(özel Haber) İşıklar Hes, 85 Yıldır Aynı Makinelerle Hizmet Veriyor

Trabzon'un Akçaabat ilçesine bağlı Işıklar beldesinde bulunan Cumhuriyet tarihinin ilk hidroelektrik santrallerinden Işıklar Hidroelektrik Santrali, kurulduğu güne kadar aynı makinelerle üretimini sürdürüyor. Cumhuriyet döneminin ilk hidroelektrik santrali olan Işıklar HES, 1929 yılında inşa edilirken özelleştirmenin ardından Işıklar Visera HES olarak üretimini sürdürüyor.

Santralin makine sorumlusu Mehmet Öztürk, santralin 1926 yılında temelinin atıldığını ve halen o döneme ait makinelerin kullanıldığını belirterek, "1926 yılında inşaatına başlanan santral, 1929 yılında hizmete açılmıştı. Elektrik aksamı Alman, türbin kısmı Fransız, Çepni boru kısmı ise İtalyanlar tarafında yapılmıştır. Cumhuriyet'in ilk santrali Işıklar Santralidir. Şu an en eski HES'lerden biridir. Santralde bulunan makineler değişmemiştir. Bakımı her zaman düzenli olarak yapılıyor. Yeni sistemde elektronik olarak gelişme olduğu için, sistem olarak aynıdır ama çalışma bakımından üretim yenilerinden daha fazladır. Bilgisayar kullanmıyoruz. Yeni HES’lerde her şey bilgisayar üzerinden yapılıyor, biz ise elimizle kontrol ediyoruz. 1926 yılı şartlardaki gibi bir kişi makinede, bir kişi de tabloda görev yapıyor. Bu sistem günümüzün teknolojisine de ayak uyduruyor. Su 2 buçuk kilometre uzaklıktaki kaynaktan çepni boru ile santrale geliyor. Üretim suyun durumuna göre değişiyor. Türkiye’de kollektör sistemi olduğu için takviye amaçlı kullanılıyor. Şu anda burada 8 kişi çalışıyoruz. 5 kişi elektrik aksamında çalışıyor, 3 kişi de yükleme havuzunda çalışıyor” dedi.

Türkiye genelinde az yağış düşmesinin barajlardaki gibi HES’leri de etkilediğini belirten Öztürk, yağmur olmadığı zaman üretimin zaman zaman aksadığını belirterek, “Trabzon’un en az yağmur alan vadisi burası. Bazen yağmur olmadığı için üretimde de aksamalar oluyor” dedi.

Öte yandan santral için 1989 yılında düzenlenen 60. yıl kutlama törenlerinde o dönemin bakan ve valisi de hazır bulunmuştu. Santral, 1990 yılında Doğu Karadeniz’de yaşanan ve Trabzon’da da etkili olan sel ve heyelanlar sonucu büyük oranda tahribata uğramış, üretim durmuştu.