Menopoz Döneminde Beden ve Ruh Sağlığının Önemi
Op.
Ortalama menopoz yaşının batı toplumlarında 50-51, Türkiye’de 47-49 yaş civarında olduğunu belirten Memorial Antalya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op.Dr. Zeki Salar, menopozun 40 yaşından önce olmasına “prematür menopoz”; 45 yaşından önce olmasına ise “erken menopoz” adı verildiğini kaydetti.
Her iki durumun da normal olmadığını ifade eden Op.Dr.Salar, 50’li yaşlarda görülen menopozun doğal bir süreç olarak değerlendirilirken, erken menopozun tedavi edilmesi gereken anormal bir durum olduğunu söyledi.
MENOPOZ BELİRTİLERİ Erken menopozun özellikle ailesini tam oluşturamamış, çocuk yapma planlarını gerçekleştirememiş kadınlar için önem taşıdığını vurgulayan Op.Dr. Salar, menopoz döneminde kemik erimesi, kalp krizi ve inme riskinin de arttığını kaydetti.
Adet kanamalarında düzensizlik ve adet kesilmesinin menopoz döneminin ilk belirtileri olduğunu anlatan Op.Dr.Salar, şunları söyledi: "Ateş basmaları, terleme sıklıkla bu düzensizliklere eşlik eder. Kimi zaman birliktelik esnasında genital kuruluk hissi, ağrı ve kanamalar görülebilir. Bunlar menopoz sürecinin gözle görülür belirtileridir. Uzun süreçte menopoz öncesi dönemde yumurtalıktan üretilen östrojen hormon eksikliğine bağlı olarak, kadın vücudunda bir takım sorunlar oluşabilir. Bunların başında osteoporoz (kemik erimesi) gelir. Östrojen hormon eksikliğinin yol açtığı bir diğer sorun kalbi ve beyni besleyen damarlarda tıkanıklık ve daralma olasılığının artmasıdır. Menopoz sonrası dönemde kadınlarda kan yağlarında olumsuz değişiklikler oluşmakta, kolesterol ve trigliserid düzeyleri yükselmektedir. Bu değişiklikler, kalp krizi ve inme (felç) riskinin artışına neden olmaktadır.” RUHSAL DEĞİŞİKLİKLER ORTAYA ÇIKABİLİR Bedensel değişikliklerin yanı sıra menopoz döneminde azalan hormonların etkisi ile birtakım ruhsal değişikliklerin ortaya çıkabildiğini belirten Op. Dr. Zeki Salar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Özellikle menopoz sürecine kendini hazırlamamış, doğru danışmanlık almamış kadınlarda adetlerin kesilmesi ile depresyona kadar varabilen ruhsal değişiklikler ortaya çıkabilir. Kimi kadınlarda içe kapanma, ağlama atakları, çabuk sinirlenme, yorgunluk, cinsel isteksizlik, dikkat bozuklukları ve unutkanlık belirtileri görülebilir.” AİLE ÖYKÜSÜ ALINMALI Menopozdaki kadınların öncelikle aile öyküsünün alınması ve özellikle hormon tedavisi verilmesi için sakınca oluşturacak durumların belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Op.Dr.Salar, sözlerine şöyle devam etti: “Jinekolojik muayene sonrasında ultrason ile rahim ve yumurtalıklar değerlendirilmelidir. Smear testi, kan sayımı ve yağ yağları testleri, karaciğer, tiroid, kalp ve böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi, meme inceleme testleri ve kemik erime testleri yapılması gereken diğer testler olarak sıralanabilir.” SADECE İLAÇ TEDAVİSİ YETERLİ DEĞİLDİR Menopoz tedavisinin sadece ilaç tedavisi olarak görülmemesi gerektiğini ifade eden Op.Dr.Salar, şunları kaydetti: ”Hastaya yeterli zaman ayrılmalıdır. Çünkü, çoğu kez menopoz dönemine giren kadın ruhsal sorunlarını rahatlıkla paylaşamaz, saklamak ister. Bu durum kadını ruhsal olarak olumsuz etkilerken, tedaviye devamını engelleyebilir. Menopoz tedavisi, bitkisel ya da ilaç şeklinde hormon tedavileri, osteoporoz (kemik erimesi) tedavisi, düzenli egzersiz ve dengeli beslenme, psikolojik destek ile sorunların çözülmesi olarak dört grupta ele alınır. Hangi tedavi yöntemlerinin seçilmesi gerektiğine kapsamlı bir değerlendirme sonrasında hastayla birlikte karar verilmelidir.”