Bakan Müezzinoğlu Açıklaması '3 Kişiden 1'İ Kayıt Dışılık Nedeni İle Mağdur Oldu'

SGK Genel Müdürlüğünde düzenlenen Sosyal Güvenlik Yüksek Danışma Kurulu Toplantısı’nda kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamı, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri, bankalar ve toplumun diğer ilgili kesimleri ile işbirliği bilincinin yaygınlaştırılması konuları ele alındı. Toplantıda konuşan Bakan Müezzinoğlu, ülkelerin medeniyet seviyelerinin, yönetimlerin vatandaşına verdiği değerin sosyal güvenlikteki seviye ile ölçülebildiğini vurgulayarak, “Bu anlamda dünyanın gelişmiş ülkeleri ve gelişmiş ülkeler arasında yerini almak isteyen sosyal güvenlik dinamiklerinin aksayan yönleri, karşılanamayan yönleri farklı beklentileri var. Bugün ülke olarak geldiğimiz noktayı farklı bakışlar ile başarılı görebiliriz. Farklı bakışlarla birçok açığı var olarak da görebiliriz. 2002-2016 kıyaslaması yaptığımızda çok önemli başarıların olduğu kesindir. Sıkıntılı yönlerimiz, açık yönlerimiz, daha iyi olması, daha geliştirilmesi gereken yönlerimiz var mı diye sorduğumuzda evet var. Bunları hep beraber değerlendirerek ve gündemimize alarak daha iyi noktalara sürükleyebilecek, taşıyabilecek şekilde birlikte şekillendirmemiz gerekiyor. Genel sağlık sigortası kapsamının bir çatı altında toplanması ve bu çatı altında analizlerin sağlıklı yapılabilmesi, zayıf halkaların görülebilmesi için veri tabanı oluşturduk. Özellikle siyasi idarenin bakış açısındaki doğru anlayış, bizim önemli mesafeleri katetmemize vesile oldu. Kapsam dışında hiçbir vatandaşımız kalmamıştır. Bu ülkenin vatandaşının tamamı ne pahasına olursa olsun kapsam içinde olmalı anlayışı, sorunlar neyse sorunlara çözüm üretebilecek şekilde süreçleri şekillendirmemiz gerek anlayışıdır. Bugüne kadar geldiğimizde özellikle bütün vatandaşlarımızın kapsam içine alınması kolay olmadı. Ciddi siyasi sorumlulukları getiren süreçler oldu. Bu anlamda da siyasi iradeye bütün bu anlayışı koyan iradeye teşekkür ederim” dedi.

1 Nisan itibari ile 80 milyonun tamamı için değerli bir sistemin uygulamaya girdiğini söyleyen Müezzinoğlu, “18 yaşına kadar olan çocuklarımızın sosyal güvenlik kapsamı içine alınması ve kapsam dışında kalan gelir teslim muhatabı olarak bunları da yine kapsam içine alacak bir düzenlemeyi yapmak, bakış açısının da doğru bir zemine oturduğunu gösteriyor. Bu bakış açısının uygulamadaki zorluklarına baktığımızda 2008’de yaptığımız yasal düzenleme, bütün vatandaşlarımız kapsam içinde olacak ve gelir testine tabi olacak düzenlemesi esasında mantalitenin doğru uygulamadaki sıkıntılarını gördüğünüzde düzenlememiz gereken boyutlar olduğunu gördük. Kapsam dışında kalan ve gelir teslim muhatabı olupta iki asgari ücretin üzerinde geliri olanların 426 lira gibi aylık sosyal primi ödemek zorunda olmaları, diğer grubun 213 liralık bir genel sağlık sigortası primi ödemesi, asgari ücretin 3’te 1’inden fazla geliri olanların ise 71 TL’lik bir genel sağlık sigortası primi ödemesi 2008’den bu yana uygulanması zor ve uygulanmasındaki zorluklardan dolayı vatandaşımız sıkıntıya giriyor. 2016’nın başında burada bir düzenleme gerektiğini, bu düzenlemenin pratik, uygulanabilir, vatandaşımızı mağdur etmeden kapsam içine alabilecek bir düzenleme olması gerektiğini değerlendirdik ve bu anlamda geçtiğimiz hafta Resmi Gazete’de yayınlanan yeni düzenleme ile gelir teslimi muhatabı olmadan kapsam dışında kalan tüm vatandaşlarımıza güçlü bir imkan sağladık. Kapsam dışında kalan tüm vatandaşlarımız, aylık 53 TL’lik genel sağlık sigortası primini ödeyerek kapsam içine girmiş olacak. Her türlü sağlık hizmetinden istifade edecek. Sosyal devlet olmanın vatandaşının özellikle en doğal hakkı olan sağlık hizmeti almak, sağlık hizmetine kolay ulaşmak anlamında bu kitlede oluşan sıkıntının da, mağduriyetin de giderildiği bir düzenleme yaptık. Aylık 53 TL’yi ödeyecek imkanım yok diyen vatandaşlarımızın da gelir teslimine gitmesi ve hakikaten bu pozisyondaysa bunun kapsamı içine alınması için de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının devreye girmesini sağlamak. 1 Nisan itibari ile 80 milyon ülke insanımızın tamamı için çok anlamlı, değerli uygulanabilir bir sistem uygulamaya giriyor” diye konuştu.



“3 kişiden 1’i kayıt dışılık nedeni ile mağdur oldu”

Kayıt dışılığın ağır yüklerinin nasıl daha hızlı hafifleyebileceğini anlatan Bakan Müezzinoğlu, “2002’den bu yana yüzde 52’lerden yüzde 33’lere indirebilmeyi başardık. 3’te 1’lik kayıt dışılık çök önemli bir sorun. Henüz katetmemiz gereken önemli mesafeler var. 3 kişiden 1’i kayıt dışılık nedeni ile mağdur oldu. Çalışanımız kayıt dışılığa razı oluyor, gündelik kazanımlar veya gündelik sıkıntısını çözmek adına veya işveren kendi kısa süreli kazanımları dolayısı ile kanunsuz kendisine geçici imkan sağlayan ama bir taraftan sistemi bozan, kendini meşrutiyet zeminin dışına taşıyan, diğer taraftan meşrutiyet zemini içinde olanları da mağdur eden bir zemin oluşuyor. Güçlü bir sistemin kurulmasına da mani oluyor. Ülke ekonomisine 1.9 milyarlık bir yükü, bir kaybı ya da kazanımı rakamsal boyutu masaya almamız, bu anlamda mağdur olan kitlenin mağduriyetine göz yummamamız gerekiyor. SGK primlerini düzenli ödeyenlerin primlerini 5 puan daha düşük ödeme hakkını nasıl verdiysek ve bunun başarılı sonuçlarını işverenimiz adına ve kamuoyu adına kayıt içi performansı yükseltme, SGK priminin dengesini güçlendirmede büyük kazanımlarımız olduysa bu pencereyi daha da güçlendiren, buradaki adımları daha da güçlendiren süreci önümüzdeki dönemler hep beraber şekillendirmemiz lazım. Kayıt dışılığı yüzde 25’lerin altına indirebilmek, yüzde 33’ü yüzde 25’e indirdiğimizde 8 puanlık bir başarı bize 16 milyarlık bir gelirin kapısını aralıyor. Bu mücadele çok yönlü, güçlü sürdürmemiz gereken ana başlığımız olabilmeli. Vatandaşımıza sosyal güvenlik çatısı altında olabilmenin büyük avantajlarının kendisi için bir kültüre dönüştürebilme, 1 günlük hakkının bile hemen kayıt altına alınması, o 1 günlük kayıt olduğunda başına gelebilecek bir sıkıntının bile telafisinin ancak o kayıtla olduğu konusunda onu bilinçlendirebilmek ve bir kültürün sahibi yapabilmek adına da geniş kampanyaları şekillendireceğiz” açıklamasında bulundu.

SGK Başkanı Mehmet Selim Bağlı ise, “Sosyal güvenlik kurumları kapsamları ne kadar geniş olursa o kadar kaliteli olarak değerlendirilmektedir. Genel sağlık sigortasının gözden geçirilmesi 8 Mart’ta Resmi Gazete’de yayınlanan düzenleme ile 1 Nisan’da yürürlüğe girdi. 2009’dan beri yapılan istihdam teşviklerinin en fazla kayıt içi istihdamı artırmada sonuç doğurduğu, yaptığımız çalışmada ortaya konmuştu. Yüzde 53’lerde olan kayıt dışılık, yüzde 34’lere kadar indirildiyse burada teşviklerin çok büyük katkısı olmakla birlikte yeni dönemde önümüze koyduğumuz temel hedef kayıt dışı istihdamla mücadeleyi teşvik ederek sistemin içerisine almak, kayıt dışılık ile mücadele eden, cezalandıran, sürekli denetleyen, hesap soran bir sisteme değil bilinç oluşturan bir kampanya ile kayıt dışılık ile mücadele etmeyi önümüze hedef koymuştunuz. Yıl boyunca sigortalılık bilincini yaygınlaştırma, sigortalı kültürünü oluşturma amaçlı tanıtım faaliyetlerimiz devam edecektir” şeklinde konuştu.