Mazıdağı Fosfat Tesisleri İşsizlerin Umudu Oldu

Ekonomik kriz nedeniyle 1994 yılında kapatılan Mardin'in Mazıdağı ilçesindeki fosfat tesislerinin yeniden faaliyete geçmesi için çalışma başlatıldı.

İlçenin yanısıra bölgedeki işsizlik sorununun giderilmesi için vatandaşların umudu olan fosfat tesislerindeki çalışmaları yerinde inceleyen Mazıdağı Kaymakamı Fırat Çelik, çalışmalarla ilgili yetkililerden bilgi aldı.
Çelik, AA muhabirine, fosfat tesislerinin hem ilçe hem de ülke için ekonomik ve sosyal yönden büyük önem arzettiğini söyledi.

"Fosfat tesislerinin faaliyete geçmesiyle ilçemizde işsizlik sorununa büyük ölçüde çözüm getirilecek" diyen Çelik, şunları söyledi:
"Fosfat tesislerinin faaliyete geçmesi ile işsizliğin yanısıra çarpan etkisi yaparak bölgenin kalkınmasına da ciddi bir katkı sunacak. İlçemizde genç nüfus oranının yüksek olması nedeniyle özellikle kalifiye iş gücü anlamında ciddi manada eksikler sürüyor. Fosfat tesisleriyle hem kalifiye işgücü gelişecek hem de işsizlik büyük ölçüde sona erecektir."
- "300 milyon ton rezerv var"
TMC Mazıdağı Fosfat Tesisleri Genel Müdürü Velittin Tekel de ilçedeki Türkiye'nin en fazla rezerve sahip fosfat yatağında işlenebilir vaziyetteki fosfat rezervinin 50 milyon ton civarında olduğunu, yeraltı işletmeciliği ve biraz daha düşük tenörlü olacak fosfatların da dahil edilmesi ile bu miktarın 300 milyon tonu bulacağını kaydetti.

Hedefledikleri üretimi tutturmak için 3 yıl içerisinde 600 milyon dolarlık yatırımla 5 yeni tesis inşa edeceklerini vurgulayan Tekel, şöyle dedi:
"Şu an üzerinde durduğumuz 50 milyon tonluk bir kısımdır. Bu da yaklaşık mevcut tesisin ömrünü 40-50 yıl kadar devam ettirecek. Türkiye'de böyle bir rezerv yok. Yılda işleyeceğimiz cevher miktarı da 1 milyon 500 bin ton kadar olacak. Bunun içerisinde faydalı olan P2O5 dediğimiz fosfat miktarı yüzde 15-16 dolayındadır. Yüzde 30'luk bir mal üreteceğiz. Fakat mevcut tesis bu 560 bin ton konsantreyi üretecek durumda değil. O yüzden bu tesise paralel bir flotezen tesisi düşünülüyor. Bunların tümünün gübre tesisleriyle 3 yıl içerisinde tamamlanması hedefleniyor. 2016'nın sonuna doğru tüm tesisler devreye girecek. Bu tesislerimizde binin üzerinde kişi istihdam edilecek. Bunlar, flotezen, sülfirik asit, fosforik asit, gübre ve amonyak tesisleri olacak."
Üretecekleri gübreyle dışa bağımlılıktaki açığın büyük bir kısmını kapatacaklarına dikkati çeken Tekel, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Kuracağımız tesislerde üretebileceğimiz en önemli gübre amonyum fosfattır. Bu bölgenin ihtiyaç duyacağı bir gübredir ve hedefimiz de zaten odur. Yıllık üretim miktarı 325 bin ton civarındadır. Bu kadar gübrenin maliyeti aşağı yukarı ton başına 650 dolar civarında. Büyük bir rakam yapıyor. Bu kadar malzemeyi tamamen iç piyasadan elde edeceğiz. Yani yabancı madde hiç kullanmayacağız. Ülkemize dışarıdan ithal edilebilecek veya dışarıdan ithal edilebilecek malzemelerle üretilebilecek 325 bin ton malı yerli kaynaklarımızla sunmuş olacağız. Her geçen gün gübre ihtiyacı artıyor. Bizim ürettiğimizle tam olarak açığı kapatmış olmayacağız ama dışarıya çok bağımlı olmaktan kurtulmuş olacağız."
Mazıdağı Fosfat Tesislerinin faaliyette olduğu dönemde teknisyen olarak görev yapan Sinan Örek, tesis sayesinde ilçe merkezinde nüfusun 15-20 binlere ulaştığını, tesisin kapanmasının ardından meydana gelen göç nedeniyle ilçe nüfusunun azaldığını belirtti.

İşsizlik nedeniyle ilçenin göç verdiğine dikkati çeken Örek, "Mazıdağı halkı tüm umudunu bu tesise bağlamış durumda. Beklenti yüksek" dedi.

Mazıdağı Fosfat Tesislerinin temeli 1974 yılında ETİBANK tarafından atılmıştı. Kuruluş aşaması 14 yıl süren tesiste, sadece 6 yıl hammadde çıkartılmış, ardından kapatılmış, 2011 yılında özelleştirilen tesisi, Etibakır ve Park Holding ortaklığı bulunan TMC Enerji Yatırımları Sanayi ve Ticaret AŞ 28 milyon dolar teklifle satın almıştı. TMC, 2016 yılı sonuna kadar 149 milyon ABD doları yatırım ve bin 50 kişiye istihdam taahhüt etmiş, TMC'nin 27 Mart 2013'te yapılan genel kurulunda şirketin tüm hisseleri Cengiz Holding'e devredilmişti.
Kaynak: AA