Başkanlık Sistemi Masaya Yatırıldı
Ünye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi tarafından, “Bir Hükümet Sistemi Örneği Olarak Başkanlık Sistemi” konulu panel düzenlendi.
Panelde ilk konuşmayı yapan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Erdal Abdulhakimoğulları, Türkiye’de sistemin her halükarda değişikliğe uğrayacağını belirtti.
Abdulhakimoğulları, “Biz 2007 değişikliği sonrası itibariyle artık Türkiye’de her halükarda adına ne dersek diyelim bir sistem değişikliği gerçekleştirmek zorundayız. Yani biz istemesek de Türkiye’deki hükümet sistemi yapısal olarak dönüşecek. Bunun adı yarı başkanlık olur, başkanlık olur veya mevcut sistemin rasyonelleştirilmesi güçlendirilmesi şeklinde olabilir ama neticede baktığımızda sistemin yapısal olarak değişime gitme olduğu zorunluluğunu görünüyor. Bu sistem her halükarda istesek de istemesek de değişikliğe uğrayacak. O zaman biz isteyelim de değişikliğe uğrasın” dedi
“ANAYASANIN DEĞİŞMESİ ZORUNLULUK”
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Murat Yanık ise anayasanın değişmesinin bir zorunluluk olduğunu belirtti.
Yanık konuşmasında, “Bu anayasa yamalı bohçaya dönmüştür, artık değiştirilmesi gerekir, derdik. Şimdi ise bunları demiyoruz daha ötesinde şeyler söylüyoruz. Mesela artık yeni anayasa bir ihtiyaç bir gereklilik değil, bir zorunluluktur. Zaten anayasa kendi içinde mantıksal tutarlılığını kaybetmiş, 17-18 defa değiştirilmiş, 100’den fazla maddesi değiştirilmiştir. Dolayısıyla yeni anayasa önceden bir gereklilik iken şimdi bir zorunluluk haline gelmiştir. Geçmişe bakıldığında tek partili olunan dönemlerde büyüme hep artı, koalisyon olan dönemlerde büyüme hep eksidir. Dolayısıyla bu somut gösterge, istikrarlı bir hükümet ortaya çıktığında ekonominin de istikrarında ülkeye fayda sağladığını gösteriyor” diye konuştu
“BAŞKANLIK SİSTEMİ İŞLEYEBİLİR”
“Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Bilir, “Amerikan kurucu babaları aslında devleti kurarken gerçekten de nasıl yapalım da öyle bir sistem kuralım ki, krallara tabi olmayalım, otoriterleşme olmasın şeklinde bir kaygıyla çalışmalarına başlıyorlar. Amerikan başkanlık sistemi, Amerikan kurucu babalarının akıl yoluyla buldukları bir sistemdir yani rasyonel bir sistemdir. Parlamenter sistem aslında uygulamadan devam eden bir sistem Dolayısıyla bir teorisi var, yani parlamenter sistem fazla esnek olamaz, ama başkanlık sisteminde akla uygun değişiklikler yapabilirsiniz. Hatta bu Latin Amerika ülkelerini yerden yere vururlar onların başkanlık sistemi için ama ben Latin Amerika ülkelerinin zeki insanlar olduğunu düşünüyorum. Çünkü Amerikan tipi bir başkanlık sistemi yerine kendi ülkelerine yerine uyan bir başkanlık sistemini benimsedikleri için Amerika’nın siyasi kültürü, siyasi parti yapısı, seçim sistemi aslında o sistemin onlara özgü yönlerini oluşturuyor. Ama biz bir başkanlık sistemi tercihinde bulunacaksak Türkiye’nin kendine özgü şartlarını da birlikte değerlendirmemiz gerekiyor. Nedir Amerika’da başkanlık sistemini Amerika’da başarılı kılan? 3 tane temel özelliği var. Yazılı bir anayasanın olması, bu konuda da bizlerde sorun olmayacaktır diye düşünüyorum çünkü böyle bir çalışmaya Türkiye de başlandı. İkincisi milli egemenlik diye ya da halk egemenliği diyebilirsiniz. Bu konuda da aslında Türkiye’de sorun yok çünkü Türkiye’de bir demokrasi kültürünün ve demokrasi deneyiminin en azından bir asırdır olduğunu düşünüyoruz. Belki Amerika’da başarıyla uygulanan başkanlık sistemin de en unsurlardan diğeri de denetim mekanizmaları yani Amerika’da iktidarın denetlenmesine önem veren bir takım sistemler var, çek at palas yazılı belge sistemi. Eğer Türkiye’de firen ve denge sistemi iyi kullanabilirse yani iktidarın denetlenmesine ilişkin mekanizmalar ön görülürse, Türkiye ‘de başkanlık sistemi işleyebilir” şeklinde konuştu