Güneydoğu'dan Tarih Fışkırıyor

Gaziantep, Adıyaman ve Kilis gibi Türkiye'nin önemli kültür merkezlerini bünyesinde barındıran Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yapılan arkeolojik kazılar, birbirinden değerli tarihi eserleri gün ışığına kavuşturdu Bölgede sürdürülen kazılarda Adıyaman'da milattan sonra 4. ve 5. yüzyıllardan kalma iki mozaik bulan arkeologlar, Kilis'te bin 600 yıllık şapel ve taban mozaiği, Gaziantep'te de üzerinde dünyanın en eski 'gülücük' emojisinin bulunduğu 3 bin 700 yıllık şerbet testisine ulaştı

Kültür turizminde önemli bir potansiyeli olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yapılan arkeolojik kazılar neticesinde yer altından adeta tarih fışkırdı.

Bölgede yaz mevsimi dolayısıyla arkeolojik kazılara hız verildi. Yaklaşık bir ay önce başlayan kazılar sonucunda ortaya çıkan eserler, arkeologların yüzünü güldürdü.

Pek çok medeniyete ev sahipliği yapan Gaziantep, Kilis ve Adıyaman'da gerçekleştirilen kazılar sonucunda çok sayıda tarihi eser gün yüzüne çıkarılırken, bunlar arasında Adıyaman'daki milattan sonra 4. ve 5. yüzyıllardan kalma iki mozaik, Kilis'teki bin 600 yıllık şapel ve taban mozaiği ile Gaziantep'teki Karkamış antik kentinde bulunan üzerinde dünyanın en eski 'gülücük' emojisinin yer aldığı 3 bin 700 yıllık şerbet testisi dikkati çekti.

- Sezonun ilk verileri Adıyaman'dan

Adıyaman'ın Besni ilçesine bağlı Sugözü Mahallesi'nde çiftçilik yapan Mehmet Dağ, 22 Haziran'da tarlasını sürdüğü sırada, üzerinde çeşitli figür ve yazının yer aldığı dört metre uzunluğunda mozaik buldu.

Dağ'ın durumu bildirdiği jandarma ekipleri, Adıyaman Müze Müdürlüğüne bilgi verdi. Arkeologlar tarafından yapılan incelemede, bir bölümü tahrip olan mozaiğin Doğu Roma dönemine ait ve bin 500 yıllık olduğu belirlendi. 5. yüzyıla ait mozaiğin, Adıyaman Müzesinde yer olmadığı için Gaziantep Müzesine taşınacağı bildirildi.

Mozaik üzerinde dört satır Grekçe bir yazıta rastlandı. Ege Üniversitesi Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri Bölümünden Prof. Dr. Cumhur Tanrıver tarafından Türkçe'ye çevrilen yazıtta, 'Bu kutsal kilise, pek ulu ve kutsal Maranas’ın buraya geldiği zaman, onun yardımı ile mozaikle bezendi.' yazdığı belirledi.

Adıyaman'ın Gölbaşı ilçesinde de 18 Haziran'da milattan sonra 4. yüzyıldan kalma mozaik yapı bulundu.

Çakmak Mahallesi'nde, tarlalarında çalışma yapan Kemal ve Mehmet A. kardeşlerin, Roma dönemine ait mozaik yapı bulması üzerine olay yerine gelen jandarmaya ekipleri inceleme yaptı, ardından mozaik yapı Adıyaman Müze Müdürlüğüne teslim edildi.

Müze Müdürlüğüne bağlı arkeologlar tarafından yapının yaklaşık bin 600 yıllık olduğu belirlendi.

- Bin 600 yıllık şapel

Kilis'in Elbeyli ilçesinde 26 Temmuz'da yaklaşık bin 600 yıllık şapel ile kitabe ve taban mozaiği bulundu.

İlçeye bağlı Sağlıcak köyü kırsalında kaçak kazı yapıldığını belirleyen güvenlik güçleri, olay yerinde tarihi bir yapıya ait olabileceği değerlendirilen kalıntılar bulunması üzerine durumu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne bildirdi.

Bölgede arkeologlarca yapılan kazıda, erken Bizans dönemine tarihlendiği düşünülen yaklaşık bin 600 yıllık şapel kalıntısı ile kitabe ve taban mozaiğine ulaşıldı.

- Dünyanın en eski emojisi

Suriye sınırına sıfır noktada bulunan dünyanın en önemli antik kentlerinden biri olan Karkamış'ta Türk-İtalyan ekip tarafından 3 bin 700 yıllık testi bulundu. Testinin üzerindeki 'gülücük' emojisi arkeologları şaşırttı.

Gaziantep'in Suriye sınırındaki Karkamış ilçesinde yer alan 'Karkamış Antik Kenti'nde yürütülen kazılara başkanlık eden İtalya'nın Bolonya Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nikolo Marchetti, Karkamış Antik Kenti'nin milattan önce 2. bin yılda Anadolu'da ve Mezopotamya'da hüküm süren Hititlerin önemli kentlerinden biri olduğunu söyledi.

Prof. Dr. Marchetti, Türkiye'nin en geniş mimari kazı alanında çalıştıklarına dikkati çekerek Karkamış'ta bu yıla kadar genellikle Demir Çağı, Geç Hitit dönemine ait kalıntılar bulduklarını, ancak bu yıl Hitit İmparatorluğu'na ait tabakalara ulaştıklarını vurguladı.

Karkamış krallığına ait önemli bilgilerin gün ışığına çıktığını anlatan Marchetti, bu bilgiler ışığında tarihte yeni sayfalar yazabileceklerini ifade etti.

Nikolo Marchetti, kentin nekropol alanında o dönemde tabut olarak kullanılan küpler, insanların küllerinin konulduğu topraktan kaplar, vazolar, süs eşyaları bulduklarına dikkati çekerek, 'Nekropol alanında çeşitli küpler, kaplar bulduk. Bunlardan en ilginci, milattan önce 1700 yılına ait üzerinde gülücük emojisi bulunan bir testi. Bu testi şerbet içmek için kullanılmış. Muhtemelen dünyanın en eski gülümsemesi. Bunu yapan usta ne amaçla bu emojiyi çizmiş bilemiyoruz ancak biz gülücük olarak nitelendiriyoruz.' ifadelerini kullandı.

Kaynak: AA