Mısır Çarşısı'nın Restorasyonunda Sona Gelindi
İstanbul'un en eski kapalı çarşılarından Mısır Çarşısı'nda, hayatı sekteye uğratmamak için bir bölümü gece gerçekleştirilen ve 3 yıl süren restorasyonun bitişine sayılı günler kalırken, restorasyonla ortaya çıkartılan 'dua balkonu'yla çarşıda bir gelenek tekrar yaşatılmaya başlanacak Vakıflar Genel Müdürü Ertem: 'Mısır Çarşısı'nda örnek teşkil edecek bir restorasyon çalışması yaptık. Burayı tümden kapatarak, 11,5 yıl içinde restorasyonu bitirebilirdik, ancak çarşıyı kapatmadan, esnafın faaliyetini aksatmasına neden olmadan bu restorasyonu yaptık. Çarşıya kurulan iskele üzerinden çalışıldı. Gündüz de çalışıldı ama yoğun bir şekilde gece çalışıldı. Böylece aşağıda da esnaf işini yapmaya devam etti' 'Restorasyonda dua balkonu de ortaya çıkartılarak, tarihi, otantik aslına uygun bir köşe oluşturuldu. Dernekle bir kişiyle anlaşacak veya Yeni Cami'deki görevlilerimizden biri her sabah Mısır Çarşısı'na gelerek, dua balkonunda duasını yapacak ve esnaf işine başlayacak. Yıllardır yok olan geleneği inşallah tekrar hayata geçireceğiz'
Yeni Cami'nin kendi kendine yetmesini sağlayacak geliri elde etmesi için cami vakfiyesi olarak inşa ettirilen Mısır Çarşısı, 1664'te açıldı. İlk açıldığı dönemlerde 'Yeni Çarşı' veya 'Valide Çarşısı' adlarıyla anılan çarşı, dükkanlarda satılan ürünlerin genellikle Mısır üzerinden gelmesi dolayısıyla 18. yüzyılın ortalarından itibaren Mısır Çarşısı adını aldı. Mısır Çarşısı, 1940-1943'te kapsamlı bir restorasyondan geçirilirken, Vakıflar Genel Müdürlüğünün girişimiyle 2013'te tekrar restorasyona alındı.
Çarşının restorasyonu, rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından onaylanmasının ardından başladı. Restorasyon kapsamında değişik malzemelerden yapılan pencere doğramaları ahşaba dönüştürülürken, dükkanların vitrin düzenleri yenilendi. Cephe temizliğinin yanı sıra cephelerdeki çimento esaslı harçların yerine horasan sıva yapıldı.
Çalışmalar çerçevesinde, önceki yanlış müdahaleler düzeltilirken, statik problemleri bulunan kısımlarda gerekli sağlamlaştırma yapıldı. Çarşının özgün demir kapıları onarıldı ve sokak zemini taş kaplandı.
- 'İçeriye aydınlanma da geldi'
Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, AA muhabirine yaptığı açıklamada, restorasyon çalışmasının 3 yıldır devam ettiğini kaydederek, şunları söyledi:
'Mısır Çarşısı'nda örnek teşkil edecek bir restorasyon çalışması yaptık. Burayı tümden kapatarak, 1-1,5 yıl içinde restorasyonu bitirebilirdik, ancak çarşıyı kapatmadan, esnafın faaliyetini aksatmasına neden olmadan bu restorasyonu yaptık. Çarşıya kurulan iskele üzerinden çalışıldı. Gündüz de çalışıldı ama yoğun bir şekilde gece çalışıldı. Böylece aşağıda da esnaf işini yapmaya devam etti. Zemin de bittikten sonra açılışa hazır hale getireceğiz.'
Ertem, çarşının restorasyon ihalesine 6-7 milyon lira ile çıkıldığını ancak daha sonra keşif artışıyla restorasyon giderinin 12 milyon lira olduğunu belirterek, çalışmalara ilişkin şu bilgileri paylaştı:
'Mısır Çarşısı'nın kubbeleri betonla kaplıydı. Betonların hepsini bertaraf ettik ve orijinaline uygun kubbeleri yaptık, örtüsünü üzerine de kurşun örtüsünü yaptık. Çarşı içerisindeki tavan geçirdiği yangın nedeniyle simsiyahtı. İçerideki süslemeleri ve ana kapı üzerindeki yazıyı ortaya çıkardık, tezyinat yaptık. Böylece içeriye aydınlanma da geldi. Burada aslına uygun ve koruma ilkeleri çerçevesinde güzel ve örnek bir çalışma yapıldı.'
Çarşıda, görüntü kirliliği nedeniyle gizli kalan 'dua balkonun'nun da restorasyonda ortaya çıkarıldığını anlatan Adnan Ertem, 'Her iki caddenin köşesinde yer alan dua balkonu, kiracıların yarattığı görüntü kirliliği nedeniyle görülmüyordu, merdiven yoktu, süslemeler kapatılmıştı. Restorasyonda dua balkonu de ortaya çıkartılarak, tarihi, otantik aslına uygun bir köşe oluşturuldu. Dernekle bir kişiyle anlaşacak veya Yeni Cami'deki görevlilerimizden biri her sabah Mısır Çarşısı'na gelerek, dua balkonundan duasını yapacak ve esnaf işine başlayacak. Yıllardır yok olan geleneği inşallah tekrar hayata geçireceğiz.' diye konuştu.