Kaderine Terk Edilen Su Değirmeni 'Organik Ürünler' İçin Dönüyor

Iğdır'ın Tuzluca ilçesinde, teknolojik gelişmeler nedeniyle yıllarca kullanılmayan yöredeki tek su değirmeni, yoğun talep üzerine yeniden hizmete sunuldu Değirmenci Taşdemir: 'Bu değirmen beş nesil önce de ailemindi, ben altıncı kuşağım. Yaklaşık 15 yıl önce tahrip olmuştu. O zamanlar herkes teknolojisi gelişmiş değirmenlere yönelince biz de işletmeyi durdurduk fakat son yıllarda organik ürüne yoğun talep olunca biz burayı çalıştırarak kepekli un üretmeye başladık' İl Kültür Turizm Müdür Osman Engindeniz: 'Günümüzde artık su değirmenleri otantik kafe ve lokanta olarak kullanılmaktadır. Bu su değirmenleri artık tarihi miras olarak envanterimize girmektedir'

BÜLENT MAVZER - Iğdır'da, gelişen teknoloji nedeniyle 15 yıldır atıl durumda bulunan yöredeki tek su değirmeni, vatandaşların talebi üzerine yeniden dönmeye başladı.

Tuzluca ilçesine bağlı Hamurkesen köyündeki Taşdemir ailesine ait su değirmeni, öğütülmüş ürünler yerine hazır un ve yem satın alınması ya da teknolojik değirmenlerin tercih edilmesinden dolayı iş yapamayınca yıllarca kaderine terk edildi.

Yörede tek olan su değirmeni, bir süre önce yöre sakinlerinin un ve buğdaylarını öğütüp organik ürün elde etmek için talepte bulunması üzerine ailenin altıncı kuşak bireyi olan Oktay Taşdemir, dedesinden kalma su değirmenini yeniden hizmete sundu.

Yaklaşık 15 yıl aradan sonra tekrar dönmeye başlayan su değirmeni sayesinde yöre sakinleri, buğday, arpa ve mısırlarını daha doğal yollardan öğütmenin mutluluğunu yaşıyor.

- Su değirmeni, ürünün doğallığını koruyor

Oktay Taşdemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, vatandaşların talebi üzerine baba ve dedede kalma su değirmenin onarımını yaparak tekrar işlettiğini belirtti.

Özellikle organik tarıma ilgisi olan kişilerin ürünlerini değirmende öğüttüğünü dile getiren Taşdemir, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu değirmen beş nesil önce de ailemindi, ben altıncı kuşağım. Yaklaşık 15 yıl önce tahrip olmuştu. O zamanlar herkes teknolojisi gelişmiş değirmenlere yönelince biz de işletmeyi durdurduk fakat son yıllarda organik ürüne yoğun talep olunca biz burayı çalıştırarak kepekli un üretmeye başladık. Fabrika tarzı değirmenlerde un ile kepek tamamıyla makineden işlenerek ayrıştırılıyor ama bizim değirmende suyun yardımıyla dönen taş, kepekle unu ayrıştırmadan doğallığını koruyarak öğütüyor."

Taşdemir, su değirmeninin çalıştırılmasında doğal yöntemler kullanıldığını anlatarak, "Bu değirmenler 'kara değirmen' olarak isimlendirilir. Bunların çalıştırılmasında herhangi bir yakıt ve enerji kullanılmıyor, tamamen su ile çalıştırılıyor. Suyunu açtığında değirmen çalışır, suyu kestiğinizde değirmenin taşı ve öğütme işlemi durur. Yani değirmenin enerjisi su, ürünün işlenmesi doğal taşla yapılır. Burada buğday, arpa, mısır, hayvan yemi benzeri ürünleri öğütüyoruz. Yöre halkı bundan çok memnun, biz de bu dede mesleğini yapma mutluluğunu yaşıyoruz." dedi.

- "Su değirmenleri tarihi miras olarak envanterimize girmektedir"

Iğdır İl Kültür Turizm Müdürü Osman Engindeniz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçmişte kullanılan su değirmenlerinin artık işlevini kaybetmeye başladığını ve nadir kullanıldığını söyledi.

Tarihi değeri olan su değirmenlerinin yerini, modern ve seri üretim yapan fabrikalara bıraktığını anlatan Engindeniz, "Bunun en büyük nedeni nüfusun artması ve tüketimin çoğalmasıdır. Günümüzde artık su değirmenleri otantik kafe ve lokanta olarak kullanılmaktadır. Bu su değirmenleri artık tarihi miras olarak envanterimize girmektedir. Böyle olunca ziyaretçilerin gezebileceği mekanlar haline geliyor." dedi.

Engindeniz, su değirmeni sayısının Trabzon, Çankırı gibi akarsuların çok olduğu yerlerde daha fazla olduğuna işaret ederek, "Geçmişte Iğdır'da bu değirmenlerin sayısı çoktu fakat günümüzde artık kullanılmamaktadır ya da lokanta kafe benzeri otantik işletme olarak değerlendirilmiştir. Yörenin çalışır haldeki tek su değirmeni olan Hamurkesen köyündeki bu tarihi değirmenin tekrar onarılarak işletilmesi sevindirici." ifadelerini kullandı.

- "Çok memnunuz"

Yöre sakinlerinden Engin Tanrıkulu da Iğdır'da tek olan bu su değirmenin tekrar faaliyete geçmesinden dolayı çok memnun olduğunu söyledi.

Tanrıkulu, "Yörenin tek değirmeninin tekrar faaliyete geçmesi bizi sevindirdi. Bu yıl, bütün tahıl ürünlerimizi, kış için doğal kepekli unumuzu, hayvanlarımızın yemlerini burada öğüttük. Çok memnunuz, bundan sonra kışlık bütün un ihtiyacımızı burada hazırlamayı düşünüyoruz." diye konuştu.

Kaynak: AA