TBMM'de bu hafta anayasa mesaisi sürecek
TBMM Genel Kurulunda, anayasa mesaisi sürüyor.
Genel Kurulda, 18 maddelik Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifinin birinci tur görüşmeleri 9 Ocak Pazartesi günü başladı. Günde yaklaşık 3 maddenin görüşüldüğü Genel Kurulda, bugün, 17. ve 18. maddeler ele alınacak.
Birinci tur görüşmelerinin bugün tamamlanması halinde, TBMM İçtüzüğünün 93. maddesinde düzenlenen, 'İkinci görüşmeye, birinci görüşmenin bitiminden 48 saat geçmeden başlanamaz' hükmü gereği, iki gün ara verildikten sonra ikinci tura başlanacak.
İki günlük arada, işletmelere, yatırımcılara, ihracatçılara vergisel teşvikler getiren, memurların emekli ikramiyesine yönelik düzenleme yapan, görüşmeleri yarım kalan, 38 maddelik 'torba tasarının' görüşülmesi bekleniyor. Tasarının görüşmelerine 23. maddeden devam edilecek.
Alınan karar gereğince Genel Kurul, yarın toplanmayacak.
İki günlük aranın ardından, anayasa değişikliği teklifinin ikinci tur görüşmelerinin 18 Ocak Çarşamba günü başlaması bekleniyor.
İkinci tur, anayasa değişikliği teklifinin kabul edilmesi için nihai belirleyici oylama olduğu için büyük önem taşıyor. Çünkü, birinci turda, maddelerin oylamalarında 330'un altında dahi oy çıksa, madde ikinci turda 330 ve üzerinde oy almışsa kabul edilmiş sayılacak. Anayasa Mahkemesi, 'Anayasa değişikliklerini teklif ve ikinci turdaki oylama çoğunluğu ile iki defa görüşme kuralına uyulup uyulmadığı yönünden' bir denetim yapıyor.
İkinci turda görüşme açılmayacak
TBMM Genel Kurulunda, ikinci turda, teklifin tümü ve maddeleri üzerinde görüşme açılmayacak, konuşmalar yapılmayacak, sadece maddeler üzerinde verilen değişiklik önergeleri görüşülecek. Birinci turda üzerinde değişiklik önergesi bulunmayan bir madde hakkında ikinci turda önerge verilemeyecek.
Teklif, TBMM Genel Kurulunda kabul edilip, Cumhurbaşkanınca da onaylandıktan sonra referanduma sunulacak.
Anayasa değişikliğinin halkoylaması, Anayasa değişikliğine ilişkin kanunun Resmi Gazete'de yayımını takip eden 60. günden sonraki ilk pazar günü yapılacak. Teklifin halkoylamasında kabul edilmiş sayılması için, kullanılan geçerli oyların yarısından bir fazlasının 'evet' olması gerekecek.
Teklif neler getiriyor?
Teklife göre, milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak. Milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek.
TBMM genel seçimleri 5 yılda bir yapılacak, milletvekili ve cumhurbaşkanı seçimleri aynı gün olacak.
Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, son genel seçimlerde geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 5'ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek. Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek.
Cumhurbaşkanı, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması hallerinde de Olağanüstü Hal (OHAL) ilan edebilecek.
Cumhurbaşkanı, bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecek. Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek.
Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun adı, Hakimler ve Savcılar Kurulu olacak, 13 üyeden oluşan kurul, 2 daireyle çalışacak. Kurulun 4 üyesi cumhurbaşkanınca, 7 üyesi TBMM tarafından seçilecek. Adalet Bakanlığı Müsteşarı, kurulun doğal üyesi olacak.
Cumhurbaşkanı, bütçe kanun teklifini TBMM'ye sunacak.
TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019'da yapılacak.
Anayasa Mahkemesinin üye sayısı 17'den 15'e düşürülecek.