Torba Yasa Tasarısı TBMM Başkanlığına Sunuldu (3)

Maden işletme ruhsatı alan ancak yeterli üretim yapmayan ruhsat sahiplerinin ruhsatları iptal edilecek Orman sahası içinde yer alan maden sahalarının kullanımında, orman arazi bedeli veya herhangi bir bedel, işletme döneminin ilk 10 yılı için alınmayacak Terörle Mücadele Kanunu kapsamında istihdam hakkı bulunan hak sahipleri, yaş sınırı aranmaksızın bu haktan yararlanacak Terörle mücadele sırasında yaralanan vazife malulleri ile 15 Temmuz FETÖ darbe girişiminin bastırılmasında yaralanan ilköğretim, ortaokul ve ilkokul mezunları, hizmetli yerine memur kadrosuna atanabilecek Bazı kamu lojmanları satışa çıkacak Hazineye ait olup, belediye mücavir alan sınırları içinde tarımsal amaçlı kullanılan araziler, kullanıcılarına doğrudan satılabilecek Tütün üretiminde açık artırma sistemi kaldırılacak, tütün üretimi sadece sözleşmeli olarak yapılacak, sözleşmeli üretim dışında tütün üretene idari, ticaretini yapanlara adli ceza uygulanacak.

Maden işletme ruhsatı alan ancak yeterli üretim yapmayan ruhsat sahiplerinin ruhsatları iptal edilecek.

TBMM Başkanlığına sunulan bazı vergi kanunları ile Kanun ve KHK'larda değişiklik yapan kanun tasarısı, madenciliğin gelişmesini ve maden sahalarının etkin kullanılmasını sağlamak amacıyla düzenlemeler ihtiva ediyor.

Tasarıya göre, çevresel etki değerlendirmesi işlemleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, diğer izinlere ilişkin işlemler de ilgili bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca çevresel etki değerlendirmesi sürecinde en geç 3 ay içinde bitirilecek. Aksi takdirde çevresel etki değerlendirmesi ve diğer izin başvurularıyla ile ilgili olumlu karar verilmiş sayılacak, Genel Müdürlük tarafından buna göre işlem yapılacak.

Maden arama ruhsatı alan, ancak arama döneminde gerekli çalışmaları yapmayan ruhsat sahiplerinin bu ruhsatları iptal edilecek. Maden işletme ruhsatı alan ancak yeterli üretim yapmayan ruhsat sahiplerinin ruhsatları da iptal edilecek.

Orman sahası içinde yer alan maden sahalarının kullanımında orman arazi bedeli veya herhangi bir bedel, işletme döneminin ilk 10 yılı için alınmayacak.

Jeolojik haritalama, jeofizik etüt, sismik ve karot, kırıntı ve numune almaya yönelik sathi hazırlık işlemleri için çevresel etki değerlendirmesi kararı aranmayacak.

Tasarıyla, işletme izin tarihinden itibaren son 5 yılın herhangi bir 3 yılında yaptığı toplam üretim miktarının, projede beyan edilen bir yıllık üretim miktarının yüzde 30'undan az olmaması sağlanarak atıl duran maden sahalarının etkin olarak değerlendirilmesi hedefleniyor. Buna göre, söz konusu oranın yüzde 30'dan az olması durumunda ruhsat sahiplerine 50 bin lira idari para cezası verilecek. İdari para cezasının uygulanmasından başlamak üzere takip eden üçer yıllık dönemde, toplam üretim miktarının projede beyan edilen yıllık üretim miktarının yüzde 30'undan daha az olması halinde ruhsat iptal edilecek.

Ancak belirtilen durumların mücbir sebepler ve beklenmeyen hallerden kaynaklanması halinde veya işletme projesi ve termin planına göre madene ulaşmak amacıyla galeri, kuyu ve/veya dekapaj yapılacağı beyan edilmiş ve ruhsat sahasındaki faaliyetlerin bu beyanlara uygun olarak gerçekleştirildiği tespit edilmiş ise idari para cezası uygulanmayacak, ruhsat iptal edilmeyecek.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, idari para cezası hariç diğer oranları iki katına kadar artırabilecek, yarıya kadar indirebilecek ve ruhsat türlerine göre farklılaştırabilecek.

Türkiye Taşkömürü Kurumunun (TTK) , sınırları Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenen Ereğli Kömür Havzası'ndaki taşkömürlerini işletmeye ve hukuku uhdesinde kalmak şartıyla işlettirmeye olan yetkisinde değişikliğe gidiliyor. TTK ile Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ), uhdelerinde bulunan maden ruhsatlarını işletmek, işlettirmek, bunları bölerek yeni ruhsat talep etmek ve bu ruhsatları ihale etmekle yetkilendiriliyor.

- Gazilerin kamuda atanması

Tasarı, Terörle Mücadele Kanunu'nda da değişiklik yapıyor. Kanun kapsamında istihdam hakkı bulunan hak sahiplerinin, yaş sınırı aranmaksızın bu haktan yararlanması sağlanıyor.

Terörle mücadele sırasında yaralanan vazife malulleri ile 15 Temmuz FETÖ darbe girişiminin bastırılmasında yaralanan, ancak memur kadrolarına atanamayan ilköğretim, ortaokul ve ilkokul mezunları için de düzenleme yapılıyor. Tasarıyla, bu kişiler, hizmetli unvanlı kadro ve pozisyonlar yerine memur unvanlı kadro ve pozisyonlara atanabilecek.

Ana, baba veya kardeşlerin istihdam hakkını kullanmaması durumunda eş veya çocuklardan toplam iki kişi bundan yararlanabilecek.

Tasarının yasalaşıp yayımı tarihine kadar geçen sürede, hizmetli unvanlı kadro ve pozisyonlara ataması yapılan ve halen bu unvanda görev yapan gazilerin kadro ve pozisyonları, memur unvanlı olarak değiştirilecek.

- Mera Kanunu'nda değişiklik

Mera Kanunu'nda da değişiklik yapan tasarıyla, teknoloji geliştirme bölgeleri, organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler ve yerleşim alanları içerisinde bulunan sanayi sitelerinin ve münferit sanayi işletmelerinin, yerleşim yeri dışına çıkarılması için kuruluş ve genişleme aşamalarında ihtiyaç duyulan mera vasıflı yerlerin tahsis amacı değişikliklerinde 20 yıllık ot bedelinden muafiyet sağlanıyor.

- İşsizlik Sigortası Fonu

İşsizlik Sigortası Kanunu'nda değişiklik yapan tasarı, ödeme yapılacak döneme ilişkin işe giriş, emeklilik ve benzeri durumların tespit edilerek yersiz ödemelerin oluşmasını engellemek amacıyla işsizlik ödeneği ödeme tarihinin ayın beşinci gününde yapılmasını öngörüyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanına, işsizlik ödeneği başvurularının izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılması, işsizlik ödeneğinin, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenmesi ve ödeme tarihini öne çekilmesi konularında yetki veriliyor.

Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışanların, Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu kapsamında yetkilendirilmiş kuruluşlarının gerçekleştireceği sınavlarda başarılı olmaları halinde 31 Aralık 2017 tarihine kadar tamamı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanan belge masrafı ile sınav ücretleri, 31 Aralık 2019 tarihine kadar karşılanmaya devam edilecek.

Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) 15 Nisan 2000 tarihinden önce bağımsız bölüm oluşturularak birden fazla kiracıya kiralanan tesisler, yapı kullanma izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmış ya da kat mülkiyeti tesis edilmiş olması ve OSB'ce uygun görülmesi şartıyla, birden fazla kiracıya kiralanabilecek.

- Bazı kamu lojmanları satışa çıkarılacak

Tasarı, Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'a yeni düzenlemeler de ekliyor.

Savunma, güvenlik, adalet ve istihbarat hizmetlerini yürüten personel tarafından kullanılanlar hariç olmak üzere, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, döner sermayelerin, fonların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları hariç özel kanunla kurulmuş diğer kamu idarelerinin, KİT'lerin ve bunların bağlı ortaklıkları ile müesseselerinin ve sermayesinin yüzde 50'den fazlası kamuya ait diğer ortaklıklar ve şirketlerin mülkiyetinde veya tasarrufunda bulunan kamu konutlarından 10 yılını dolduranlar, ekonomiye kazandırılacak.

Buna ilişkin her türlü iş ve işlemin yürütülmesinde mahalli idarelere ait konutlar için ilgili idareler, diğerleri için Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

Konutlar, Devlet İhale Kanunu çerçevesinde ihaleyle satılacak.

Taşınmazların satışından elde edilen gelirler, genel bütçeli idarelerde ilgili idarenin merkez muhasebe birimi hesaplarına aktarılacak ve özel gelir kaydedilecek.

Özel gelir kaydedilen bu tutar karşılığında idarenin yatırım bütçesine öncelikle personelinin konut ihtiyacını karşılamak amacıyla ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkili olacak.

İdareler bu gelirleri, öncelikle personelinin konut ihtiyacını karşılamak amacıyla ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde ödenek eklemek suretiyle kullanılacak.

İhale yapıldığı tarihte görev, sıra ve hizmet tahsisli ve kat mülkiyeti kurulan kamu konutlarında oturanlar, ikamet ettikleri kamu konutunu öncelikli olarak satın alma hakkına sahip olacak.

İhale bedeli öncelikli alım hakkı sahibi tarafından, peşin veya 4 yıla kadar kanuni faiziyle taksitli ödenebilecek. Peşin ödemelerde yüzde 10 indirim uygulanacak. Lojmanda oturan, almak istememesi halinde konutu 2 ay içerisinde boşaltacak.

Tasarı, Hazineye ait olup, belediye mücavir alan sınırları içinde tarımsal amaçlı kullanılan arazilerin kullanıcılarına doğrudan satışının önü açıyor. Satın alınan araziler sadece tarımsal amaçlı kullanılabilecek.

Bu araziler, rayiç bedelin tamamı üzerinden doğrudan satılacak. Rayiç bedelin taksitle ödenmesi halinde, bu bedelin yüzde 20'si en geç üç ay içinde, kalanı ise en fazla 5 yılda 10 eşit taksitte kanuni faizi ile birlikte ödenecek.

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde olup, Maliye Bakanlığınca tespit edilen ve üzerinde yapı olan Hazineye ait taşınmazların öncelikle yapı sahiplerine satılması ya da belediyeye bedelsiz devredilmesi öngörülüyor. Bunun için, yapının 19 Temmuz 2003'ten önce yapılmış olması şartı 31 Aralık 2009'a çekiliyor.

- Turizm yatırımcıları kira sürelerini uzatabilecek

Tasarı, turizm yatırımcıları için de önemli düzenlemeler getiriyor. Turizm yatırımcıları, kira sürelerini 49 yıla uzatabilecek, isterlerse tesislerin olduğu yerleri satın alabilecek.

Kamu taşınmazları üzerinde turizm yatırımı gerçekleştirilmek amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığınca adına kesin tahsis yapılan, Orman ve Su işleri Bakanlığınca adına kesin izin verilen veya Maliye Bakanlığınca lehine irtifak (üst) hakkı tesis edilen yatırımcı ve işletmecilerin kesin tahsis, kesin izin veya irtifak hakkı süreleri; düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde başvurulması halinde yeniden sözleşme düzenlenmek suretiyle 49 yıla kadar uzatılabilecek.

Bu haktan yararlanabilmek için söz konusu kesin tahsis, kesin izin veya irtifak hakkına ilişkin olarak varsa açılan davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek kayıtsız ve şartsız olarak vazgeçilmesi, ödenmesi gereken herhangi bir borcun bulunmaması gerekecek.

Gerçek veya tüzel kişilere bedelsiz olarak devredilen veya süresiz kullanma izni verilen taşınmazlar için verilen süre içerisinde taahhüt edilen yatırımı gerçekleştiremeyen yatırımcılar, 31 Aralık 2017 tarihine kadar müracaat etmeleri ve müracaat tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde belirtilen şartları yerine getirmeleri halinde hükümlerden yararlanabilecek.

- Kaçak tütün ile mücadele

Tasarıyla, kaçak sarmalık tütün ticaretiyle mücadele için de önemli düzenlemeler yapılıyor.

Tütün üretiminde açık artırma sistemi kaldırılacak, tütün üretiminin sadece sözleşmeli olarak yapılmasına izin verilecek. Sözleşmeli üretim dışında tütün üretene idari, ticaretini yapanlara adli cezai müeyyide getirilecek. Sözleşmeli olarak ürettiği tütünü alıcısına satmayıp, yasa dışı yollardan satmak isteyenlere idari para cezası uygulanacak.

Makaron veya yaprak sigara kağıdına ticari amaçla sarmalık kıyılmış tütün doldurulması, satılması, bulundurulması ve nakledilmesi yasaklanacak. Bunları satanlara, satışa arz edenlere, bulunduran veya nakledenlere 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Türkiye'de tütün mamulleri üretmek isteyenler, yıllık üretim kapasitesi tek vardiyada, sigara için iki milyar adet; diğer tütün mamulleri olan puro, sigarillo, nargilelik tütün mamulü, sarmalık kıyılmış tütün, enfiye, çiğneme tütünü ve pipo tütünü için onbeş ton; sigara ve diğer tütün mamulleri kategorisine girmeyen yeni tütün mamulleri için ise iki milyar adetten az olmayan, tütün hazırlama bölümleri dahil tam ve yeni teknoloji ile tesisler kuracak.

Yasal düzenlemelere aykırı olarak tütün alan, satan, satışa arz eden, nakleden veya bulunduranlar 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Üreticiden satın aldıkları tütünleri kuruma tescil ettirmeyenlere, üretici ile yapılması gereken yazılı sözleşme yapma tarihine uymayanlara, işleme açılış ve kapanışları ile tütün stoklarını ve tütün depolarım süresi içinde bildirmeyenlere, izinsiz standart dışı işleme yapanlara, tütün eksperi unvanına sahip olanlar tarafından yapılması öngörülen işleri yetkisiz kişilere yaptıranlara, üretici ile yaptıkları yazılı sözleşme esası ile yapılan tütün alım satımı kapsamındaki yükümlülüklerini süresi içinde yerine getirmeyenlere 20 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

Bu hüküm, kurumdan izin almadan, bir yere mahsus tütün çeşidinin tohum veya fidelerini başka yerlere ekenler, dikenler veya bu amaçlarla taşıyanlar hakkında da uygulanacak.

Yasal düzenlemelere aykırı tütün üretenlere 5 bin liradan 20 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.

Kendi tüketimi için 50 kilogram saklı kalmak kaydıyla, sarmalık kıyılmış tütün üretenler ile satan, satışa arz eden, nakleden veya bulunduranlara 5 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Makaron veya yaprak sigara kağıdı içine ticari amaçla kıyılmış tütün, parçalanmış tütün ya da tütün harici herhangi bir madde dolduranlara 20 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

- Net borç kullanımı 37 milyar lira artacak

Kamu ihalelerinde istekli ve yükleniciler, sigorta şirketlerinden alacakları kefalet senedini teminat mektubu olarak verebilecek.

Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle, net borç kullanımı tutarı, 2017 yılı için 1 Ocak 2017 tarihinden geçerli olmak üzere, Bakan ve Bakanlar Kurulu tarafından artırılan net borç kullanım tutarına 37 milyar Türk Lirası ilave edilerek uygulanacak.

(Sürecek)

Kaynak: AA