İtalya'da Seçim Yasasının Kısmen Onaylanması

Ülkede Anayasa Mahkemesinin 'Italicum' seçim sistemini kısmen onayı siyasi partilerden erken seçim taleplerinin yükselmesine yol açtı.

ROMA – İtalya’da Anayasa Mahkemesinin (AYM), kamuoyunda “Italicum” adıyla bilinen seçim yasasının bazı maddelerini iptal ederek kısmen onaylaması, siyasi partilerin erken seçime gidilmesi çağrılarını da beraberinde getirdi.

1946'dan beri çift meclisli sistemle idare edilen İtalya'da, alt kanat Temsilciler Meclisine üye seçimini düzenleyen 'Italicum' seçim yasasına ilişkin AYM’nin bugün açıkladığı karar, iç siyaseti de hareketlendirdi.

İtalya’da mevcut 5 yıllık yasama süresinin sona eriş tarihi olarak takvimler 2018 yılını göstermesine karşın, AYM’nin seçim yasasına ilişkin kararının ardından bazı siyasi çevrelerde 2017 yılında erken seçim ihtimalleri de yüksek sesle dile getirilmeye başlandı.

İtalyan haber ajansı ANSA’nın eski başbakan ve parlamentoda çoğunluğu elinde bulunduran Demokrat Parti (PD) lideri Matteo Renzi’ye yakın kaynaklara dayandırdığı haberinde, Renzi’nin AYM kararından tatmin olduğu belirtilirken, kurmaylarına “Ya (1993-2005 döneminde yürürlükteki) Mattarellum yasasına dönülür ya da bu şekilde seçime gidilir” dediği ifade edildi. İtalyan basınında, Renzi’nin seçim yasalarındaki uyuşmazlıkları bir an önce giderip, haziran ayında erken seçime gitme niyetinde olduğu da kaydedildi.

Ana muhalefetteki 5 Yıldız Hareketi lideri Beppe Grillo da yüksek mahkemenin Italicum kararını olumlu bulurken, “Artık anayasaya uygun bir yasamız var. Hemen seçime gitmek için hazırız.” dedi. Grillo, hedeflerinin yüzde 40 oy oranını yakalayarak, meclisteki ödül sandalyeleri alıp, tek başına iktidara gelmek olduğunu belirtti.

Parlamentoda en çok sandalyesi bulunan üçüncü partisi Forza Italia lideri Silvio Berlusconi ise AYM kararından sonra yaptığı değerlendirmede, erken seçime gidilmeden önce Senato ve Temsilciler Meclisine üye seçimlerini düzenleyen iki ayrı yasanın birbirine uyumlu hale getirilmesi gerektiğini vurguladı.

Bu arada Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella da daha önce siyasi partilere, seçimlere gidilmeden önce parlamentonun üst kanadı Senato ve alt kanadı Temsilciler Meclisi’ne üye seçimini belirleyen seçim sistemlerinin uyumlu hale getirilmesi uyarısı yapmıştı.

- AYM’nin Italicum kararı

AYM, bugün açıkladığı kararla, Italicum'da bir siyasi partinin yüzde 40'ın üzerinde oy alması durumunda 630 sandalyeli mecliste ödül sandalyeleri alarak 340 sandalye ile çoğunluğa sahip olması maddesini onayladı.

Buna karşılık yüksek mahkeme, yasada öngörülen 'hiçbir siyasi partinin yüzde 40'a erişememesi durumunda en çok oy alan iki parti arasında ikinci tur seçime gidilmesi maddesi' ile 'bir adayın birden çok seçim bölgesinde aday gösterilmesini düzenleyen maddesi'ni anayasaya aykırı bularak iptal etti.

Kararın açıklanmasının ardından kamuoyunda en çok dikkat çeken husus, seçimlerde hiçbir partinin yüzde 40’a erişememesi halinde en çok oy alan iki parti arasında ikinci tur seçime gidilmesi maddesinin iptal edilmesi oldu.

Mevcut siyasi bağlamda gidilecek seçimlerde, hiçbir partinin tek başına yüzde 40 alma ihtimalinin şu anki kamuoyu yoklamalarında gözükmemesi nedeniyle, ülkedeki koalisyon hükümetleri geleneğine son verme niyetiyle hazırlanan Italicum adlı yasanın, AYM’nin son onayladığı haliyle ülkeyi yine koalisyon hükümetine gebe bırakabileceği yorumları yapıldı.

İtalya’da son 70 yılda toplam 64 hükümet göreve geldi.

Kaynak: AA