'Kendi Milli Olan Batı Bizim Milli Olmamızı İstemiyor'

SALİHA ÖZDEMİR - Koleksiyoner Haluk Perk, yabancıların Türkiye'de birçok yerde arkeolojik kazı yaptığını belirterek, 'Neden kazıyorlar? Hiçbir eser götürmüyorlar ama milyonlarca dolar harcıyorlar? Sadece yayın yapabilmek için çünkü o yayınları kendi milli görüşleriyle yapıyorlar. Kendi milli olan Batı bizim milli olmamızı istemiyor. Bir Türk gözüyle Bizans'ı, Roma'yı, Selçuk'u yayınlamamızı, anlatmamızı istemiyor, kendi kültür emperyalizmiyle dünyaya sunmak istiyorlar.' dedi.

Haluk Perk'in, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e ay yıldızın kullanıldığı objelerin yer aldığı '15 Temmuz'a Saygı/Hakimiyet-i Milliye Timsali Bayrak' sergisi, Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi'nde sanatseverlerle buluştu.

Sergiye ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Perk, hukuk eğitimi aldıktan sonra mali suçlar konusunda master yaptığını belirterek, yaklaşık 35 yıldır arkeolojik eser koleksiyonu ile meşgul olduğunu anlattı.

Perk, koleksiyonunu 'Haluk Perk Müzesi' kurarak bir araya topladığını aktararak, şunları söyledi:

'Topladığım eserlerin yayımlanmasını çok önemsedim, çünkü yaptığım yayınlarla Anadolu kültürüne daha fazla sahip çıkabileceğimizi ve tanıtabileceğimizi düşündüm. Gördüm ki Türkiye'deki kazılarda çıkan eserler üzerine yabancılar daha fazla yayın yapıyor. Ben daha sonra müze olarak bazı akademisyenlerle iş birliği yaparak yayınlar yapmaya çalıştım. Koleksiyonumu geliştirdim ve 20 yıl önce evlendiğimde ticari hayatımı bıraktım ve tamamen kendimi bu işe adadım. Çalışmalarımda hiçbir ticari amaç gütmüyorum.'

Yıllar içinde arkeoloji koleksiyonu yapmanın Anadolu kültürünü tanıtmaya yetmediğini fark ettiğini dile getiren Perk, arkeolojik eserler konusunda ciddi bir tahribat olduğunu gözlemlediğini, sahip çıkılmadığı için elde çok fazla eser kalmadığını savundu.

Koleksiyoner Haluk Perk, belli konularda uzmanlaşma, tematik çalışmalar yapma kararı aldığını belirterek, şöyle devam etti:

'Hatta tematik koleksiyonlarımı müzeleştirmenin daha bize uygun ve gerekli olduğuna karar vererek, arkeolojik dönemin yanında Osmanlı dönemi efemerik malzeme, arşiv belgeleri, fotoğraflarla ve pullarla destekledim. Böylece, belli bir konu üzerinden Anadolu'nun bütün uygarlıklarını anlatabilen bir koleksiyon oluşturdum. Şimdi bu tematik konulardaki koleksiyonlarım için üniversitelerle, müzelerle iş birliğine gidiyorum.'

Gaziantep'te Türkiye'nin en büyük sağlık, Medeniyet Üniversitesi ile de hukuk tarihi müzelerini açmak için çalışmalarının devam ettiği bilgisini veren Perk, 'Amacım sadece teşhir amaçlı müze açmak değil, akademik çalışmalarla ilgili arşiv belgelerinin de yer almasını ve çalışılmaya devam edilmesini istiyorum.' diye konuştu.

- 'Batılıların kültür varlıklarımız hakkındaki yorumu beni rahatsız etti'

Perk, koleksiyonlarını oluştururken millilik üzerinde durduğunu vurgulayarak, şunları dile getirdi:

'Bugün artık herkes milli olmaktan bahsediyor. Ben yıllar evvel milliliği, 'Anadolu toprakları üzerinde hangi uygarlık olursa olsun bizim kültürümüz sayılabilir' şeklinde algılamaya başladım. Çünkü Selçuklular Anadolu'ya geldiği zaman daha evvelki kültürlerden etkilenmiş, bir harmanlama olmuş. Osmanlı da kadim kültürlerden etkilenmiş. Bunu fark edince, Batılıların bizim kültür varlıklarımız üzerinde kendilerince yaptıkları yorumlar bir süre sonra beni rahatsız etmeye başladı.'

Avusturya, ABD gibi ülkelerin Türkiye'de kazılar yaptığını hatırlatan Perk, şu değerlendirmelerde bulundu:

'Yabancılar ülkemizde şurada burada sürekli kazı yapıyor. Neden kazıyorlar? Hiçbir eser götürmüyorlar ama milyonlarca dolar harcıyorlar? Sadece yayın yapabilmek için çünkü o yayınları kendi milli görüşleriyle yapıyorlar. Koleksiyonlarımdaki eserler için yayın yapmak istediğimde sorun yaşıyorum. Koleksiyonlarımla ilgili yayın yapmak istediğimde Batı enstitüleri ya da onların Türkiye'deki devamı bazı merkezler benim bu yayınları yapmama engel oluyor. Kendi milli olan Batı bizim milli olmamızı istemiyor. Bir Türk gözüyle Bizans'ı, Roma'yı, Selçuk'u yayınlamamızı, anlatmamızı istemiyor, kendi kültür emperyalizmiyle dünyaya sunmak istiyorlar.'

Türkiye'nin de her meseleye Batılılar gibi milli bakması gerektiği yorumunu yapan Perk, Türk kültürünün bakış açısıyla yayınlar yapılması gerektiğini ifade etti.

- 'Ay yıldız Osmanlı'dan beri halkımızın ruhuna işlemiş'

Koleksiyoner Perk, bayrak sergisini hazırlarken milliliğin önemini daha çok kavradığına vurgu yaparak, şöyle konuştu:

'Bayrak, ay yıldız basit gibi görünüyor ama dikkatli bakınca artık kutsalımız gibi olduğunu görüyoruz. Sergi küratörüm Mehmet Lütfi Şen ile çalışırken, ay yıldızın Allah ismiyle birlikte kullanıldığını gördük. Gündelik yaşantımızda hele çok fazla varmış geçmişte, bardaklara, tabaklara koyulmuş, nazarlık gibi olmuş artık. Mesela 15 Temmuz'da milli değerler arttıkça, ülkemizin sevgisi ön plana çıktıkça, daha Anadolu eksenli düşünmeye başlayınca bayrağın da öne çıktığını gördük.'

Devletin, 15 Temmuz'dan önce Doğu'da yaptığı mitinglerde birleştirici unsur olarak bayrağı kullandığını hatırlatan Perk, 'Devlet bunun belki farkındaydı belki ama Türk toplumunun Osmanlı'dan beri nazarlık olarak ay yıldızı kullandığı bu sergide ortaya çıktı. Ay yıldız Osmanlı'dan beri halkımızın ruhuna işlemiş. Bu ruh 15 Temmuz'da bilinçli bir şekilde ortaya çıktı. 15 Temmuz'da herkesin silah gibi şeyler yerine sadece Türk bayrağı meydana çıkması bunu gösteriyor.' ifadelerini kullandı.

Perk, Osmanlı turalarının yanında ay yıldızın da kullanıldığı sergide yer alan birçok obje de görülebileceğini belirtti.

Sergiyi hazırlarken ay yıldızın kullanıldığı dönemlere ilişkin birçok detayı fark ettiğine değinerek, şu gözlemlerini paylaştı:

'Cumhuriyetle birlikte de ay yıldız kullanımı var fakat kanunlarla birlikte bir standarda gelinmesinden sonra ay yıldızın kullanım alanları biraz azalmış gibi. Cumhuriyetin ilk yıllarındaki yoğunluk daha sonra yok gibi görünüyor. Bir koleksiyoncu olarak ay yıldızın daha erken kullanımı beni daha çok etkiliyor. Çünkü ay yıldız standartlaştıkça artık ay yıldızı biz tek bir obje olarak görüyoruz, daha önceki dönemlerde çok daha farklı kullanılmış. Şimdi mesela insanlar hayvanının boynuna ay yıldızlı bir şey asmakta zorlanıyor, çekiniyor, bayrağı sadece bayrak gibi kullanıyor ama daha önce sanki ay yıldız bayrağın ötesinde, nazarlık gibi kullanıyor.'

Haluk Perk, geçmişte halkın ay yıldızı her yerde kullandığının altını çizerek, 'Bence sonuç olarak ay yıldız bir Allah kelamı değil, birçok objede kullanabilmeli. Ay yıldız bizi çok rahatlatan bir şey çünkü. Grafik olarak tasarımlarda daha çok kullanabilmeliyiz. Osmanlı dönemi ve Cumhuriyetin ilk yıllarında ticaret yapanların mesela kartları hep ay yıldızlı çünkü Türk demek o ay yıldızla daha kolay.' değerlendirmesini yaptı.

'15 Temmuz'a Saygı/Hakimiyet-i Milliye Timsali Bayrak' sergisi, 15 Kasım'a kadar Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezinde görülebilecek.