ŞİÖ Kırgızistan'da Toplanıyor
ANKARA - Şangay İşbirliği Örgütü Zirvesi'ne NATO'nun Afganistan'dan çekilme süreci ve Suriye'ye olası askeri müdahale tartışmalarının damga vurması bekleniyor. Zirve sonunda yayımlanacak ortak bildiride, örgüt üyelerinin özellikle bölgesel ve uluslararası güvenlik sorunlarına dair yaklaşımlarını açıklamaları bekleniyor.
Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te 13 Eylül Cuma günü düzenlenecek toplantıya ŞİÖ üyesi Rusya, Kazakistan, Çin, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan'ın yanı sıra gözlemci üyeler İran, Moğolistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan katılacak. Türkiye, Belarus ve Sri Lanka ise diyalog ortağı sıfatıyla zirvede temsil edilecek. Toplantıyı yerli ve yabancı 400'ü aşkın gazetecinin takip etmesi bekleniyor.
-Bölgesel ve uluslararası güvenlik
Zirvenin ana gündem maddesi bölgesel ve uluslararası güvenlik olacak. Zirvede, NATO'nun Afganistan'dan çekilme süreci sonrasında oluşabilecek güvenlik boşluğu ve Suriye'ye olası askeri müdahalenin ele alınması ve zirve sonunda yayımlanacak bildiride, örgüt üyelerinin ortak tavrının açıklanması bekleniyor.
NATO'nun Afganistan'dan 2014'te tamamen çekilecek olması, ŞİÖ üyelerini tedirgin ediyor. Hatta bu tedirginlik öyle boyutlara vardı ki Rusya, NATO'ya Afganistan'daki askerlerin lojistik ihtiyacı için üs sağladı. Ancak tüm bunlar NATO sonrası bölgede oluşabilecek güvenlik boşluğuna çözüm bulmaya yetmiyor. Daha önce ŞİÖ tarafından, "NATO'dan sonra bölgedeki güvenlik boşluğunun örgüt tarafından dolduracağına" dair bir açıklama gelmemesine rağmen, muhtemel olumsuz senaryolar karşısında Rusya ve Çin başta olmak üzere örgütün eylem planı hazırlayacağı öngörülüyor.
Suriye ise uluslararası gündemdeki yeri dikkate alındığında, zirvenin en önemli başlığı olmaya aday. Şu ana kadar Batı ülkeleriyle Suriye konusunda zıt düşen iki BM Güvenlik Konseyi üyesi Rusya ve Çin'in, ŞİÖ zirvesini fırsat olarak görerek dünyaya net mesaj verebileceği belirtiliyor.
-ŞİÖ üyelerinin ortak ideolojisi yok
Her ne kadar ŞİÖ, tek kutuplu dünya sistemine karşı çıkan bir yapı olarak ortaya çıkmışsa da örgüt üyeleri arasında ortak bir ideolojinin olmaması ve üye ülkelerin hepsinin farklı çıkarlarının bulunması, örgütün şu ana kadar çok daha fazla güçlenebilmesinin önündeki en büyük etken olarak gösteriliyor.
Stratejik Düşünce Enstitüsü'nden Doç. Dr. Erkin Ekrem de bu konuya dikkat çekerken, ŞİÖ'yü bir araya getiren temel nedenin "dış baskılara karşı bütünleşme refleksi" olduğunu söylüyor. Ekrem, açıklanacak bildiride Suriye konusunda bir vurgunun yapılacağını ancak bunun ötesinde bir gelişmenin beklenmemesi gerektiğine işaret ediyor.
-Ruhani, Putin ve Cinping ile görüşecek
Zirvenin dikkat çekici bir diğer özelliği ise ülke liderlerinin ikili görüşmeler gerçekleştirecek olması. Bu kapsamda en dikkat çekici görüşmelerin, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında geçmesi bekleniyor. BMGK üyesi iki ülke ve İran, Suriye konusunda Batı karşısında oluşturdukları cephe ile dikkati çekiyor.
Kaynak: AA
-Bölgesel ve uluslararası güvenlik
Zirvenin ana gündem maddesi bölgesel ve uluslararası güvenlik olacak. Zirvede, NATO'nun Afganistan'dan çekilme süreci sonrasında oluşabilecek güvenlik boşluğu ve Suriye'ye olası askeri müdahalenin ele alınması ve zirve sonunda yayımlanacak bildiride, örgüt üyelerinin ortak tavrının açıklanması bekleniyor.
NATO'nun Afganistan'dan 2014'te tamamen çekilecek olması, ŞİÖ üyelerini tedirgin ediyor. Hatta bu tedirginlik öyle boyutlara vardı ki Rusya, NATO'ya Afganistan'daki askerlerin lojistik ihtiyacı için üs sağladı. Ancak tüm bunlar NATO sonrası bölgede oluşabilecek güvenlik boşluğuna çözüm bulmaya yetmiyor. Daha önce ŞİÖ tarafından, "NATO'dan sonra bölgedeki güvenlik boşluğunun örgüt tarafından dolduracağına" dair bir açıklama gelmemesine rağmen, muhtemel olumsuz senaryolar karşısında Rusya ve Çin başta olmak üzere örgütün eylem planı hazırlayacağı öngörülüyor.
Suriye ise uluslararası gündemdeki yeri dikkate alındığında, zirvenin en önemli başlığı olmaya aday. Şu ana kadar Batı ülkeleriyle Suriye konusunda zıt düşen iki BM Güvenlik Konseyi üyesi Rusya ve Çin'in, ŞİÖ zirvesini fırsat olarak görerek dünyaya net mesaj verebileceği belirtiliyor.
-ŞİÖ üyelerinin ortak ideolojisi yok
Her ne kadar ŞİÖ, tek kutuplu dünya sistemine karşı çıkan bir yapı olarak ortaya çıkmışsa da örgüt üyeleri arasında ortak bir ideolojinin olmaması ve üye ülkelerin hepsinin farklı çıkarlarının bulunması, örgütün şu ana kadar çok daha fazla güçlenebilmesinin önündeki en büyük etken olarak gösteriliyor.
Stratejik Düşünce Enstitüsü'nden Doç. Dr. Erkin Ekrem de bu konuya dikkat çekerken, ŞİÖ'yü bir araya getiren temel nedenin "dış baskılara karşı bütünleşme refleksi" olduğunu söylüyor. Ekrem, açıklanacak bildiride Suriye konusunda bir vurgunun yapılacağını ancak bunun ötesinde bir gelişmenin beklenmemesi gerektiğine işaret ediyor.
-Ruhani, Putin ve Cinping ile görüşecek
Zirvenin dikkat çekici bir diğer özelliği ise ülke liderlerinin ikili görüşmeler gerçekleştirecek olması. Bu kapsamda en dikkat çekici görüşmelerin, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında geçmesi bekleniyor. BMGK üyesi iki ülke ve İran, Suriye konusunda Batı karşısında oluşturdukları cephe ile dikkati çekiyor.