Osmanlı Donanmasının 'Çektirme'lerini Maketlerde Yaşatıyor

Bartın'da ahşap ustası Hasan Üstündağ (67), geçmişte Osmanlı donanması için kadırga ve kalyonların üretildiği kentin geçmişten kalan mirasının yaşatılması için atölyesinde yaptığı tek direkli ticaret gemilerinin maketlerini fuarlarda sergiliyor.

Farklı medeniyetlere ev sahipliği yaptıktan sonra 1460 yılında hakimiyetine girdiği Osmanlı İmparatorluğu'nun donanması için kadırga ve kalyonların yapıldığı Bartın'da, gemi ve tekne üretimi önemini koruyor.

Özellikle Kurucaşile ilçesinde geçmişin mirasını babadan kalma tersane ve atölyelerde inşa ettikleri tekneler ile yaşatanlar bulunduğu gibi ahşap ustası Üstündağ, tek direkli ticaret gemisi "çektirme"lerin maketlerini yaparak bu geleneği yüzyıllar sonrasına taşıyor.

Kentte uzun yıllar sürdürdüğü televizyon tamirciliği sırasında ahşap maket yapımına ilgi duyarak bu alanda kendini geliştiren Üstündağ, atölyesinde Osmanlı döneminde kullanılan ve "çektirme" adını taşıyan tek direkli ticaret gemilerinin maketlerini üretiyor.

Üstündağ, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Bartın’da gemi yapım geleneğinin çok eski tarihlere dayandığını, "çektirme" adındaki gemilerin de geçmişte çokça üretildiğini söyledi.

Tersane Caddesi’nde çektirmelerin suya indirilişini simgeleyen anıt bulunduğunu anımsatan Üstündağ, "Kuru yük, yiyecek ve içecek taşımak için kullanılan bu çektirmeler, kentimizde de Tersane Caddesi'ndeki tersanelerde yapılırdı. Buradan da mandalar ile Türkiye’de üzerinde nakliye yapılabilen tek ırmak olan Bartın Irmağı’na indirilerek denize açılırdı. Bartın’a özgü çektirme tipi yük gemilerinin yapımı 1970'li yıllarda sona ermiş ve balıkçı tekneleri ile ahşap gezinti teknesi yapımına geçilmiştir" diye konuştu.

-"Artık gerçeği değil, maketi üretiliyor"

Üstündağ, eskinin ticaret gemilerini, yaptığı maketler ile yaşatmak istediğini vurgulayarak, şöyle konuştu:

" Artık kentimizde bu gemilerin gerçeği üretilmiyor. Ben de maketlerini yaparak bunun unutulmamasına katkı sağlamak istiyorum. Bartın’ın bu tarihini yaşatmak için kurduğum atölyemde yaklaşık 10 yıldır farklı boyutlarda gemi maketleri yapıyorum. Bir çektirmeyi yapmam yaklaşık bir  ay sürüyor. Şimdiye kadar 500'ün üzerinde gemi maketi yaptım, bazılarını sattım, bazılarını siyasilere ve bürokratlara hediye ettim. Yaptığım maketler ile zaman zaman yurt içi ve yurt dışında fuarlara katılıyorum. Ürünlerimi fuarların yanı sıra atölyemde satıyorum. Maketlerin fiyatları büyüklüğüne göre 80 ila 200 lira arasında değişiyor. Amacım para kazanmaktan ziyade yeni kuşaklara bu gemilerin kentte üretildiğini aktarmak. Yaptığım iş ile ilimizin bu tarihi yönünü de öne çıkararak tanıtımına katkı sağladığımı düşünüyorum."

Üstündağ, gençlere çektirme maketi yapımını öğretmeye hazır olduğunu, vatandaşlardan ilgisini beklediğini kaydetti.

Kaynak: AA