Hazar Denizi'nin Kıyısında Geleneksel Türkmen Pazarı
İran'ın kuzeyinde Hazar Denizi kıyısında yer alan Bender Türkmen şehrinde kurulan geleneksel Türkmen pazarı yerli ve yabancı ziyaretçilerden ilgi görüyor Pazarda en çok rağbet edilen ürünlerin başında nemed adı verilen yolluklar, el dokuması halılar, tavşan derisi ve koyun yününden yapılan kalpaklar geliyor Çadır pazarda esnaflık yapan Ezim İri:'Kalpak Türkmenlerin resmi külahıdır. Beyaz ve kırmızı renkleri üretiliyor. Daha çok düğün törenleri ve önemli günlerde takılıyor'
İran'ın kuzeyinde yer alan Bender Türkmen ve Günbed-i Kabus kentleri Gülistan eyaletinin 2 milyonluk nüfusunun yüzde 40'ını oluşturan Sünni Türkmenlerin en yoğun yaşadığı şehirler olarak ön plana çıkıyor.
Hazar Denizi kıyısında bir liman kenti olan Bender Türkmen, tarihi açıdan çok önemli bir ticaret güzergâhı üzerinde yer alıyor. Ancak Hazar Denizi'nin suyunun alçalması ve gemilerin artık buraya yanaşamaması nedeniyle liman eski hareketliliğini kaybetmiş durumda.
Limanın yanında kurulan geleneksel Türkmen pazarı ise yerli ve yabancı ziyaretçilerden ilgi görmeye devam ediyor.
Türkmen kadınların el emeği göz nuru ürünlerinin satıldığı pazarın ziyaretçileri özellikle tatil günlerinde artıyor.
Nemed adı verilen yolluklar, el dokuması halılar, tavşan derisi ve koyun yününden yapılan kalpaklar, Türkiye'den alınan başörtülerin etrafına örülen yöreye özgü süsler bölgedeki Türkmenlerin en çok rağbet gören ürünleri.
- "Kalpak Türkmenlerin resmi külahıdır"
AA muhabirine konuşan esnaf Ezim İri (38), Hazar Denizi'nin kenarında kurulan çadır pazarda İran'ın tüm bölgelerinden el sanatı ürünler sergilediklerini ancak kendi ürettikleri Türkmen kalpağı, kadınların başlarına örttüğü yalıklar, keçeden yapılan nemedler ve el dokuması halılara ağırlık verdiklerini söyledi.
Çadır pazarda en çok satılan ürünlerin el dokuma halılar ve yünden yapılan geleneksel Türkmen kalpağı olduğunu dile getiren Ezim İri, "Kalpak Türkmenlerin resmi külahıdır. Beyaz ve kırmızı renkleri üretiliyor. Daha çok düğün törenleri ve önemli günlerde takılıyor." bilgisini paylaştı.
- "Keçeden örülen rutubet düşmanı nemed"
Türkmen kadınların elinden çıkan "nemed" denilen yollukların da özellikle turistlerin ilgisini çektiğini kaydeden İri, şöyle konuştu:
"Keçeden örülen ve daha çok kış aylarında kullanılan nemed, rutubet düşmanı olarak biliniyor. Uzun ömürlü olan bu ürünün üzerine oturulduğunda da sağlık için çok faydalı olduğu anlatılıyor. Gelen ziyaretçiler bu üründen çok fazla alıp evlerine götürüyor. Özellikle de ileri yaştakiler buna çok ilgi gösteriyor."
Türkmen esnaf, İran'da son dönemdeki ekonomik kriz nedeniyle eskiye göre ziyaretçilerinin azaldığını ancak diğer şehirlerden ve ülkelerden gelen turistlerin Türkmen ürünlerine çok ilgi gösterdiğini dile getirdi. Ezim İri, buraya uğrayanların Türkmen çadırlarında geleneksel kıyafetlerle hatıra fotoğrafı çektirmeyi de ihmal etmediğini aktardı.
Bender Türkmen'de ayrıca at bakıcılığının kadim bir gelenek olarak devam ettiğini belirten İri, şehrin hemen karşısında yer alan ve havyarıyla meşhur Aşurade Adası'nın da bölgedeki uğrak yerlerinden biri olduğunu sözlerine ekledi.