'İlk 1000 İhracatçı Firma' Araştırmasının Sonuçları Açıklandı (2)

İSTANBUL -Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, ilk 1000 ihracatçı firmanın yıl sonu dolar kuru tahmininin 3,86 lira, avro kuru tahmininin ise 4,11 lira olduğunu bildirdi.

Büyükekşi, 2016 yılı 'İlk 1000 İhracatçı Firma' araştırmasının sonuçlarının açıklandığı toplantıda yaptığı konuşmada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, bakanlara 180 günlük bir çalışma programı hazırlamaları talimatı verdiğini hatırlatarak, programın haziran sonunda başlayacağını, hem demokrasi hem de ekonomide yeni reformların kendilerini beklediğini ifade etti.

Büyükekşi, Türkiye'nin 2016'daki toplam ihracatının 142,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğini, ihracatta 2015'e göre yüzde 0,9 civarında düşüş yaşandığını kaydetti.

Küresel ticaretin yüzde 3,2 daraldığı bir dönemde Türkiye'nin ihracatının hemen hemen aynı kaldığını belirten Büyükekşi, 'Bu performans bizleri oldukça mutlu etti. İhracatçılar olarak durmadık. İhracatımızı miktar bazında yüzde 4,1 artırdık. 2016'da tam 104 milyon ton ihracat yaptık. Bu bir rekor... Gelmiş geçmiş tüm zamanlarda ulaştığımız en yüksek miktar...' şeklinde konuştu.

Türkiye'nin geçen yıl dünya ticaretinden aldığı payı yüzde 0,89'a çıkardıklarını bildiren Büyükekşi, 'Bu bir rekor... AB'nin ithalatından aldığımız payı yüzde 1,28'e çıkardık. Bu da bir rekor... 3,1 milyon kişiye istihdam sağlayan 67 bin ihracatçının temsilcisi olarak, alnımızın terini aklımızın terine karıştırdık. Hedeflerimize emin adımlarla ilerliyoruz.' ifadelerini kullandı.

- 'Bundan sonra ihracat ve uluslararası ilişkilerde daha aktif olacağız'

Mehmet Büyükekşi, ilk 1000 ihracatçı firmanın 2016'da ulaştığı toplam ihracat büyüklüğünün bir önceki yıla göre yüzde 1,13 azalarak 81,4 milyar dolar olduğunu belirterek, ilk 1000 ihracatçının toplam ihracat içindeki payının geçen yıl yüzde 57,3 olduğunu, azalış trendinin 2016'da da devam ettiğini söyledi.

Büyükekşi, Türkiye'nin toplam ihracatının yüzde 48,8'ini ilk 500 firmanın yaptığını ifade ederek, 'İkinci 500 firma ihracatın yüzde 8,5'ini, geri kalan 66 bin firma da toplamın yüzde 42,7'sini gerçekleştirdi.' dedi.

İlk 1000 ihracatçının ülkeler ve ülke grupları bazındaki performansları hakkında da bilgi veren Büyükekşi, Türkiye'nin yıllardır en çok ihracat yaptığı ülke olan Almanya'dan elde ettiği ihracat gelirinin yüzde 4,3 artarak 14 milyar dolar olduğunu bildirdi.

En çok ihracat yapılan 10 ülke içerisinde ihracatın en çok daraldığı pazarın Irak olduğunu, bu daralmada Orta Doğu'da yaşanan gerilimlerin etkisi bulunduğunu vurgulayan Büyükekşi, ülke grupları bazında ihracata bakıldığında, 68,3 milyar dolarlık ihracat rakamı ile AB'nin ilk sırada yer aldığını bildirdi.

Büyükekşi, konuşmasını şöyle sürdürdü:

'AB, yıllardır en büyük ihracat pazarımız olma özelliğini koruyor. AB üyeliği, ülkemiz için stratejik bir hedef olmaya devam ediyor. Ticaretimizin bir hayli yüksek olduğu AB'den bu konuda somut ve yapıcı adımlar bekliyoruz. Hükümetimiz nezdinde gerçekleştirilen müzakerelerin yeniden hızlanmasını istiyoruz. Özellikle Ekonomi Bakanımızın yoğun temasları ile büyük aşamalar kaydeden Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ihracatçılarımız için önemli.

İhracatımızın diğer yarısını dünyanın çeşitli ülkelerine gerçekleştiriyoruz. Pazar çeşitlendirmesinin ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. O yüzden TİM olarak kendimize, bu yıl 48 ülkeye ticaret heyeti gerçekleştirme hedefi koyduk. Şu ana kadar 11'ini gerçekleştirdik. En son İsrail'e geniş katılımlı bir heyetle ziyarette bulunduk. Önümüzdeki hafta ise Romanya ve Güney Afrika'ya gidiyoruz. Bundan sonra ihracat ve uluslararası ilişkilerde daha aktif olacağız. Ülkemizi, dünyanın dört bir yanına yaptığımız ihracat ile büyüteceğiz.'

- 'Otomotiv sektörü yüzde 27,2'lik pay ile 2016'da da birinciliğini sürdürdü'

TİM Başkanı Büyükekşi, 2016'da ilk 1000 ihracatçı firmanın yüzde 65,1'ini üretici-ihracatçı, yüzde 15,8'ini ihracatçı, yüzde 15,6'sını grup dış ticaret, yüzde 3,6'sını ise sektörel-sermaye dış ticaret şirketlerinin oluşturduğunu bildirdi.

İlk 1000 firmanın sektörel performanslarına bakıldığında, otomotivin yüzde 27,2'lik pay ile 2016'da da birinciliğini sürdürdüğünü, otomotiv sektörünün geçen yıl 22 milyar 184 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini kaydeden Büyükekşi, hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün yüzde 12,5'lik pay ile ikinci sırada yer alırken, kimyevi maddeler ve mamulleri sektörünün yüzde 9,7'lik pay ile üçüncü olduğunu söyledi.

Firma sayısı açısından bakıldığında, 179 firma ile hazır giyim ve konfeksiyon, 106 firma ile kimyevi maddeler, 100 firma ile de otomotivin ilk 3'te yer alan sektörler olduğunu belirten Büyükekşi, 'Performanslarına göre firma sayılarına baktığımızda ise ilk 1000'de en fazla ihracatçı firmamız 25 milyon ile 50 milyon dolar arasında 383 firma var. 1 milyar dolar üzerinde ihracat yapan firma sayımız ise 10.' dedi.

İlk 1000 ihracatçı firmanın bölgesel dağılımına bakıldığında, Marmara Bölgesi'nin 586 firma ile her zaman olduğu gibi birinci sırada olduğunu vurgulayan Büyükekşi, ikinci sırada 156 firma ile Ege Bölgesi, üçüncü sırada ise 89 firma ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin geldiğini bildirdi.

Büyükekşi, şöyle devam etti:

'İllere göre bakacak olursak, 2016'da 434 firma ile İstanbul yine birinci oldu. İstanbul'un ihracat içerisindeki ağırlığı devam ederken, firma sayısı bazında payı son 10 yıldır gerilemeye devam ediyor. İhracatın Anadolu'ya yayılmasını arzu ediyoruz. Bunu da olumlu bir gelişme olarak görüyoruz. İzmir 81 firma ile ikinci olurken, Gaziantep'te firma sayısı 73'e ulaşarak iller bazında üçüncülüğe yükseldi. İhracatta farklı illerin ağırlığının arttığı görüyoruz. İhracatımızın bölgesel ve sektörel düzeyde farklılaşması ve yaygınlaşması bizleri memnun ediyor.

2016 yılında Türkiye'nin en fazla ihracat yapan ili 57,4 milyar dolar ile İstanbul oldu. Bursa 13 milyar dolar ile bu yıl Kocaeli'nin önüne geçerek ikinci sıraya yerleşti. Üçüncü sırada 10,2 milyar dolar ile Kocaeli yer alırken, İzmir 7,9 milyar dolar, Gaziantep ise 6,3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. İstanbul'un ihracatındaki ilk 5 firmada, birinci sırada Tofaş, ikinci sırada Kibar Dış Ticaret AŞ, üçüncü sırada Arçelik AŞ, dördüncü sırada TGS Dış Ticaret AŞ, beşinci sırada ise Mercedes-Benz Türk AŞ yer aldı.'

- 'İlk 1000 firmanın toplam istihdamı 567 bin'

Mehmet Büyükekşi, ilk 500 içerisindeki ihracatçı firmaların ortalama karlılık oranının artış trendinin devam ederek yüzde 6,88'e ulaştığını ancak ikinci 500'deki firmaların ortalama karlılık oranının 2016'da düşerek yüzde 5,52'ye gerilediğini bildirdi.

İlk 1000 firmanın sermaye yapılarına göre incelendiğinde, özel sermayeli 726, yabancı sermayeli 108, özel-yabancı sermaye ortaklı 73, kamu-yabancı sermayeli ortaklı 7, kamu sermayeli firma sayısının ise 3 olduğunu belirten Büyükekşi, hükümetin her platformda açıkladığı gibi yatırımlar ve büyümenin özel sermaye eliyle gerçekleştiğinin bugün buradan görülebileceğini söyledi.

Büyükekşi, 2016 yılında ilk 1000 firmanın toplam istihdamının 567 bin, ilk 500 firmanın ortalama çalışan sayısının 1001 iken, ikinci 500'ün 407 olduğunu bildirdi.

İlk 1000 firma içerisinde Ar-Ge merkezi olan 174 firma bulunduğunu ifade eden Büyükekşi, 'Bu firmaların Ar-Ge harcama tutarları ise 5,2 milyar lira. Toplam cirodan aldıkları pay ise yüzde 2 civarında.' dedi.

TİM olarak geçen yıl hükümete Ar-Ge ve Tasarım Merkezi sayısını 500'e çıkarma sözü verdiklerini belirten Büyükekşi, şunları kaydetti:

'Bunun için de firmalarımıza danışmanlık hizmeti sunuyoruz. Şu anda 159 firmamız bu merkezleri açtı ya da açma aşamasına geldi. Bu sayılar her geçen gün artıyor. İnşallah en yakın zamanda verdiğimiz sözü yerine getirmiş olacağız. İlk 1000'de yer alan firmalar cirolarının yüzde 2,19'unu ulusal tanıtım ve pazarlama için harcarken, yüzde 3'ünü uluslararası tanıtım ve pazarlama için ayırıyor. Burada özellikle şunu söylemek istiyorum; ihracatçılarımızın ürünlerinde, stantlarında, tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde Türkiye markasını düzgün ve etkin bir şekilde kullanmaları gerekiyor. Çünkü ihraç ürünlerimizin algısını yükseltebilmek için öncelikle Türkiye markasının güçlenmesi gerekiyor. Ancak o zaman ticari markalarımız Türkiye markamızın omuzlarında yükselebilir.'

Büyükekşi, ilk 1000 ihracatçının toplam tescilli marka sayısının 24 bin 389, tescillenen uluslararası marka sayısının 13 bin 87, geçen yıl alınan patent sayısının 7 bin 19, firmaların katıldığı yurt dışı fuar sayısının bin 750, katıldığı yurt dışı ticaret heyeti sayısının 273 olduğunu, firmaların yurt içinde ise 859 fuara katıldığını bildirdi.

- 'Birinci sırada 3,9 milyar dolarlık ihracat ile Ford'un yer alıyor'

TİM Başkanı Büyükekşi, 2016 yılının ilk 3 ihracatçı firma sıralamasında, birinci sırada 3,9 milyar dolarlık ihracat ile Ford'un yer aldığını, Ford'un bir önceki yıl da Türkiye'nin en fazla ihracat yapan firması olduğunu söyledi.

İkinci sırada 3,1 milyar dolarlık ihracat ile Tofaş'ın yer aldığını belirten Büyükekşi, 'Tofaş, önceki yıl Türkiye'nin en fazla ihracat yapan altıncı firmasıydı. 2016'da ihracatını yüzde 55 artırarak ikinci sıraya yükseldi.' dedi.

Büyükekşi, üçüncü sırada 2,8 milyar dolarlık ihracatı ile Oyak-Renault'nun geldiğini, bu şirketin ihracatını yüzde 5 artırdığını ve üçüncü sıradaki yerini koruduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:

'2016 yılında en fazla ihracat yapan ilk 20 firmamız ise Ford, Tofaş, Oyak-Renault, Kibar Dış Ticaret, Türkiye Petrol Rafinerileri, Vestel, Toyota, Arçelik, Bosch, TGS Dış Ticaret, Mercedes-Benz Türk, Habaş Sinai ve Tıbbi Gazlar, Ferrero Fındık, BSH Ev Aletleri, Eti Maden İşletmeleri, Şişecam, İçdaş, Pergamon, araştırmaya katılmayan bir şirketimiz ve Tusaş oldu.'

Büyükekşi, Türkiye'nin ilk 10 üretici-ihracatçı firmasının ise Ford, Tofaş, Oyak-Renault, Türkiye Petrol Rafinerileri, Toyota, Arçelik, Bosch, Mercedes-Benz Türk, Habaş Sınai ve Tıbbi Gazlar ile Ferrero olarak sıralandığını duyurdu.

Büyükekşi, 26 sektörün ihracat şampiyonları ile ilgili de şu bilgileri verdi:

'Otomotiv sektörü birincisi Ford, demir ve demir dışı metaller sektörü birincisi Kibar Dış Ticaret, kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü birincisi Türkiye Petrol Rafinerileri, elektrik elektronik ve hizmet sektörü birincisi Vestel, deri ve deri mamulleri sektörü birincisi TGS Dış Ticaret, hazır giyim ve konfeksiyon sektörü birincisi TGS Dış Ticaret, çelik sektörü birincisi Habaş Sınai, fındık ve mamulleri sektörü birincisi Ferrero, madencilik ürünleri sektörü birincisi Eti Maden İşletmeleri, çimento, cam seramik ve toprak ürünleri sektörü birincisi Şişecam, savunma ve havacılık sanayii sektörü birincisi Tusaş, tekstil ve ham maddeleri sektörü birincisi Ak-Pa Tekstil, makine ve aksamları sektörü birincisi Türk Traktör, meyve sebze mamulleri sektörü birincisi Altunkaya, iklimlendirme sanayii sektörü birincisi Bosch Termoteknik, tütün sektörü birincisi Philsa Philip Morris Sabancı, mücevher sektörü birincisi İstanbul Altınons Kuyumculuk, gemi ve yat sektörü birincisi Tersan Tersanecilik, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü birincisi İstanbul Gıda, su ürünleri ve hayvansal mamulleri sektörü birincisi KLC Gıda, kuru meyve ve mamulleri sektörü birincisi Aydın Kuruyemiş, diğer sanayi ürünleri sektörü birincisi Polin Dış Ticaret, süs bitkileri ve mamulleri sektörü birincisi Nata, zeytin ve zeytinyağı sektörü birincisi Marmarabirlik oldu. Yaş meyve ve sebze, mobilya kağıt ve orman ürünleri ve halı sektörlerimizin birincileri de adlarının açıklanmasını istemediği için sizlerle paylaşamıyoruz.'

- 'İhracatı tutar bazında en fazla artıran Tofaş'

Mehmet Büyükekşi, 2016 yılında ihracatı tutar bazında en fazla artış kaydeden firmanın 1 milyar 132 milyon dolar ile Tofaş olduğunu belirterek, sıralamada ikincinin Toyota, üçüncünün Mercedes-Benz Türk, dördüncünün Oyak-Renault, beşincinin ise Taha Pazarlama olduğunu bildirdi.

İhracatını oransal olarak en çok artıran firmanın yüzde 318'lik artış ile Tosçelik olduğunu ifade eden Büyükekşi, Tosçelik'in ardından Borçelik, Daikin, Anadolu Isuzu ve İstanbul Gıda'nın geldiğini söyledi.

Büyükekşi, 'İlk 1000 firma arasında en hızlı yükselenlerde ilk sırada Tosçelik var. Tosçelik, 513'ten 90. sıraya yükseldi. İkinci sırada Eymes, üçüncü sırada Viessmann, dördüncü sırada Co-Re-Na Ecza Deposu, beşinci sırada ise Anadolu Isuzu var. Bunlar da sıralamada çok hızlı artış gösteren şirketler.' diye konuştu.

2016'nın en karlı ilk 5 firmasının Enka, Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ, İskenderun Demir ve Çelik, Ereğli Demir ve Çelik ve Eti Maden İşletmeleri olduğunu bildiren Büyükekşi, aynı dönemde en fazla yatırım yapan ilk 5 firmanın da Cam Merkezi, CBF Tekstil, Tofaş, Toyota ve Türkiye Petrol Rafinerileri olduğunu duyurdu.

Büyükekşi, geçen yıl en fazla istihdam sağlayan ilk 5 firmanın Enka, Arçelik, Ford, Tofaş ve Yapı Merkezi olduğunu, bu dönemde en çok ülkeye ihracat yapan ilk 5 firmanın da 154 ülke ile Şişecam, 133 ülke ile Vestel, 122 ülke ile Arçelik, 121 ülke ile İntersweet ve 115 ülke ile Tayaş Gıda olarak sıralandığını söyledi.

- 'Firmalar yıl sonu ihracatımızı 156 milyar dolar olarak tahmin etti'

TİM Başkanı Büyükekşi, ilk 1000 firmanın yıl sonu dolar kuru tahmininin 3,86 lira, avro kuru tahmininin ise 4,11 lira olduğunu bildirdi.

İlk 1000 firmanın bu yıl Türkiye ihracatının yüzde 9,5 artacağı öngörüsünde bulunduğunu ifade eden Büyükekşi, 'Firmalar yıl sonu ihracatımızı 156 milyar dolar olarak tahmin etti.' dedi.

(Son)