımadığını söyledi.

ABD'nin, Suriye'de sığınmacıların evlerine dönmesini sağlayacak, siyasi bir çözüm süreci bulmaya çalıştığını aktaran Pompeo, Orta Doğu'da varlıklarının devam edeceğini de belirterek, "Müttefiklerimize bölgeden çekilmeyeceğimizi söylüyoruz." ifadelerini kullandı.

ABD'nin önceliğinin terör örgütü DEAŞ'ı ortadan kaldırmak olduğunu söyleyen Dışişleri Bakanı Pompeo, bunu da bölgedeki müttefikleriyle iş birliği içerisinde gerçekleştireceklerini dile getirdi.

Pompeo, "Bölgede, sorunları aşabilecek bir koalisyon ve Arap gücü istiyoruz." diye konuştu.

Suudi Arabistan Konsolosluğunda öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetine de değinen Dışişleri Bakanı Pompeo, Kaşıkçı'nın öldürülmesinde parmağı olanların hesap vermesini istediklerini ifade etti.

Pompeo, Suudi Arabistan ve ABD arasındaki ilişkilerin gazeteci Kaşıkçı cinayetiyle sınırlandırılmasının mümkün olmadığını da söyleyerek, "Suudi Arabistan, ABD'nin önemli müttefikidir ve iş birliğimiz devam edecektir." diye konuştu.

İran konusuna dair ise Pompeo, şunları kaydetti:

"İran halkının, rejimin diğer ülkelerin iç işlerine müdahale etmesinin kabul edilemez olduğunu bilmesi gerekir. İran halkının sesini duymak istiyoruz."

- 14 Ocak Umman

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun, Orta Doğu turunun son durağı Umman oldu.

Umman resmi haber ajansı ONA'nın haberine göre, ABD Dışişleri Bakanı Pompeo ile Umman Sultanı Kabus Bin Said ikili ilişkileri görüşmek üzere Umman'ın başkenti Maskat'ta bir araya geldi.

İkili ayrıca, bölgesel ve uluslararası arenadaki gelişmelerle bu bağlamdaki çabaları ele aldı.

Kaynak: AA