TİKA'dan Orman Zararlılarına Karşı Mücadelede Orta Amerika Ülkeleri İle Tecrübe Paylaşımı

Orta Amerika bölgesinde son on yıl içerisinde gözlemlenen iklim değişikliği ve El Nino fenomeni sebebiyle bölgede uzun süreli kuraklık ve yüksek sıcaklıklar gözlemleniyor. Bunun sonucunda bölge ülke bitki örtülerinin yeteri kadar su alamaması ve güçsüz düşmesi sebebi ile güney çam böceği adlı bir kabuk böceği yayılıyor. Bahse konu orman zararlısı bölge ülkelerinden ABD, Meksika, Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras ve Nikaragua’da ormanların ciddi anlamda zarar görmesine neden oluyor. Güney çam böceği, şu ana kadar Honduras’ta ülkedeki toplam çam ormanlarının yüzde 28’ine tekabül eden 525 bin hektarın üzerinde çam ağacına zarar verdi. Honduras Ulusal Orman Koruma ve Geliştirme, Korunan Alanlar ve Vahşi Yaşam Enstitüsü (ICF) tarafından güney çam böceği ile mücadele ve kontrol altına alma amacı ile bir eylem planı uygulamaya konuldu. Bahse konu eylem planı çerçevesinde olumsuz etkilenen ağaçların kesilmesi ve bırakılması yöntemi ile tampon bölgeler oluşturuldu. ICF tarafından 2013 yılından beri Dendroctonus Frontalis kabuk böceğine yönelik çeşitli yöntemler kullanılmasına rağmen tamamen kontrol altına alınamadı.

2016 yılı başında Meksika’da açılan TİKA Program Koordinasyon Ofisinin yapmış olduğu çalışmalar kapsamında bölge ülkelerinin yaşadığı sıkıntı konusunda Türkiye Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Zararlıları ile Mücadele Dairesi Başkanlığı ile görüşüldü. Yapılan görüşmelerde güney çam böceğinin Türkiye’de görülmediği fakat buna yakın olan Dentroctonus Micans türü orman zararlısının ladin ağaçlarına geçmişte zarar verdiği ifade edildi. Bahse konu orman zararlısı ile biyolojik mücadele kapsamında 1985 yılında Türkiye’de laboratuvarlar kurularak, Rhizophagus Grandis adlı faydalı böceğin üretildiği ve ladin ormanlarına salınmak sureti ile Dentroctonus Micans adlı zararlı böcek ile etkili mücadelede başarı sağlandığı belirtildi. Orman zararlıları ile biyolojik mücadele kapsamında Türkiye yıllık 900 bin adete kadar üretim yapabilen laboratuvarlara sahip olma özelliğini taşıyor.

Türkiye’nin orman zararlılarına karşı biyolojik mücadeledeki tecrübelerinin aktarılması için 2016 yılında Honduras ve Meksikalı uzmanlar Orman Genel Müdürlüğüne bağlı Artvin ve Trabzon’daki laboratuvarları ziyaret ederek, orman zararlılarına karşı biyolojik, mekanik ve biyoteknik çalışmaları yerinde incelediler. Programın devamı niteliğinde Türkiye’de biyolog Yaşar Aksu başkanlığında bir grup uzman, Honduras’ta Olancho, La Esperanza, Gracias Lempira, Santa Rosa de Copan ve Camayagua bölgelerindeki çam ormanlarında inceleme yaptı. Yapılan çalışmalarda Dentroctonus Frontalis orman zararlısına karşı biyolojik mücadele kapsamında “Rhizophagus SPP” ve “Termochila SPP” adlı iki adet yırtıcı yararlı böcek türü tespit edildi. Honduraslı yetkililer, Orta Amerika bölgesinde etkili olan ve en fazla kendilerini olumsuz etkileyen orman zararlısına karşı Türkiye tarafından verilen samimi destekten dolayı teşekkürlerini ifade ettiler.