EYSAM'da Çiniciliğin Tarihi Konuşuldu

Restorasyon konusunda önemli isimlerden biri olan Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, arşiv uzmanı ve filolog Ahmet Semih Torun, İstanbul Restorasyon Konservasyon Merkez Laboratuvarı Müdürlüğünden Yurdanur Akpınar, akademisyenler ve konunun meraklılarının iştirak ettiği toplantının açılışında Eyüpsultan Belediyesi Strateji Geliştirme Müdürü İrfan Çalışan kısa bir açılış konuşması yaptıktan sonra sözü Prof. Dr. Ayşe Emel Geçkinli’ye bıraktı. Geçkinli, bu güne kadar yaptığı çalışmalarda yol gösteren, yardımcı olan, destek olan (incelenmek üzere örnek sağlayan) kişilere, özellikle İznik çini fırınları kazılarını yürüten Prof. Dr. Oktay Aslanapa ve Prof. Dr. Ara Altun, Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu’na çalışmalarını yürütebilmesi için buluntular üzerinde araştırma yapması adına sağladıkları desteklerden dolayı teşekkür etti. Çinilerle tanışmasını sağlayan Prof. Dr. Ufuk Esin’den, çiniler konusunda pek çok çalışması olan Amerikalı Prof. Dr. Robert Maddin’den, İznik çinilerini bilimsel olarak ilk inceleyen ve yayınlayan Prof. Dr. Michael Tite’dan, seramik teknolojisi üzerine bir duayen olan Prof. Dr. W. D. Kingery’den ve Dr. P. Craddock’dan bahseden Geçkinli, doktora öğrencileri Fethi Okyar ve Gülru Şimşek’in, İTÜ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Lab. teknisyenlerine ve İznik Çini Vakfı kurucusu Prof. Dr. Işıl Akbaygil’in çalışmalarında desteklerini dile getirdi.

İznik çinileri ile ilgili çok sayıda yayının varlığından bahseden A. Emel Geçkinli, ancak bunların üretimi ile ilgili yeterli bilgi olmadığını belirterek, çiniler için inceleme tekniklerini ve kullanılan aletleri kısaca tanıttıktan sonra İran, Selçuklu ve Osmanlı çinilerinde kullanılan malzeme, renk ve motifler konusunda ilgi çekici bilgi ve görüntüler paylaştı. Osmanlı çinilerinde kullanılan beyaz hamurun önemli bir keşif olduğunu belirten Geçkinli, İznik çinilerindeki kalitenin sırrının yine Osmanlı ustalarının keşfi olan kurşunlu frit olduğunu vurguladı. İznik’te üretilen çinileri tanıtan Geçkinli, Tekfur Sarayı’nda sadece 30 yıl süren çini üretimi macerasını ve burada üretilen çinilerin kullanıldığı mekanlardan örneklerle bu çinilerin renk, desen ve malzeme özelliklerini anlattı.

Konuşmasının son bölümünde Eyüpsultan’daki tarihi yapılarda çinilerin özellikleri, bu çinilerin uğradığı tahribatlar ve korunmaları için mutlaka tedbir alınması gerektiğine değinen Geçkinli, Cezer-i Kasım Paşa Camii’ndeki Kâbe tasvirli çini panonun çalınması ve Çinili Çeşme’nin çinilerinin yağmalanması ile ilgili duyduğu derin üzüntüyü dile getirerek, konunun sadece polisiye tedbirlerle çözülemeyeceğini, bu konuda eğitimin çok önemli olduğunu belirtti.

Geçkinli, tedbir önerileri ile konuşmasını sonlandırdı.

Toplantının sonunda Emel Geçkinli’ye Eyüpsultan Belediye Başkanı Remzi Aydın adına İrfan Çalışan tarafından teşekkür plaketi sunuldu.