Tarihi Cami
Gaziantep İl Kültür Ve Turizm Müdür Vekili Mehmet Aykanat, Araban ilçesindeki tarihi camii çevresinde yapılan kazı ve temizlik çalışmasının tamamlanmasının ardından incelemelerde bulundu.
GAZİANTEP – Gaziantep İl Kültür Ve Turizm Müdür Vekili Mehmet Aykanat, Arabanilçesindeki tarihi camii çevresinde yapılan kazı ve temizlik çalışmasınıntamamlanmasının alanda incelemelerde bulundu.
ArabanBelediye Başkanı Mehmet Özdemir, tarihi Raban Kalesi üzerindeki tarihi camiiçevresinde yapılan kazı ve temizlik çalışmasını yerinde görüp incelemek için GaziantepArkeoloji Müzesi Arkeologu Halil Yılmaz ile birlikte Araban ilçesine gelenGaziantep İl Kültür Ve Turizm Müdür Vekili Mehmet Aykanet ile birlikte kazı vetemizlik çalışması tamamlanan bölgeyi gezdirdi.
ArabanBelediye Başkanı Mehmet Özdemir ve Gaziantep İl Kültür Ve Turizm Müdür VekiliMehmet Aykanat, tarihi cami çevresinde yapılan kazı ve temizlik çalışmasınınardından yaptıkları incelemeler sonucunda, Araban ilçesinin doğusunda bulunantarihi Raban Kalesi üzerindeki toprak altında kalan eserlerin tamamnın ortayaçıkarılması için kalenin üzerindeki alanın tamamında kazı ve temizlemeçalışmasının devamı konusunda fikir birliği sağlandı.
BaşkanÖzdemir ile birlikte kazı ve temizlik çalışması tamamlanan tarihi camiiçevresinde incelemelerde bulunan Aykanat, yaptığı yazılı açıklamada şubilgileri verdi,’’Araban kalesi, Araban ilçesinin doğusunda bulunan höyüküzerinde yer almakta olup Ortaçağda ‘’Raban’’ adıyla bilinmektedir. Kale,Bizans imparatorluğu 1. Aleksios Komnenos’un Müslümanlara karşı Avrupa’dadestek istemesi sonucu Papa 2. Urbanus 25 Kasım 1095 günü Clermont Konsili’nda ‘’Kutsaltoprakları Müslümanlardan kurtarmak’’ çağrısında bulunmuştur. Bu çağrı sonucudüzenlenen 1. Haçlı Seferi esnasında bir Fransız Soylusu tarafından kurulanUrfa Kontluğu (1098-1144) döneminde inşa edilmiştir.
ArabanKalesi, zaman içerisinde Anadolu Selçuklu Sultanı olan 2. Kılıçaslan’ın1448-1150 yıllarında eline geçirmiştir, daha sonra ise 1155’te Atabey NureddinMahmud Zengi Kaleyi Selçuklulardan almıştır. Bu tarihten sonra yöre, HalepEyyubileri, Anadolu Selçukluları (1218), İlhanlılar (1259), Memlüklular (1260),Dulkadiroğulları ve son olarak da Yavuz Sultan Selim zamanında bölge, Osmanlıtopraklarına katılmıştır. 1523 yılından sonra da Birecik Sancağı’nın Rumkalekazasına bağlanmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra ise adı Araban olarakdeğiştirilmiştir.
ArabanKalesi üzerinde bulunan Camii, Urfa Kontluğuna Selçuklu Atabeyi İmameddin Zengitarafından son verilmesi sonrasında Eyyübiler (1174-1250) tarafından inşaedildiği düşünülmektedir. Cami, 2010 yılında başlanan kazı ve temizlikçalışması sonrası restore edilmiş olup caminin kuzey ve batı kısmında bulunaneklentilerinde 24.03.2016 tarihine kadar büyük kısmı açığa çıkarılmıştır. Ancakcaminin kuzey eklentilerinde açığa çıkarılan yapılarının kuzey yönünde de yapısıralarının uzandığı alanlarda, caminin batı kısmında yer alan tonozlu yapının sırtlarında,bu tonozlu yapının ana giriş kapısında ve bilhassa bu giriş kapısındakanalizasyon olduğu düşünülen yapının tam manasıyla anlaşılabilmesi için bualanlarda bulunan moloz toprağının kazı ve temizlik çalışmasına devamedilmesinin uygun olacağı kanaatindeyiz.
Kazıve temizlik çalışması sonrasında açığa çıkartılan bu yapıların 2863 sayılı‘’Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’’ nun Korunması Gerekli TaşınmazKültür Varlıklarının Yapı Esasları ve Denetimine Dair Yönetmelik hükümlerineuygun biçimde korunma önlemlerinin alınması gerekmektedir.’’