Sudan'ın Omuzlarındaki Mülteci Yükü

Sudan Mülteci Komiserliği Müdürü Cezuli: 'Sudan halihazırda 2 milyondan fazla mülteciye ev sahipliği yapıyor. Mültecilere karşı rolümüzü sağlıklı bir şekilde gerçekleştirebilmemiz için ilgili tüm kurumların desteği ve iş birliğine ihtiyaç duyuyoruz' 'Sığınmacılar, bu tehlikeli ve uzun yolcuk sırasında insan tacirlerinin ağlarına düşüyor. Mültecilerin bu yollarla mağduriyeti yaklaşık altı yıl önce Sudan'ın doğusunda yaşanan olaylarla başladı' 'Gönüllü geri dönüş, dünyadaki sığınmacı sorunu için örnek bir çözüm. Diğer çözümler ise kısmi ve göreceli'

BEHRAM ABDULMUNİM - Sudan Mülteci Komiserliği, ülkede 2 milyondan fazla mültecinin misafir edildiğini ifade ederek, bu durumun ülke için ağır bir yük olduğunu belirtti.

Mülteci Komiserliği Müdürü Hamed el-Cezuli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülkesinin mülteciler konusunda karşılaştığı zorluklara işaret ederek, uluslararası desteğin yetersizliği, mültecilerin kayıt altına alınması ve yasa dışı göçle mücadele başta olmak üzere Sudan için ağır bir yük haline gelen mülteci meselesine ilişkin görüşlerini paylaştı.

"Sudan halihazırda 2 milyondan fazla mülteciye ev sahipliği yapıyor." diyen Cezuli, "Mültecilere karşı rolümüzü sağlıklı bir şekilde gerçekleştirebilmemiz için ilgili tüm kurumların desteği ve iş birliğine ihtiyaç duyuyoruz." ifadesini kullandı.

Cezuli, ülkedeki mülteci sayısının her geçen gün artığını ifade ederek, en fazla mülteci akınının, Güney Sudan'ın yanı sıra zorunlu askerlik hizmetinden kaçmak için Eritre'den geldiğini aktardı.

Mültecilerin sadece; Eritre, Etiyopya, Somali, Çad, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan gibi Afrika uyruklu olmadığına işaret eden Cezuli, 2011'den bu yanda bölgenin güvenlik şartları nedeniyle başta Suriye ve Yemen olmak üzere Arap ülkelerinden de sığınma taleplerinin geldiğini kaydetti.

Cezuli, mültecilerin kaldıkları yer açısından üç gruba ayrıldığına işaret ederek, "İlk grup; mülteci kamplarında kalıyor ve ihtiyaçları, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK), Dünya Gıda Programı (WFP), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gibi kurumlar tarafından karşılanıyor." diye konuştu.

Uluslararası kurumlarının yardımlarını alamayan, ancak Sudanlı vatandaşlara sunulan sağlık, eğitim ve su hizmetlerinden yararlananların "şehirde kalanlar" olarak ikinci grubu oluşturduğunu söyleyen Cezuli, üçüncü grupta da sığınma talebinde bulunanların yer aldığını kaydetti.

- Yasa dışı göç ve insan ticareti

Eritre, Etiyopya ve Somali'den gelen mültecilerin, Sudan'ı; Akdeniz'e oradan da Avrupa'ya ulaşmak için bir geçiş kapısı olarak gördüğüne dikkati çeken Cezuli, "Sığınmacılar, bu tehlikeli ve uzun yolcuk sırasında insan tacirlerinin ağlarına düşüyor. Mültecilerin bu yollarla mağduriyeti yaklaşık altı yıl önce Sudan'ın doğusunda yaşanan olaylarla başladı." dedi.

Cezuli, ülkenin Etiyopya ve Eritre sınırının doğusu ile Libya sınırında yer alan kuzeybatı bölgelerinde, insan ticareti yapan çetelerle mücadele ettiğini söyledi.

- Sudan hükümetinin faaliyetleri

Sudan hükümetinin, yasa dışı göçle ilgili çalışmalarına işaret eden Cezuli, "2014'te insan ticaretiyle mücadele yasası yürürlüğe girdi, yüksek göç komitesi kuruldu, aynı yıl sığınma yasası düzenlendi. 2015'te pasaport yasasında düzenlemeye gidildi ve insan kaçakçılığıyla mücadele için ulusal bir komite oluşturuldu." diye konuştu.

Cezuli, bu çalışmalar çerçevesinde Çad ile ortak güvenlik kuvvetleri oluşturulduğunu hatırlatarak, Çad-Sudan sınırında kaçakçılık ve insan ticareti faaliyetlerinin olmadığının altını çizdi.

- Mültecilerin kayıt altına alınması

Mülteciler konusunda karşı karşıya kalınan en önemli sorunun, kayıt işlemi olduğunu ifade eden Cezuli, komşu ülkelerden gelen sığınma akışının yanı sıra konuya ilişkin farklı istatistik verilerinin olayı daha karmaşık hale getirdiğini vurguladı.

Mültecilerin sayısında farklı rakamlara ulaşıldığına işaret eden Cezuli, "Sudan Mülteciler Komiserliği olarak ülkedeki mülteci sayısının 2 milyon 300 bin olduğunu, BMMYK ise bu sayının 800 bin civarında olduğunu ifade ediyor. Bu, büyük bir fark." diye konuştu.

Hazırlanan son raporlara göre, Sudan'ın batı sınırından 3 bin yeni sığınmacının ülkeye giriş yaptığını söyleyen Cezuli, Güney Sudan kaynaklı mülteci akınının devam ettiğini, halihazırda ülkenin farklı vilayetlerinde 1 milyon 300 bin Güney Sudanlı mültecinin bulunduğunu söyledi.

Cezuli, 2018 yılı için mültecilerin kayıt ve denetimleri konusunda yoğunlaşan bir planları olduğunu aktararak, ayrıca özellikle okul çağındaki çocuklar için eğitim alanında bazı hizmetler ve programların uygulamaya konulması çerçevesinde çalışmaların yapıldığına işaret etti.

- Uluslararası desteğin yetersizliği

Mülteciler konusunda bir diğer meselenin de bu alanda sunulan desteğin kısıtlı olması olduğunu aktaran Cezuli, şu ifadelere yer verdi:

"Uluslararası toplumun, özellikle Güney Sudanlı mültecilerin ikamet ettiği kamplara yönelik hizmetleri zayıf. 2017'de hazırladığımız araştırmaya göre, BMMYK mültecilerin ihtiyaçlarının yüzde 31'ini destekliyor. Geri kalan oran ise Sudan yönetimi tarafından karşılanıyor."

Cezuli, ülkesinin, kendi vatandaşlarının ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz olan yoksul bir devlet olduğuna dikkati çekerek, "Mülteciler, Sudan için ağır bir yük oluşturuyor." diye konuştu.

- Gönüllü geri dönüş

Mültecilerin kendi ülkelerine dönmelerini kolaylaştıracak kapsamda çalışmalar yürütüldüğünü kaydeden Cezuli, "Ülkede 4 bin 500 Çadlı mülteci bulunuyor. Mültecilerin yeniden ülkelerine dönmeleri için Çad yönetimiyle görüşmeler başladı."

Cezuli, geçen ocak ayında bin 500 Güney Sudanlı mültecinin ülkelerine iade edildiğini kaydederek, şunları söyledi:

"Gönüllü geri dönüş, dünyadaki sığınmacı sorunu için örnek bir çözüm. Diğer çözümler ise kısmi ve göreceli. Bu; mültecilerin kendi ülkeleri, ev sahibi ülke ve mülteciler açısından en ideal çözüm."
Kaynak: AA