Nükleer takas anlaşması dış basında

Amerikan basını, İran'ın uranyum takasıyla ilgili dün Tahran'da yayımlanan bildirinin, ABD Başkanı Barack Obama'nın İran'a yaptırımlar konusunda BM Güvenlik Konseyi'nde yeni bir karar alınması çabalarını karmaşıklaştırabileceği yorumunu yaptı.

  Amerikan basını , İran ' ın uranyum takasıyla ilgili dün Tahran ' da yayımlanan bildirinin , ABD Başkanı Barack Obama ' nın İran ' a yaptırımlar konusunda BM Güvenlik Konseyi ' nde yeni bir karar alınması çabalarını karmaşıklaştırabileceği yorumunu yaptı . AMERİKAN BASINI

Politico gazetesinin internet sitesinde Laura Rozen imzasıyla yayımlanan , " Başkan Obama ' nın Nükleer Başağrısı " başlıklı yazıda , " Obama yönetiminin Tahran ' da İran , Türkiye ve Brezilya tarafından açıklanan uranyum takası anlaşmasını alenen kutlamadığına " işaret edildi .

Yazıda , " Anlaşma , Obama ' nın İran ' a yaptırımlar konusunda yeni bir BM Güvenlik Konseyi kararı alınması için aylardır sürdürdüğü çabaları ortadan kaldırmasa da karmaşıklaştıracak gibi görünüyor " ifadesi kullanıldı .

Los Angeles Times gazetesinin " İran ' ın nükleer adımı ABD ' nin yaptırımlar konusundaki çabalarını raydan çıkarabilir " başlığıyla yayımladığı haberde de " İran ' ın uranyumunu yurt dışına yollamayı kabul etmesinin , yeni BM Güvenlik Konseyi yaptırımlarına ilişkin ivmeyi bir miktar baltalıyor gibi göründüğü " yorumunda bulunuldu .

" İran ' ın bu adımının , tartışmalı nükleer programıyla ilgili olarak Tahran ' a yeni ekonomik yaptırımlar getirilmesine ilişkin ABD öncülüğündeki planlara dair umutları gölgelediği " ifade edilen haberde , " Türkiye ve Brezilya ' nın Tahran ' da 18 saat süren çabasıyla varılan ve dün duyurulan teklifin , ABD ve batılı müttefiklerince ihtiyatlı şüphecilikle karşılandığına " işaret edildi .

" Tahran ' ın yalnızca , hayata geçmesi an meselesi yaptırımları önlemeye miçalıştığı , yoksa paketin daha geniş çaptaki bir uzlaşının temelini mi oluşturduğunun beklenip görüleceği " belirtilen haberde , " Amerikalı yetkililerin , anlaşmayı reddederek , uzlaşmaz görünme ya da kabul ederek , potansiyel anlamda İran ' a , artan uluslararası baskıları dağıtma imkanını verme seçenekleriyle karşıkarşıya kaldığı " kaydedildi .

Washington Post gazetesinin " İran ve Türkiye , zenginleştirilmiş uranyum konusunda beklenmedik anlaşmaya vardı " başlıklı haberinde de " İran , Türkiye ve Brezilya arasında varılan sürpriz nükleer anlaşmanın , Obama yönetiminin İran ' ın nükleer arzularına set çekme çabalarını ve daha geniş boyutta Amerikan diplomatik stratejisini zayıflatmakla tehdit ettiği " ifadesine yer verildi .

Uzmanların , " İran ' ın Batı ile nükleer müzakerelerde ABD ve müttefiklerinin uzun süredir sundukları talepleri karşılamadan ilerleme algısı yarattığı " şeklindeki görüşlerine yer veren gazete , " bunun sonucunda Obama yönetiminin şimdi , yaklaşık 8 ay önce ortaya attığı teklifi reddetme ya da yeni yaptırımlara dair aylardır sürdürülen çabanın raydan çıktığını görme ihtimalleriyle karşı karşıya kaldığına " işaret edildi .

" ABD ' nin BM ' de yeni yaptırımlar kararı için gayretini sürdürmesi halinde , Türkiye ve Brezilya ' nın buna karşı oy kullanma kararı alabileceği ve bunun Amerikalı yetkililerin İran ' ın nükleer hevesleri konusunda uluslararası birlik yaratma arzusunun altını oy abileceği " ifade edilen haberde , " yeni anlaşmanın , İran ve diğer gelişmekte olan ülkelerin nükleer enerjiyi kullanma hakkıyla ilgili olarak , ABD ' nin öncülük ettiği bir grup ülkeyle bazı gelişmekte olan ülkelerarasındaki bölünmeyi artırdığı " yorumunda bulunuldu .

İran zafer mi kazandı?

Aynı gazetedeki Glenn Kessler imzalı analizde de " İran ile Batı arasındaki uzun süreli diplomatik mücadelede , İran ' ın dün zafer kazanmış gibi göründüğü " yorumuna yer verildi .

" Anlaşmanın Çin ' e yeni yaptırım kararını geciktirmesi ya da sulandırması için bahane sunduğu " görüşüne de yer verilen yazıda , " Amerikalı yetkililerin açısından en iyi umudun , İranlıların uzlaşmaz tavır sergilemesi olacağı " ifade edildi .

Amerikan CNN televizyonu , konuyla ilgili haberinde , " İran ' ın uluslararası toplumla uzun süredir devam eden meselesinde imtiyaz verir gibi gözüktüğünü , ancak hemen sonra , uranyum zenginleştirmesine devam edeceğini açıklamasının ' budurumu bozma ' potansiyeli taşıdığını " belirtti .

Haberde , İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ramin Mihmanperest ' in CNN ' e telefonla yaptığı açıklamada , uranyum zenginleştirmesine dair yasal haklarını durdurmayı planlamadıklarını , ABD ve müttefiklerinin son anlaşmayı kabuletmemeleri için bir nedenin bulunmadığını düşündüğünü söylediği bildirildi .

Habere göre , Mihmanperest , " Bu anlaşma , önceki teklifle aynı kriterleri ve koşulları temel alıyor . Onların istedikleri buydu . Eğer ' hayır ' derlerse buonların anlaşmaya varılması hususunda ciddi olmadıklarını gösterecek " diye konuştu .

İSRAİL BASINI

Haaretz gazetesinde Zvi Bar ' el imzasıyla " Neden İran Türkiye ' yi nükleer anlaşma için dürüst bir aracı olarak görüyor " başlığıyla yayımlanan yorumda , " Türkiye ile İran ' ın anlaşmanın başarısını paylaştığı , Brezilya ' nın İran ' la ticaret hacmini 10 milyar dolara çıkaracak anlaşmalar yaptığı " kaydedildi .

" Yine de anlaşmadan en kazançlı çıkan Türkiye " ifadesine yer verilen yazıda , Türkiye ile İran arasındaki 10 milyar dolara ulaşan ticaret hacmine işaret edilerek , " İran ' a yaptırımlar uygulanmış olsaydı bu Türk ekonomisi için olumsuz sonuçlar doğurabilir , Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ' ın partisi siyasi olarak sıkıntılarla karşı karşıya kalabilirdi " görüşü savunuldu .

" Buna karşılık , Türkiye ' nin yaptırımları desteklememe kararı alsa bu kez de kendisini ABD ve Avrupa ülkeleri ile ilişkilerinde bir krizin içinde bulabileceği " öne sürülen yazıda , " ABD ' nin , ' İran ' ın zaman kazanmak için Türkiye ' yi kullanıyor olabileceği ' uyarılarına rağmen , anlaşmayı yapmak için Türkiye ' nin büyük çaba gösterdiği " vurgulandı .

" İran neden Türkiye ' yi dürüst bir aracı olarak seçip , BM Güvenlik Konseyi ' nin daimi üyeleri yerine anlaşmayı onunla yaptı " sorusu yöneltilen yazıda , " İki ülkenin arasındaki iyi ilişkiler kuşkulardan arınmış değil . Ama İran ve Türkiye ' nin her ikisi de Ortadoğu ' daki nüfuzlarını genişletme politikası benimsemiş durumdalar . Bu nüfuz politikası , rekabetten çok işbirliğine dayanıyor " görüşü dile getirildi .

Yazıda , " Türkiye ile İran ' ın müttefiki Suriye arasındaki yakın ilişkilerin , Türkiye ve İran ' ın Hamas ' a karşı takındıkları benzer tutumun , Irak ' taki ortak çıkarların , radikal İslami terörizmle ilgili benzer görüşlerin , Türkiye ' nin AB üyeliği konusunda yaşadığı hayal kırıklığı ile birleştiğinde , şimdilik , iki ülkenin uzlaşmazlıklarını gölgede bıraktığı " öne sürüldü .

" Türkiye arabulucu olur "

" Uranyum takası anlaşmasının , bir NATO üyesi veya ABD ' nin Afganistan ' da da müttefiki olan Türkiye ' nin konumuna herhangi bir zarar vermeksizin , İran ve Türkiye ' yi stratejik müttefik haline getirdiği " ifade edilen yazıda , " ayrıca bu anlaşmanın Türkiye ' nin İsrail ile ilişkilerini kesme koşuluna bağlı olmadığı "
belirtildi .

Yazıda , " Eğer anlaşma , önündeki beklenen tüm engelleri aşabilirse Türkiye , ' arabulucu ' olarak yeni bir konum elde edecektir . Bu konum , özellikle de İsrail-Suriye barış sürecinde olmak üzere , bölgedeki diğer uzlaşmazlıkların çözümünde de kullanılabilecektir . Ama , tüm bunların yerine , anlaşma başarısız olup , İran ' a yaptırımlar da uygulansa Türkiye yine de bir anlaşmayı neredeyse başarmış bir ülke olarak hatırlanacaktır . Ancak sonrasında , yaptırımların sonuçlarıyla uğraşmak durumunda kalacaktır " yorumunda bulunuldu .

Yedioth Ahronot gazetesi de konuyla ilgili haberi , " Brezilya ve Türkiye ( İran Cumhurbaşkanı Mahmud ) Ahmedinecad ' a İran ' ın silahlanma planlarına zarar vermeyecek bir anlaşma sundu " başlığıyla verdi .

" İki ülkenin uluslararası alanda puan kazandıkları ve ABD ' nin yaptırım planlarını dayanaktan yoksun bıraktıkları " ifade edilen haberde , " İsrail ' in anlaşmaya şimdilik bir karşılık vermeme kararı aldığı " kaydedildi . Haberde ayrıca , " İsrail ' in Türkiye ile ilişkilerin kötüye gideceğinden endişeli olduğu " belirtildi .

Maariv gazetesi de " Anlaşma ve endişe " başlığı altında , İsrailli yetkililerin , " İranlıların dünyayı bir kez daha aldattığını " belirttikleri görüşlerine yer verdi .

" İsrail yenildi " ara başlığı altında , " ülkenin diplomatik çabalarının ve aralıksız baskılarının şimdilik sonuç vermediği , yaptırım kararı an meselesiyken İran ' ın ortaya yeni bir kart koyduğu " belirtildi .

" İsrail ' in endişeli olduğu " ifade edilen haberde , " Yine son gülen Ahmedinecad oldu " denildi .

İNGİLİZ BASINI

Financial Times ( FT ) gazetesi gelişmeyi başyazısında ele alarak , " anlaşmanın Tahran ' ın nükleer programına ilişkin pazarlıklarda girilen labirentten çıkış için bir seçenek olabileceği " yorumunu yaptı .

İran ' ın Türkiye ' ye güvenmesinin daha kolay olduğunu yazan gazetede , " İran gerçekten ciddiyse , bu anlaşma , İsrail ' le bölgeyi ve dünyayı bir felaketesürükleyecek olası bir çatışmayı önleyecek en iyi şanstır . Kesin olan ise , bu gelişme Türkiye ve Brezilya ' ya alınacak barışçı sonuçta önemli bir pay verecektir . Bu olumlu bir değişim " denildi .

Guardian gazetesi anlaşmaya iç sayfalarında yer vererek , Batı ' nın bu anlaşmayı reddetmesinin zor olduğunu kaydetti ve bazı diplomatlara atfen , BM ' de İran ' a yönelik yaptırım kararı alınmasının bu anlaşmanın ardından zorlaştığına dikkati çekti .

Daily Telegraph gazetesi , varılan anlaşmanın geçen sonbaharda IAEA gündeme getirdiği , ancak İran ' ın reddettiği öneriye benzediğini vurguladı .

Times ise , anlaşmayla ilgili olarak " Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ' nın Beyaz Saray ' ın İran konusunda uluslararası bir çözüm bulunmasına yönelik inisiyatifini çalarak , Washington ' u yardımcı oyuncu konumuna soktuğu " yorumunu yaptı .

İTALYAN BASINI

La Stampa gazetesi , " İran-Brezilya-Türkiye ' den nükleer anlaşma " başlığını kullandı .

Lula ve Erdoğan ' a göre artık yeni yaptırımlara gerek kalmadığını kaydeden gazete , " Ama Beyaz Saray ' da kuşkular sürüyor . Anlaşma , Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ( IAEA ) tarafından zenginleştirilmiş materyal karşılığında İran ' ın uranyum teslim etmesini öngörüyor " ifadelerine yer verdi .

İtalya ' nın en önemli ekonomi gazetesi Il Sole 24 Ore ise " İran ' daki anlaşma ABD ' yi ikna etmedi " başlığıyla verdiği haberde , Beyaz Saray ' ın " Artık sözler yeterli değil , yeni yaptırımlar hazır " biçiminde bir tepki verdiğini belirtti .

Corriere della Sera gazetesi , " Nükleer anlaşmaya dair kuşkular var " biçiminde başlık atarken , La Repubblica " Nükleer konusunda İran ' dan anlaşma duyurusu : Uranyum Türkiye ' de zenginleştirilecek " başlığını kullandı .

Bu iki gazetenin haberlerinde , Tahran ' da sağlanan anlaşmanın ABD ve AB nezdindeki endişeleri henüz gideremediği görüşü dile getirildi .


CNN Türk