HSYK, Bireysel Başvuru İçin İzlenecek Usul ve Yöntemleri Açıkladı

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK), mahkemelerce Anayasa Mahkemesi'ne yapılacak bireysel başvuru formlarının alınmasında ve gönderilmesinde izlenecek usul ve yöntemler konusunda cumhuriyet başsavcılıkları, bölge idare mahkemesi başkanlığı, adli yargı ilk derece mahkemesi ve Adalet Komisyonu Başkanlığı'na yazı gönderdi.

HSYK, Anayasa'da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin, kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla herkesin Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yapabileceğinin düzenlendiğini hatırlattı. Bireysel başvuru kurumunun kabul edilmesindeki en önemli amacın ise temel hak ihlallerinin iç hukukta ortadan kaldırılması ve buna bağlı olarak Türkiye aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapılan başvuruların sayısının azaltılması olduğu ifade edildi.

Bireysel başvurunun, usul kanunlarında düzenlenen olağan ve olağanüstü kanun yollarından ayrılan ve kendine has birtakım özellikleri bulunan bir hak arama yolu olduğuna dikkat çeken HSYK, "Bireysel başvuru, anayasal düzeyde yeni bir yargılama biçimi olarak ulusal hukuka dâhil edilerek, hak ve özgürlüklerin ulusal seviyede hayata geçirilmesi ve korunması amaçlanmıştır.

Bireysel başvurular, 6216 sayılı kanunda ve Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nde belirtilen şartlara uygun olarak içtüzük ekinde bulunan ve mahkemenin internet sitesinde yayımlanan başvuru formu kullanılarak Anayasa Mahkemesi'ne doğrudan yapılabileceği gibi mahkemeler ya da yurt dışı temsilcilikler vasıtasıyla da yapılması mümkündür. Usulünce hazırlanan başvuru formu, harç tahsil makbuzuyla birlikte, yukarıda belirtilen yerlere teslim edildiğinde, başvurucu ya da temsilcisine bu mercilerce alındı belgesi verilecektir. Ayrıca, mahkemeler ya da yurt dışı temsilciliklerine teslim edilen başvuru formu ve ekleri ile ilgili gerekli kayıt işlemleri yapıldıktan sonra anılan makamlarca başvuru formu ve eklerine ilişkin kabul edilebilirlik ya da esasa ilişkin herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmaksızın fiziki ve elektronik ortamda Anayasa Mahkemesi'ne iletilmesi esası benimsenmiştir." ifadelerini kullandı.

BELGELER, POSTA VE ELEKTRONİK ORTAMDA ANAYASA MAHKEMESİ'NE GÖNDERİLECEK

HSYK Başkanvekili Ahmet Hamsici imzasıyla gönderilen yazıda, kanunun 47'nci ve içtüzüğün 63'üncü maddesinde, bireysel başvurunun mahkemeler vasıtasıyla da yapılabileceği belirtilmiş olmasına rağmen, uygulanacak usul ve yöntem konusunda bir ayrıntıya yer verilmediği kaydedildi. Kurulun, 18/10/2011 tarihli ve 'Dosyaların kanun yolu incelemesine gönderilmesinde dikkat edilecek hususlar' konulu 21 nolu genelgesinde; yargının hızlandırılması ile yargıda etkinlik ve verimliliğin sağlanması bakımından kanun yolu başvurusuna konu edilen dosyaların mahkemeler tarafından ilgili merciye gönderilmesinde izlenecek usul ve esasların belirlendiği ifade edildi. 6216 sayılı kanunun 76'ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bireysel başvuruya ilişkin hükümlerin 23 Eylül 2012 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceğinin belirtildiği yazıda, "Mahkemeler vasıtasıyla da başvuru yapılabileceğinden, bu konuda meydana gelebilecek muhtemel aksaklıklar ile emek, zaman ve hak kayıplarına sebebiyet verilmemesi bakımından aşağıdaki usul ve esaslar belirlenmiştir.

Bu itibarla; Bireysel başvuru formlarının, kurulumuzun (21) ve (24) nolu genelgelerinde belirlenen kurallar doğrultusunda işlem yapılmak suretiyle alınması, Usulünce hazırlanan başvuru formunun, harç tahsil makbuzuyla birlikte teslim edildiğinde başvurucu ya da temsilcisine alındı belgesi verilmesi, Başvuru formu ve eklerine ilişkin kabul edilebilirlik ya da esasa ilişkin herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmaksızın posta yoluyla fiziki ortamda Anayasa Mahkemesi'ne gönderilmesi, ayrıca elektronik ortamda da anılan Mahkemeye iletilmesi, Bireysel başvurunun, kararı veren mahkemeye yapılması zorunlu olmayıp, 6216 sayılı Kanun ve Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü uyarınca herhangi bir mahkemeye de yapılabilmesi karşısında, başvuru formlarını alan mahkemenin sırf bu sebeple bireysel başvuruya ilişkin formun geri çevrilmemesi konularında gerekli dikkat ve özenin gösterilmesi hususunun, Genel Kurul'un 19/09/2012 tarihli ve 493 sayılı kararı ile tüm teşkilata duyurulmasına karar verilmiştir." denildi .