İhracatta liderlik koltuğu rafineriden otomotive geçti
Küresel krizin hüküm sürdüğü 2009'da Türkiye'nin ihracat lideri değişti. 2008'de en çok ihracat yapan Tüpraş, 5. sıraya gerilerken, aynı yıl üçüncü sı
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, 'İlk 1000 İhracatçı Firma Çalışması'nın 2009 yılı sonuçlarını açıkladı. Buna göre listenin ilk sıraları değişirken, 2008 yılında 132 milyar dolar olan Türkiye ihracatı 2009 yılında 102,1 milyar dolara geriledi. 102,1 milyar dolarlık ihracatın yüzde 62,2'sini bu ilk 1000 firma yaptı.
2009 yılının en başarılı ili 492 ihracatçısı ile İstanbul oldu ancak, 11 ihracatçısını kaybederek toplamda yüzde 2 oranında geriledi. İstanbul'u İzmir, Bursa, Ankara ve Gaziantep izledi. Bölgesel olarak ele alındığında ilk sırayı 610 firma ile Marmara Bölgesi alıyor. İkinci sırada ise 129 firma ile Ege Bölgesi geliyor.
Geçen yıl ihracat yapan firmaların yüzde 75,7'si üretici ihracatçı, yüzde 17,7'si grup dış ticaret firması ve yüzde 6,5'i sektörel-sermaye dış ticaret şirketi oldu. Üretici ihracatçılar kategorisinde ilk 3 sırayı Oyak Renault, adının açıklanmasını istemeyen bir firma ile Tofaş paylaştı. Grup dış ticaret firması kategorisinde ise ilk 3 Vestel Dış Ticaret, Yücel Boru ve Kibar Dış Ticaret'ten oluştu. Sektörel sermaye şirketleri kategorisinde ilk 3 sırada GSD, Diler ve Çolakoğlu yer aldı.
2009 yılının en büyük ihracatçıları ise sırasıyla şöyle:
Oyak Renault Otomotiv Fabrikaları AŞ, Vestel Dış Ticaret AŞ, adının açıklanmasını istemeyen bir firma, Tofaş Türk Otomobil Fabrikaları AŞ, Tüpraş Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ, Arçelik AŞ, Toyota Otomotiv Sanayi AŞ, Habaş Sınaî ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi AŞ, İçdaş Çeliş Enerji Tersane ve Ulaştırma Sanayi AŞ ile GSD Dış Ticaret AŞ
TİM'in 'İlk 1000 İhracatçı Firma Çalışması'nın sonuçları itibarıyla ilk 500 içerisindeki ihracatçı firmaların ortalama karlılığı 8,08 iken ikinci 500'de rakam 6,93'e geriliyor. Toplam 1000 de karlılık yüzde 7,45 iken yabancı sermayeli şirketlerin karlılığı yüzde 6,55'i buluyor.
İlk 1000 firmanın ihracatın yüzde 64,14'lik bölümünü sanayi mamulleri oluştururken işlenmiş petrol ürünlerinin oranı 8,7 oldu. 1 ila 99 arasında işçi çalıştıran firmalarda ortalama 16 beyaz yakalı bulunurken, çalışan sayısı 1000 ve üzeri olan firmalarda rakam 704'e çıkıyor. 2009 yılında ilk 500 içindeki firmaların ortalama çalışan sayısı 645 iken bu rakam ikinci 500'de 272'ye geriliyor.
İHRACAT İSTANBUL'DAN ANADOLU'YA KAYMAYA BAŞLADI
Sonuçları değerlendiren TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracatın İstanbul'dan Anadolu'ya kaymaya başladığını kaydetti. İhracat oranları bağlamında Marmara ekonomisinin gücünü koruduğuna vurgu yapan Büyükekşi, Güneydoğu'daki ihracatçı firmalarının da arttığının altını çizdi. TİM Başkanı, Türkiye'nin ihracat yapan firmalarının arttırmasıyla uluslararası ticarette gücünü arttıracağını dile getirdi.
Gazetecilerin, "Önemli ihracat yapan firmalar neden adının açıklanmasını istemiyor?" sorusuna TİM Başkanı, "Adının açıklanmasını istemeyen 100 kadar firma var. Onlar adına yorum yapamayız, kendi istekleridir. Rekabet adına açıklamayabilir." cevabını verdi.
"İHRACATÇI RİSKLERE KARŞI KENDİSİNİ KORUMA ALTINA ALMALI"
Büyükekşi, kurla ilgili sorulara karşılık da ihracatçının risklere karşı kendisini koruma altına alması gerektiğini ifade ederek, şunları söyledi:
"Kur ne kadar aşağı düşerse ihracatçı o kadar düşüş yaşıyor. Parite konusunda ihracatçılar risk altında ve kendisini koruma altına almalıdır. Ne yazık ki firmaların yüzde 60'ı döviz konusunda önlem almıyor. Türkiye'nin parite konusunda yapacağı bir şey yok. Türkiye'nin kısa vadede para giriş çıkışına önlem alması gerekiyor. IMF de gelişmiş ülkelere bu uyarıları yapıyor. Kısa vadede fon girişleri izne bağlanmalıdır. Böylelikle döviz kuru üstündeki baskılar kalkar. Geçenlerde açıklanan Mali Kural önemli görüyoruz. Bütçe açıkları ve hazine satışları da kritik. Bunlara rağbet olursa kısa vadeli fona ilgi olmaz. Biz de rahatlarız. Bunu önce sanayici dile getirmelidir."
BÜYÜKEKŞİ, TİM BAŞKANLIĞINA YENİDEN ADAY
Mehmet Büyükekşi, ayrıca 3 Haziran'da yapılacak TİM Genel Kurulu'nda yeniden başkanlığa aday olacağını açıkladı. Toplam 13 birlik başkanı ve koordinatörlerinin isteğiyle aday olduğunu bildiren Büyükekşi, delege desteğini alacağına inandığını vurguladı. "Görev süresi yeni kanuna göre 4 sene. İnşaallah bu görevi hakkıyla yerine getireceğim." ifadesini kullandı.
Birliklerle ilgili yeni kanuna da değinen TİM Başkanı, "Yasa itibarıyla Sektör Konseyi söz konusu. Buraya birliklerden bir başkan ve iki başkan vekili aday olabiliyor. Konsey'de yer alan 24 kişiyi her sektörden delegeler seçebilecek. O 24 kişiden biri de TİM Başkanı seçilebilecek. Yani konseye girmeden aday olamıyorsunuz. Ben Deri ve Deri Mamulleri'nden Sektör Konseyi'ne girdim. Oradan TİM'e aday olacağım." bilgisini verdi.