Müsiad İnşaat Sektör Kurulu Türkiye İstişare Toplantısı
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar, Türkiye için kentsel dönüşümün olmazsa olmaz olduğunu belirterek "Kentsel dönüşüm, kentsel yenileme gecekondu ve deprem dönüşümleri olmazsa olmazımızdır
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) İnşaat Sektör Kurulu Türkiye İstişare Toplantısı bugün Trabzon Novotel'de yapıldı. Toplantının açılış konuşmasını ev sahibi olarak yapan MÜSİAD Trabzon Şube Başkanı Ahmet Sarı, Türkiye'nin 2000'li yıllarında başında kentsel manada yaşadığı değişim, dönüşüm, gelişim trendi ile Trabzon'un paralel büyüyemediğini, önemli değişim sürecine ayak uyduramadığını ve bunun Trabzon'un şanssızlığı olduğunu söyledi. Ancak son dönemde Trabzon'da yerel yönetimde yaşanan değişimle birlikte reform döneminin de başladığına dikkat çeken Sarı "Bugün Trabzon için gecesini gündüzüne katarak, enerjisini, emeğini, aşkını Trabzon'a veren bir valimiz, belediye başkanımız ve aynı paralellikte bulunduğu kurumda kenti için her zaman elinden gelenin fazlasını yapan, yüreği Trabzon için çarpan TOKİ Başkanımız kentimizin yaşadığı o şanssızlığın kırılması için tarihi bir fırsattır. İşte bu tarihi fırsat ülkemizin dört bir köşesinde Türkiye'yi bir baştan bir başa inşa eden sayın Süleyman Varlıbaş gibi Trabzonlu işadamlarının güçleriyle birleştirdiğimizde oluşan sinerji, kentimizin tarihi misyonu, kültürel dokusu ve toplumsal zenginliğiyle hak ettiği kentsel yaşamı bizlerle buluşturacaktır. Ve biz inanıyoruz ki, kentimizin Büyükşehir olma yönünde en büyük gücü de oluşacak bu sinerji olacaktır" diye konuştu.
Trabzon'un dünyaya açılmasında GAP-Trabzon demiryolu projesinin önemine de vurgu yapan Sarı "Mutlaka ve mutlaka demiryolu Trabzon'a gelecektir. Fakat bizler bugünden liman bağlantılarını, depolama alanlarını ve istasyonlarını belirleyerek liman çerçevesinde yapılacak kentsel dönüşümleri bu doğrultuda planlamak gerekmektedir. Demiryolu ile Trabzon kavuştuğunda tüm yerleşim planları bu ağın gidişatına göre yeniden şekillendirecektir. İş odur ki, biz bu planları bugünden yapmalı ve makro formlara dahil etmeliyiz" ifadelerini kullandı.
"2010 YILI İNŞAATTA TOPARLANMA YILI OLDU"
MÜSİAD İnşaat Sektör Kurulu Başkanı Mahmut Asmalı ise inşaat sektörünün ülkenin büyümesine ve istihdamına çok büyük katkı sağlayan lokomotif sektörlerin başında geldiğini söyledi. Asmalı, büyüme rekorları kıran bu sektörün 2007 yılında durağan bir seyir izlediğini, 2008 ve 2009'da krizin etkisiyle ciddi bir küçülme yaşadığını ifade ederek "Ancak 2010 yılı hükümetin aldığı ekonomik tedbirlerle de olsa inşaat sektörü için bir toparlanma yılı olmuş ve geçen iki yılın yaraları sarılmaya çalışılmıştır. Bu yılın bir atılım yılı olacağın ümit ediyoruz. Önümüzdeki yıl genel seçimlerin yapılması ve istikrarlı bir hükümetin çıkması çok önemli. Geçmiş dönemdeki sıkıntıları analiz edip çok iyi dersler çıkarmak gerekiyor" şeklinde konuştu.
Kentsel dönüşüm ülkemizin hemen hemen bütün şehirlerinde yaşandığını kaydeden Asmalı "Kentsel dönüşümün sacayakları merkezi hükümet, yerel yönetimler yapımcı firmalar ve yerel kullanıcılar çok önemli yer tutmakta, bunların uyumlu çalışması bu projenin başarısı için çok büyük önem arz etmektedir. MÜSİAD olarak ülkemizin deprem kuşağı içinde yer aldığı göz önünde bulundurularak kentsel dönüşüm çalışmalarına önem veriyor bunun hızlandırılması gerektiğini düşünüyoruz" dedi.
MÜSİAD Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan ise Kentsel Dönüşüm'ün ihtiyaçtan ortaya çıktığını kaydederek şunları söyledi:
"Bilindiği gibi ülkemizde 60 yılı aşkın zaman devam eden sanayileşme süreci, güçle birleşince, büyük şehirlerimiz kontrolsüz bir şekilde büyüdü. Zaman zaman büyüme, doğru bir şekilde öngörülmedi, zaman zamansa büyümeye karşı ihtiyaç duyulan yeteri sayıda konut inşa edilemedi. Bunun sonucu olarak ise, hepimizin bugün serzenişte bulunduğumuz gecekondulaşma ya da çarpık kentleşme ile karşı karşıya kalındı. Maalesef geçmişten bugüne kadar gelen ve ciddi bir sorun olarak karşımızda duran gecekondulaşma meselesinin; bir takım siyasi hesaplar ve rant karşılığında üstü örtüldü. Bunun sonucunda, ülkemizin bir çok şehrinde kalitesiz estetikten yoksun, düzensiz ve çarpık, yaşam standardı düşük, çok sayıda yapı stoğu oluştu. Üstüne üstlük, depreme de dayanıksız olan bu yapılar, estetiklik bir yana insan sağlığı açısından da gerçek anlamda büyük bir tehlike arz etmektedir. Bu binalarda milyonlarca kişinin yaşıyor olması ise, başlı başına anlaşılmaz bir durumdur. Sonuçta, bu duruma ilişkin gereken tespitlerin acilen yapılması ve kentsel dönüşüm yasasının etkili bir şekilde uygulanarak ülkemize yakışır yenileme çalışmalarının başlatılması, sözü edilen bu süreçte oldukça önemlidir. Aslında kentsel dönüşüm; bir kentin gelişimine katkı sağlamaktadır. Kentsel Dönüşüm, bir kentin dokusunu bozan sorunların giderilmesi, elverişsiz şartlarda yaşayan kişilerin daha yaşanabilir mekanlara kavuşturulması ve sosyal dışlanmışlığın azaltılmasıdır. Fakat bu süreçlerin çok iyi yönetilmesi, yerlerinden ve alışkanlıklarından olan kişilerin durumlarının iyi değerlendirilmesi gerekmektedir. Bunun için de, ilgili yerle halkın aktif katılımı sağlanarak, karar alma süreçlerinde hep birlikte hareket edilmesi büyük önem taşımaktadır. Kentsel dönüşüm ancak devlet ve milletle beraber olursa meyve verecektir."
"TOKİ OLMASAYDI BELEDİYELER MESAFE ALAMAZDI"
Trabzon'da gerçekleştirilen kentsel dönüşüm çalışmaları hakkında bilgi veren Trabzon Belediye Başkanı Dr. Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu ise TOKİ'nin lokomotif görevi görmesine dikkat çekerek "Eğer bu lokomotifin hareketi olmasaydı ne biz ne de Türkiye'deki diğer belediyeler büyük mesafe alamazdı. Bu ülkede aslında bir başarı öyküsü değil başarı destanı var. Eğer TOKİ bu ülkede işadamlarıyla beraber yüz lira, iki yüz lira taksitle konut edindirebiliyorsa gecekondulaşmanın önüne geçiliyorsa bu alkışlanmalıdır. Dünyanın başka ülkelerinde bunun olduğuna inanmıyorum. Adaletin sarayını da yapıyor TOKİ, bir gün emniyet binalarını da yapıyor veya Güneydoğumuzda güvenli sınır karakolları da yapıyor, bir gün sağlıkta ve emniyette adalette ve eğitimde elini taşın altına koyup işadamlarımızla beraber bu ülkenin bütün imarına imza atıyor" ifadelerini kullandı.
Trabzon Valisi Dr. Recep Kızılcık ise "Özellikle Trabzon'umuzda gerçekleştirilen dört kentsel dönüşüm projesini defaatle izledim ama bugün bir defa daha izlediğimde hakikaten bir devletin kendi insanına hangi koşullarda yaşamaya mahkum veya müsaade ettiğini örneklerini ve bu çerçevde hangi koşullarda yaşatmak istediğinin de gayretini hep beraber görmüş oldum. Gerçekten ben kentsel dönüşüm ile ilgili kanunun daha parlamentoya sevkedilmediği başbakanlıkta görüşüldüğü dönemde bu çalışmalara katılan birisi olarak bu kadar önemli bir sonuç doğurabileceğini öngörememiştim. Kentsel dönüşüm sadece evlerin yapılması yeni sosyal konutların yapılması ticari hayatın o bölgede canlandırılması değil, benim anlayışıma göre özellikle 'uzun yıllar eskidir, biran önce kurtulunması gereken yapılardır' gözüyle yaklaşılan belirli alanların tekrar hayata kazandırılması, tekrar canlandırılması, yaşam alanları ve tarihi kültürel değerler olarak insanlığın hizmetine sunulması anlamında da son derece önemlidir" diye konuştu.
Açılış konuşmalarının ardından toplantının panel bölümüne geçilirken, bu bölümde Varlıbaş Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Varlıbaş, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşarı .Önder Kıraç, TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar birer konuşma yaptılar.
"25 SENE PLANI OLMAYAN BİR ŞEHİRDE KENTSEL DÖNÜŞÜM YAPMAKTAN BAŞKA ÇARE YOK"
Varlıbaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Varlıbaş ise yaptığı konuşmada "Sorunların tespiti önemli, tespit olduktan sonra teşhis, teşhisten sonra çare zaten tartışılır, konuşulur çıkar. Ancak çözüm için, çare üretmek için hangi metodu uygulamak gerektiğini tartışmak gerek. Ancak maalesef Türkiye'de iyi giden bir şeyler varken bunu engelleyen kendi içimizde bu sektörle ilgili de olsa nedense bazı insanları bazı engeller çıkararak bunların önünü kesmeye çalışıyor, biz Avrupa'da dünyada yaptığımız takdir görürken kendi sektörümüzdeki bazı kuruluşlar vasıtasıyla önümüze set konulmaya çalışılması bizleri oldukça üzüyor. İmar planları, mevzuatları, kentsel dönüşümlerde yeni planlar yapılırken gereksiz davaların açılması çalışmaları sekteye uğratıyor. Bu bizi işadamları olarak üzüyor, bunun sorumluluğuna katlanmış olanlar bunun bedelini bir türlü ödeyecektir. Kentsel Dönüşüm, neden gerekli, 25 sene planı olmayan bir şehirde kentsel dönüşüm yapmamanın başka bir çaresi yok" dedi.
TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar ise Türkiye Cumhuriyeti'nin acil eylem planı ve programı doğrultusunda yeniden şekillenen TOKİ'nin Türkiye'de 81 vilayette ve yaklaşık 800 ilçede 2 bine yakın şantiye kurduğunu söyledi. Bayraktar bugüne kadar 460 bin konut rakamına ulaştıklarına işaret ederek, "Bu rakam yüz bini aşkın 18 şehir demektir. Veya son düzenlemeyle 300 bin olan Trabzon'dan altı tane Trabzon demektir. Bunlarla birlikte modern hayatın gerektirdiği sosyal donatılar kapsamında 650 ilköğretim okulu ve lise 91 hastane, 90 sağlık ocağı ve bir çok kamu kurumlarının ihtiyacı olan binaları da yapmaya çalıştık. Bu Türkiye'nin yakaladığı performanstır, enerjidir, sinerjidir, istikrar ortamıdır. Türkiye gelişiyor ve değişiyor. Bugün her birimiz gerek özel sektörümüzün temsilcileri ve gerekse kamu sektörü temsilcileri olarak yurtdışına gittiğimizde artık başımız dik, alnımız açık göğsümüzü gere gere dolaşıp konuşabiliyoruz. Bu süreç içerisinde işadamlarımıza çok ciddi teklifler geliyor inşaat sektörümüz dünyada Çin'den sonra ikinci sıraya çıktı. Türk inşaat sektörü dünyanın her yerinde inşaatçısını, mimarını, tasarımcılarını çalıştırmaktadır. Bu gurur verici bir ortamdır. TOKİ'ye de dünyanın 15 devletinden işbirliği daveti var bu doğrultuda çalışmalarımızı devam ettiriyoruz" ifadelerini kullandı.
"GEÇMİŞTE YAPTIKLARIMIZI ŞİMDİ 3 KAT FAZLA PARA VEREREK YIKMAYA ÇALIŞIYORUZ"
Türkiye'de şehirleşme adı altında geçmişte büyük yanlışlar yapıldığına dikkat çeken Bayraktar, şunları söyledi:
"Samsun'dan başlayalım Batum'a kadar güzel bir sahil şeridimiz var. Ancak bu güzel sahilimiz, bu güzel coğrafya ve bitki örtüsü kıyı şeridimizde kurduğumuz şehirlerle özellikle son 60 yılda mahvolmuş vaziyette. Bunu elimizle mahvettik. Şimdi Trabzon'da para vererek yaptığımız yapıları yıkmaya çalışıyoruz. Üç kat para verip bunları yıkmaya çalışıyoruz. Trabzon önemli bir köşe başı, cazibe merkezi, marka şehir. Hem tarihi misyonu itibariyle hem de tarihin kendisine yüklediği sorumluluk itibariyle hem de coğrafi konumu itibariyle ağabey ve cazibe merkezi olmak durumunda. Çevresindeki şehirleri de parlatmak, geliştirmek durumunda. Trabzon Rusya'nın ve Ukrayna'nın şehirleriyle bütünleşmek paslaşmak durumunda, hem Erzincan'ın hinterlant ile hem de Samsun'dan Batum'a kadar olan şehirde de hem sağlık hem kültür hem eğitimi hem de ticaret merkezi olmak durumundadır. Bu bakından Türkiye Cumhuriyeti'nin son dönemdeki hükümetleri bu farkındalığın farkında olarak Trabzon'a gereken önemi vermiştir. Geçen dönemki belediye başkanımızla bu çalışmayı başlattık. Bu dönem seçilen başkanla çalışmalarımızı daha bilimsel ve daha sorumlu bir kaide üzerine oturttuk. Biz devlet memurları olarak siyaset yapmayız ve siyasi düşünemeyiz ama devletleri yöneten hukümetlerdir. Onları oluşturan siyasi iradedir, siyasi iradelerin oluşturduğu hükümetin programı doğrultusunda iş yapıyoruz, bu bakımdan belediye de TOKİ de hükümetin programı doğrultusunda çalışmak durumunda."
Trabzon'u mutlaka hak ettiği yere getirmek durumunda olduklarının altını da çizen TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Bugün Trabzon'da biz fiilen başladığımız Zağnos Vadisi, Tabakhane Deresi, Ayasofya Müzesi'nin etrafı ve Çömlekçi'deki kentsel dönüşüm, valimizin öncülüğünde yapacağımız ve başladığımız Ortahisar Projesi, Pelitli'de başladığımız kentsel dönüşüm, Çağlayan'da, Yomra da olmak üzere Trabzon'da 8 tane kentsel dönmüşüm yapacağız Bu bugünden yarına 200 trilyon yani 200 milyon TL para demektir. Bugüne kadar Trabzon'da yaklaşık 3 bin konut başladık, bunların iki binden fazlasını bitirip teslim ettik.2 binin üzerinde konut projeksiyonu var, bunların bir kısmı ihale, bir kısmı proje aşamasında. Trabzon'da biri Kaşüstü, biri Akçaabat ve Kemik Hastalıkları Hastanesi ile Sinir Hastalıkları Hastanesi olmak üzere bölge bazında dört büyük hastane kazandırmış olacağız. Bu Trabzon'u sağlık merkezi yapma noktasında çok ciddi bir adımdır. Trabzon'un en önemli özelliklerinden birisi Trabzon bir spor ve futbol şehri olmasıdır. Trabzon bir Anadolu şehri olarak şampiyonluklar kazandırmıştır, UEFA kriterlerinde çok iyi bir stadyumu yapılmayı da hak etmiştir. Akyazı'da 660 bin metrekarelik bir alanda proje yaptık. Burada sadece bir spor kompleksi değil, kruvazör limanı ile Trabzon'a hem büyük bir alan hem de modern bir spor merkezi kazandıracağız.'
"ÜLKEMİZİN GELECEĞİNİ KAÇAK YAPILARDAN MUTLAKA KURTARMALIYIZ"
Kentsel dönüşümün Türkiye'nin geldiği nokta ve seviye itibariyle artık kaçınılmaz olduğunu belirten TOKİ Başkanı Bayraktar, Türkiye'nin en büyük sorunlarından birisinin kentsel dönüşüm, kentsel yenileme, gecekondu ve deprem dönüşümleri olduğunu ifade ederek "Bunu Türkiye'nin bugünden yarına mutlaka başarması lazım. TOKİ olarak biz Türkiye'de Cumhuriyet tarihinin en büyük kentsel dönüşümü başlattık. Türkiye'nin 241 noktasında Kars'tan İstanbul'a kadar Trabzon'dan Diyarbakır'a, Mardin'den Uşak'a kadar hemen hemen bir çok yerinde kentsel dönüşümü adım adım yürütmeye çalışıyoruz. Şu ana kadar 50 bin konuta fiilen başladık. 180 bin konutun projeksiyonuna başladık, 30 bin konutu teslim ettik. Kentsel dönüşüm getirdiği olgu itibariyle ne kadar ülkemize yükse, ne kadar çok hem şehirlerimizin gelişmesini güzelleşmesini tıkıyorsa, tarihi olguyu bozuyorsa yeşil alanları bozuyorsa o kadar da dönüştürülmesi halledilmesi o kadar da zor olan bir iştir. Gerçekten dünyanın en zor işidir, kentsel dönüşüm. Bir işin zorluğunu mukayese yaparak anlayabiliriz. Bugün dünyanın her tarafında kentsel dönüşüm yapılmaktadır. ABD'de de, İngiltere, Fransa, İspanya, İngiltere'de de yapılmaktadır. Ancak arada farklar var. Gelirini yirmi bininin üzerine çıkarmış ülkelerle gelişmiş ülkeler arasında ciddi farklar vardır. Hem de kendi ülkelerimize özgü pozisyonlardan dolayı büyük farklar vardır, bize benzeyen ülkeler Brezilya, Mısır. Bizden geri olan Pakistan ve Hindistan. Brezilya geçen 4 yıl içinde kentsel dönüşüme 17 milyar dolar para harcadı, ekonomik bakımından artık dünyada önemli bir aktör olan bir ülke konumundadır. Önümüzdeki süreçte de benim hayatım ve evim projeleriyle 500 milyar dolar para harcamıştır kentsel dönüşüme."
"Ülkemizin geleceğini kaçak yapılardan mutlaka kurtarmalıyız" diyen TOKİ Başkanı Bayraktar "Bu işi için sadece devlet, hükümetler yetmez, belediyelerin gayreti yetmez top yekün bir bilinçlenme lazım. Halka rağmen, millete rağmen bir şey yapamazsınız, fakat devlete rağmen de bir şey yapamazsınız. Bunun için devlet millet kaynaşması lazım. TOKİ, çalışmak ve kentsel dönüşümleri gecekondu dönüşümlerini yapmak zorundadır. Bu işi sadece belediyelere bırakılmaz. Belediyeler halkla karşı karşıyadır. Burada işin ana ekseninde devlet mahallinde valilerimiz belediyelerimizi olacak, bu işle ilgili tüm aktörler bu işte sorumluluk duyacak. Sivil toplum örgütleri bu işe mutlaka müspet bakıp destek verecekler. Burada kentsel dönüşümlerin önünü kim tıkıyorsa top yekün biz onların karşısına çıkmamız lazım. Mutlak burada halkın desteğini sağlayacak tarzda halka bu işi en ileri düzeyde anlatmamız sivil toplum örgütlerinin ve üniversitelerin desteğini almamız lazım.
Şehirlerimizi bu olumsuz yapılardan çöküntü alanlarından kaçak yapılardan kurtarmamız lazım. Kaçak yapılaşmaya da artık dur dememiz lazım. Bizim heyecanımız giderek artıyor, bu gayretle milletimizin dua ve destekleriyle bu kentsel dönüşümü dalga dalga belediyelerimizle yayıp bütünleştireceğiz ve mutlaka başarılı olacağız" şeklinde konuştu.