Sudan'da Temel Ve Dini Eğitimi Birleştiren Tarihi Kur'an Mektepleri Açıklaması 'Halve'
İslam dünyasında 'Küttab' adıyla bilinen mekteplerle benzerlik arz eden Sudan'daki en büyük dini platformlardan biri konumundaki 'Halve' Kur'an okulları, temel ve dini eğitimi bir çatı altında buluşturuyorKadiriyye Halvesi'nden mezun olan Muhammed Hayr (15) :'Elhamdülillah hafızlığımı tamamladım. Şimdi 6. sınıfa geçtim. Liseye geçiş imtihanlarına da şimdiden hazırlanmaya başladım. Alim olmayı hayal ediyorum'Halve öğrencisi ElHadi İbrahim (12):'Halve'de okumak ve Kuranı Kerim hıfz etmek üzere Ummu Derman şehrine geldim. Şu ana kadar 7 cüz ezberledim' Din ve diyanet konularında uzman gazeteci Abdullah eşŞeyh:'Halvelerin misyonu Kur'an ezberiyle sınırlı değil, fıkıh ve siyer gibi birçok ilmi de kapsıyor. Öte yandan Sudan'da halvenin, sosyal bir fonksiyonu da var. Yaşam döngüsü buradan başlar. İhtiyaç sahipleri, engelliler burada kabul edilir. Karınları doyurulur ve yardım edilir'
İslam dünyasında "Küttab" olarak bilinen mekteplerle benzerlik arz eden, ilköğretim düzeyinde matematik, okuma ve yazma gibi temel eğitimin de verildiği bu okullarda, her yıl çok sayıda çocuk hafızlığını tamamlıyor ve İslami ilim tahsil ediyor.
- Tahta levhalara nakşedilen ilim
Ülkenin çeşitli yerlerinden "Halve" mekteplerine gelen çocuklar, okuma-yazmayı defter-kitap gibi temel eğitim araç gereçleri olmadığı için "luh" adı verilen tahta levhalara yazarak öğreniyor. Öğrenciler, hocalarının dikte ettiği ayetleri, kamıştan kalemlerini siyah mürekkebe batırarak, "luh"ların üzerine yazıyor.
Bir dönem yalnızca Kur'an-ı Kerim ezberinin yapıldığı bu mekteplerde şimdi İslami ilimlerin temelini teşkil eden fıkıh, hadis ve tefsir dersleri de veriliyor.
Halvedeki ezber sisteminde, mütevatir olan yedi kıraat kullanılsa da en yaygın olanlar arasında, Ebu Amr kıraati başta olmak üzere Asım kıraatinin Hafs rivayeti ve Nafi kıraatinin Verş rivayeti de yer alıyor.
Sudan'da İslami ilimler alanında büyük hizmet veren, Kur'an-ı Kerin öğrenimi, hıfzı ve diğer İslam ilimlerin tahsil edildiği, aynı zamanda temel düzeyde eğitimin de verildiği bu okullar, ülkedeki en büyük dini platformlardan biri olarak kabul ediliyor.
- "Alim olmayı hayal ediyorum"
Başkent Hartum'daki Kadiriyye Halvesi'nden mezun olan Muhammed Hayr (15), AA muhabirine yaptığı açıklamada, 6 yıl eğitim aldığı halvede Kur'an'ı Kerim hıfzını tamamladığını söyledi.
Alim olmayı hayal ettiğini ifade eden Hayr, 6 yıl süren Kur'an eğitim serüveninin ardından şimdi yeni gelen başlangıç seviyesindeki talebelere ders verdiğini, imamlık yaptığını ve ramazan aylarında teravih namazlarını hatimle kıldırdığını anlattı.
Kur'an eğitiminin yanında diğer derslerini de ihmal etmediğine işaret eden Hayr, "Elhamdulillah hafızlığımı tamamladım. Şimdi 6. sınıfa geçtim. Liseye geçiş imtihanlarına da şimdiden hazırlanmaya başladım. Alim olmayı hayal ediyorum." diye konuştu.
Öte yandan okumak için Darfur'dan gelen 12 yaşındaki El-Hadi İbrahim "Halve'de okumak ve Kur'an-ı Kerim hıfz etmek üzere Ummu Derman şehrine geldim. Şu ana kadar 7 cüz ezberledim. Kısa bir tatilimiz olacak. Ailemi görüp yeniden döneceğim." dedi.
Sudanlı Cabir Ahmed Adem (13) de iki aydan bu yana eğitim gördüğü halvede eğitim almaktan çok mutlu olduğunu ve Kur'anı tümüyle ezberlemeyi hayal ettiğini ifade etti.
- Halveler, alanında çok iyi bir tecrübeye sahip
Kadiriyye Halvesi ve Camisi sorumlusu Muhammed el-Hayr İbrahim ise Sudan'daki halvelerin çok eskiye dayandığını ve bu nedenle eğitim alanında büyük ve çok iyi bir tecrübeye sahip olduğunu ifade etti.
Klasik metotla eğitim verdiklerini ve öğrencinin günlük dersini tahta levhaya yazdığını anlatan İbrahim, köklü geçmişi olan halve eğitim sisteminin, ülkedeki modern Kur'an okullarından daha çok tercih edildiğine dikkati çekerek, son 2 yılda bu halveden 70 mezun verdiklerini aktardı.
- Sosyal fonksiyonu da var
Din ve diyanet konularında uzman gazeteci Abdullah eş-Şeyh, söz konusu eğitim kurumlarının Sudan için son derece önemli olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
"Halvelerin misyonu Kur'an ezberiyle sınırlı değil, fıkıh ve siyer gibi bir çok ilmi de kapsıyor. Öte yandan Sudan'da halvenin, sosyal bir fonksiyonu da var. Yaşam döngüsü buradan başlar. İhtiyaç sahipleri, engelliler burada kabul edilir. Karınları doyurulur ve yardım edilir."
- Ülkede 38 bin halve var
Resmi verilere göre, yaklaşık 30 bin caminin olduğu Sudan'da 38 bin halve bulunuyor. Yüzlerce yıllık geçmişi olan bu okullar, camilere bitişik bir mimariye sahip.
Cami ve çevresinde bulunan halve, öğrenci yurdu, misafirhane, hasta evi ve toplantı divanı gibi yapıların tümüne ise "Mesyid" adı veriliyor.