'Aldığımız Koleksiyonlarla Atatürk Kitaplığı'ndaki Arşivi Üçe Katladık'

SALİHA ÖZDEMİR - İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kütüphane ve Müzeler Müdürü Ramazan Minder, 'Bir kütüphane mevcut olan kitaplarla yetinirse araştırmacılar zaten onu kullanmıştır, ilave bir kaynak yoksa artık kütüphaneye zaman içerisinde ilgi azalmaya başlar. Biz, son üç dört yıl içerisinde çok ciddi koleksiyonlar satın alarak Atatürk Kitaplığı'ndaki arşivimizi üçe katladık.' dedi.

İBB Kütüphane ve Müzeler Müdürü Ramazan Minder, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2015 yılında müdürlüğün 14 bin 577 adet nadir eseri satın aldığını belirterek, bu eserlerin el yazması kitap, fotoğraf, harita, gravür, afiş, kartpotsal, madalya, hat, gazete, Osmanlıca evrak ve belge, Türkçe, Ermenice, Arapça ve Farsça kitaplardan oluştuğunu anlattı.

Minder, Atatürk Kitaplığı'na kazandırılan nadir eserlerin özel arşivleri satın alarak temin ettiklerini belirterek, şunları söyledi:

'Satınalmayı yaparken bizim yaptığımız araştırmalar da oluyor, bize müracat edenler de. Hatta artık daha çok müracat edenler oluyor. Sahaflar, kişilerin bizatihi kendileri başvurarak babalarından, dedelerinden kendilerine intikal eden arşivleri bize satmak istiyorlar. Ya da bir şekilde bize 'Şöyle bir tereke var' diye haber geliyor. Eskiden bu haberler bize gelmiyordu, ne zamanki bu işe para yatırmaya başladık ve işin içerisine girdik, artık çevremiz genişledi.'

Satın alınması teklif edilen eserleri önce Atatürk Kitaplığı'nda araştırdıklarını ifade eden Minder, kitaplıkta olmayan eserleri tespit ederek, fiyat komisyonuna sunduklarını, yapılan fiyat takdiri sonucu ihale usulü satın aldıklarını kaydetti.

- '3 milyon 500 bin liralık nadir eser aldık'

Minder, nadir eser alımlarında satın alınan arşivin niteliğine göre rakamların değiştiğini dile getirerek, şu bilgileri verdi:

'Bazen 50 bin liralık alım yaptığımız da oluyor, 500 bin liralık da. Arşivin, nadir eserin kıymetine göre 1 milyon liralık da. 2015 yılında sadece 3 milyon 500 bin liralık nadir eser alımı yaptık. Bu rakam güncel kitapları içermiyor. Bu bütçeyi sadece nadir eserler için ayırdık. Bu eserler kütüphaneyi zenginleştiren kaynaklar. Bir kütüphane mevcut olan kitaplarla yetinirse araştırmacılar zaten onu kullanmıştır, ilave bir kaynak yoksa artık kütüphaneye zaman içerisinde ilgi azalmaya başlar. Biz, son üç dört yıl içerisinde çok ciddi koleksiyonlar satın alarak Atatürk Kitaplığı'ndaki arşivimizi üçe katladık.'

- 'Şehir Kütüphanesi'nin Taksim'de olması isteniyor'

Her yıl artan kitap sayısı nedeniyle, Atatürk Kitaplığı'nda yer sıkıntısı yaşanacağı yorumunu yapan Minder, 'Şu an için yerimiz yeterli ama bir süre sonra burası yetmeyecek. Bunun için de projesini yaptığımız bir Şehir Kütüphanesi projemiz var. Bu proje için bir çalıştay yapıldı. Yayıncı, sahaf, kütüphaneci gibi yüze yakın insanla yapılan çalıştayda 'İstanbul'un böyle bir kütüphaneye ihtiyacı var mı, içinde neler olmalı, nerede olmalı?' gibi konularda fikir alışverişi yapıldı ve rapor olarak da yayımlandı.' diye konuştu.

Minder, 'Şehir Kütüphanesi' çalıştayına dair şunları aktardı:

'Toplantıya katılanların çoğunluğu yapılması planlanan kütüphanenin Taksim'de olmasını istedi. Çünkü Avrupa'daki önemli şehir kütüphaneleri, mimari yapı özellikleriyle birlikte şehrin en önemli merkezlerinde yer alıyor. Sadece binayı kullananlar değil, gelen yabancı turistler de mimari özelliğinden, içeriğinden dolayı bu binaları ziyaret ediyor. Bu düşüncelerle ağırlıklı olarak 'Şehir Kütüphanesi'nin Taksim'de olması istendi.'

Arşive 2015 yılında kazandırılan arşivlerin hepsinin çok özel olduğuna dikkati çeken Minder, şunları vurguladı:

'Satın aldığımız koleksiyonların hepsi çok özel. Matbu şeylerin muhakkak benzerleri birçok yerde vardır ama satın aldığımız kişisel arşivler çok özel. Kişisel arşivlerde, kişilerin kendi tutmuş olduğu notlar, mektuplar yer alıyor, oralardan çıkan fotoğrafların bir benzeri daha olmuyor. Fahrettin Paşa'nın evrakını mesela torunundan aldık, içerisinde kendi tuttuğu notlar, haritalar var. Fahrettin Paşa aynı zamanda devamlı fotoğraf çekmiş bir insan, cam negatifleri var. Daha önce bir kısmı IRCICA'ya verilmiş, geri kalan evrakını biz aldık. Bir günlük Başbakanlık yapmış Ahmet Fikri Tüzel arşivi, milli mücadele komutanlarından Ali Fuat Cebesoy arşivi, hepsi çok özel arşivler. Kayıt gibi işlemleri tamamlandıkça hepsi araştırmacıların hizmetine sunulacak.'

- 2015 yılında İBB Kütüphaneler ve Müzeler Müdürlüğü'nce alınan ve Atatürk Kitaplığı'na kazandırılan özel arşivler şöyle:

'Yassıada Albümleri', 'Şehir Fotoğrafları Albümleri', 'Tiyatro ve sinema sanatçısı Asuman Arsan Arşivi', 'İbnü’l-Emin Mahmud Kemal Arşivi', 'Ernest Mamboury Arşivi', 'Celal Esad Arseven Arşivi', 'Guillaume Berggren Fotoğraf Arşivi', 'Ali Sami Aközer Arşivi', 'Milli Mecmua’nın Sahibi Mehmed Mesih Arşivi', 'Üçüncü Kolordu Kumandanı Mirliva Abdülkerim Paşa Evrakı', 'Çandarlı Gazi Halil Hayrettin Paşa Vakfı Evrakı', 'Medine Müdafii Fahreddin Paşa Evrakı', 'Pertevniyal Valide Sultan Evrakı', '57. Tümen Komutanı Şefik Aker Arşivi', 'Eski Başbakanlardan Ahmet Fikri Tüzer Arşivi', 'Gazi Ahmet Muhtar Paşa Evrakları', 'Ruşen Eşref Ünaydın Arşivi', 'Sultan II. Abdülhamid’e ait Tapuların Yer Aldığı Arşiv', 'Turgut Şevket Paşa Arşivi, 'Abacı Mustafa Ağa Vakfı Evrakı', 'İzzet Günay Film Fotoğrafları Arşivi', 'Ali Fuat Cebesoy Arşivi' ve 'Osman Ergin Arşivi'.