Radyoterapi Yöntemi Sağlıklı Dokulara Zarar Vermiyor

Günümüzde kanserin en önemli tedavi yöntemlerinden birini oluşturan radyoterapi, Alman fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen’in 1895 yılında X-ışınını bulmasından kısa bir süre sonra kullanılmaya başlandı. Günümüzde sağlıklı dokuların korunduğu gelişmiş radyoterapi teknikleri, kanser tedavisinde tek başına ya da cerrahi veya kimyasal tedavi ile birlikte de kullanılabiliyor. Cerrahi tedavi ile benzer sonuçlar elde edilen hastalıklarda organın korunmasını sağlayan ışın tedavisi, fonksiyon kaybını da önlediği için sıklıkla tercih ediliyor. Tümör hücrelerinin iyonize radyasyon kullanarak öldürülmesi veya büyümesinin engellenmesi amacıyla uygulanan bir tedavi yöntemi olan radyoterapide, hedeflenen kanserli dokunun yok edilmesinin yanı sıra sağlıklı ve normal dokular da korunuyor. Acıbadem Eskişehir Hastanesi Radyasyon Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Serdar Sürenkök, radyoterapi ile ilgili önemli bilgiler vererek bu alandaki gelişmeleri aktardı.

"Küratif radyoterapi, çoğunlukla 5-7 hafta sürüyor"

Doç. Dr. Sürenkök, dışarıdan uygulanan radyoterapide kişilerin günlük rutinlerinin bozulmadan tedavi konforunun maksimum tutularak tedavi gördüklerini bildirdi. Sürenkök, “Radyoterapi uygulanacak kişiye öncelikle planlama amaçlı bilgisayarlı tomografi çekimi yapılıyor. Sonrasında tedavi planlama sistemine aktarılan görüntüler üzerinde tedavi edilecek tümöral alan ile radyasyondan korunması gereken kritik organlar belirleniyor. Uygun tedavi alanları ve dozları belirlendikten sonra kişinin tedaviye hazır hale getiriliyor. Kanseri iyileştirmek veya bölgesel tekrarlama riskini azaltmak amacıyla uygulanan küratif radyoterapi, çoğunlukla 5-7 hafta sürüyor. Cumartesi ve pazar dışında hafta içi 5 gün uygulanan her tedavi seansının süresi 10-15 dakika oluyor. Ağrı, kanama, akciğerlerde tümör basısına bağlı nefes darlığı gibi yakınmaları ortadan kaldırmaya yönelik yapılan palyatif radyoterapi ise yaklaşık 2-3 hafta boyunca devam ediyor” dedi.

"Yan etkilerin görülme şiddeti belirgin bir azalma gösteriyor"

Tedavi bölgesine göre yan etkilerin değişkenlik gösterdiğini aktaran Acıbadem Eskişehir Hastanesi Radyasyon Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Serdar Sürenkök şunları dile getirdi:

“Tedavi edilen bölge meme ise ciltte kızarıklık; baş-boyun ise tükürük salgısında azalma, mukozit ve buna bağlı oral beslenme bozukluğu; karın ve pelviste bulantı, kusma, ishal ile dışkılama sırasında ağrı görülebiliyor. Tedavi bittikten sonra 2-4 hafta içerisinde iyileşme gösteren yan etkilerin görülme şiddetini, teknolojideki hızlı gelişmeler ve kullanılan yoğunluk ayarlı radyoterapi ve hacimsel yoğunluk ayarlı teknikleri ile belirgin bir azalma göstermektedir. Radyasyon onkolojisinde uygulanan radyoterapi tedavilerini, radyasyon onkolojisinde uzmanlaşmış doktor, medikal fizik uzmanı ve radyoterapi teknikeri tarafından gerçekleştiriliyor. Radyasyon onkolojisi uzmanı uygulanacak tedavi tipi ve dozunu belirliyor. Medikal fizik uzmanı da tedavi planlaması aşamasında doktor ile birlikte çalışarak verilecek doz miktarını, süresini ve kritik organ dozlarını hesaplayıp hastalar için özel hazırlanmış planların ve cihazların düzenli ölçümlerini yaparak kalite kontrollerini gerçekleştiriyor. Tedavi öncesinde planlama tomografi çekimi, hasta pozisyonlaması ile tedavi sırasında hastanın aynı pozisyonda tedaviye alınması ve cihazın kullanımından sorumlu olan radyoterapi teknikeri, tedavi süresince oluşabilecek yan etkileri gözlemleyip doktoru bilgilendiriyor.”

Radyoterapide hangi tekniklerin kullanıldığını anlatan Radyasyon Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Serdar Sürenkök, “Radyoterapide 3D-Konformal, Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi (IMRT) ve Hacimsel Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi (VMAT) tedavi teknikleri IGRT eşliğinde uygulanıyor. Son yıllarda gelişen tedavi sırasında görüntüleme tekniği (IGRT) ile hasta pozisyonlaması, tedavi tekniğinin ve alanların doğrulanması sağlanıyor. Işınlanacak hedef hacme homojen bir doz dağılımı sağlamanın yanında sağlıklı normal dokuların korunması radyoterapinin esas kuralı olduğundan, bu bağlamda Lineer Hızlandırıcılarda kurşun kolimatör yapısına ek olarak Çok Yapraklı Kolimatör (MLC) yapısı geliştirilmiş bulunuyor. IMRT ve VMAT tedavi tekniklerinde tedaviler MLC yapısı kullanılarak uygulanıyor. Bu yapı tümörün şeklini alarak sadece ışınlanacak bölgeyi saracak şekilde hizalanıyor. IMRT’debelirlenen doğru açılardan ışın tedavisi uygulanırken, VMAT tekniğinde, cihaz kişi etrafında 0°- 360° derece arasında dönüş yaparak ışınlamasını gerçekleştiriyor” ifadelerini kullandı.