'Ne askeri ne de sivil vesayet'
İlhan Selçuk'tan önemli tespitler...
Sanayileşmemiş bir İslam ü ; lkesinde , Bilimsel Devrim ' in ü ; rettiği Aydınlanma felsefesine , iktidar-asker ve medya ilişkisine de değindik . . .
İlhan Ağabey ' e sordum :
' Cumhuriyet ' in hem imtiyaz sahibi hem de başyazar : olarak , askeri darbelere ve baskıcı otoriter tek partili rejimlere nasıl bakıyorsunuz? '
İlhan Ağabey koltuğunda oturuyordu ve kucağından gü ; nlü ; k gazeteler vardı . . .
İlhan Selç ; uk :
' Artık askeri darbeler dö ; nemi kapandı . Ben bunu yazılarımda da belirtmiştim . Tü ; rkiye ' darbe olacak mı , olmayacak mı ' tartışmalarını yapmamalı . O dö ; nem kapandı .
Tü ; rkiye ' nin demokrasiyi ve ö ; zgü ; rlü ; kleri geliştirmesi gerekir . AKP , demokratik aç ; ılım dedi ama bugü ; ne değin yaptığı bir şey yok . Ö ; nce şu Seç ; im ve Partiler Yasası değiştirilsin . '
İlhan Ağabey ardından ekledi :
' Temel hak ve ö ; zgü ; rlü ; klerin olmadığı , basının teksesli hale getirilmek istendiği bir ü ; lkede demokrasiden ve ö ; zgü ; rlü ; klerden sö ; z edilemez .
Biz Cumhuriyet gazetesi olarak ne askeri vesayeti ne de sivil vesayeti sahipleniriz . Askeri vesayeti ortadan kaldıralım derken , bir bakarsınız sivil baskıcı bir rejimin vesayeti altına girmişiz . O zaman ne yapacağız? Biz demokrasiden ve ö ; zgü ; rlü ; klerden yana tarafız . Cumhuriyet Vakfı senedinde her şey yazılı . Cumhuriyet ' in anayasası bu . Laik demokratik Cumhuriyet , ü ; niter devlet yaşayacak .
Cumhuriyet ö ; yle kolay kurulmadı . Aydınlanma Devrimi ' nin ışığında yü ; rü ; yeceğiz . Demokrasimiz ancak ö ; yle gelişebilir . '
Bu haftaki sohbetimiz ç ; ok uzun sü ; rdü ; . Karşılıklı şakalaştık . Yaşamdan sö ; z ettik , eski anılarımızı anımsadık . . .
İlhan Ağabey ' e sordum :
' Erken seç ; im olursa nasıl bir politika izleyeceğiz? '
Selç ; uk :
' Biz tü ; m partilere eşit uzaklıkta duracağız . AKP ' li bakanlarla da gö ; rü ; şeceğiz , Başbakan Erdoğan ' a da , Cumhurbaşkanı Gü ; l ' e de . CHP lideri Baykal ' a da ve MHP lideri Bahç ; eli ' ye de . . BDP ' lilerle de . . .
Biz ne bir siyasi partiyiz , ne de demokratik kitle ö ; rgü ; tü ; yü ; z . Haberde yayın ç ; izgimiz belli . Temel hak ve ö ; zgü ; rlü ; kleri savunuyoruz . AKP ' ye karşı muhalif ç ; izgimizi komyacağız . Irk ayrımcılığına karşıyız . Daha demokratik ve daha ö ; zgü ; r bir Tü ; rkiye ' den yanayız .
Yunus Nadi ' nin 7924 yılında yayımladığı yazısında değindiği gibi , Cumhuriyet ne hü ; kü ; met gazetesidir ne de parti gazetesidir . Cumhuriyet yalnız Cumhuriyetin , bilimsel ve yaygın anlatımıyla demokrasinin savunucusudur . Cumhuriyet ve demokrasi fikir ve esaslarını yıkmaya ç ; alışan her kuvvete karşı mü ; cadele edecektir . '
İlhan Ağabey , ' Bizim yaşamımız demokrasi ve ç ; ağdaşma yoludur ' dedikten sonra ö ; nemli bir noktanın da altını ç ; izdi :
' Ü ; lkemizde her anlamıyla gerç ; ek 1 bir demokrasi kurulması iç ; in , Cumhuriyet gazetesi tü ; m varlığıyla ç ; alışacaktır . Atatü ; rk devrim ve lkelerinin aç ; tığı ' aydınlanma ' yolunda , aklın bağnazlıktan , bilimin dinden bağımsızlaşması , laiklik ilkesinin toplumca benimsenmesi iç ; in ç ; aba gö ; sterecektir .
İnsan Hakları ve Temel Ö ; zgü ; rlü ; kler Bildirgesi ' ni , demokrasinin evrensel anayasası olarak benimseyen Cumhuriyet , amaç ; larına ancak Atatü ; rk ' ü ; n kurduğu Tü ; rkiye Cumhuriyeti ' nin bağımsızlığı ve bü ; tü ; nlü ; ğü ; kapsamında ulaşılacağını temel ilke sayar .
Ayrıca şunu belirteyim : Atatü ; rkç ; ü ; lü ; k ve ulusalcılık adı altında şoven milliyetç ; ilik yapılıyor . Bu yanlış ; Atatü ; rk ' ü ; n milliyetç ; iliği şovenizm değil , kü ; ltü ; r milliyetç ; iliğidir . Bir de sandıkla gelen sandıkla ' gider . Tü ; rkiye ' nin geleceği asker-sivil baskıcı rejimlerde değil , demokrasidedir . Bugü ; n yaşadığımız sorunlara sınıfsal temelde bakmak zorundayız . '
ilhan Ağabey , Tü ; rkiye ' de ve dü ; nyadaki tü ; m olayları yakından izliyor . . .
Gazeteleri ve dergileri okuyor , kö ; şe yazılarını hiç ; kaç ; ırmıyor . . .
Bu arada bir espri patlatıyor :
' Yılbaşında televizyonlan seyredince Tü ; rkiye ' ye irtica-mirtica gelmez dedim , ortalık ayağa kalktı . . . Bak Hikmet , kimse asker darbe yapacak diye siyaset yapmasın . Artık Tü ; rkiye ' de askeri darbeler dö ; nemi kapanmıştır .
Ben Tü ; rkiye ' nin zaman yitirmeden
demokratikleşmesini istiyorum . Demokrasi ve ö ; zgü ; rlü ; kleri kim genişletirse ona gö ; nü ; lden destek veririm .
Faili meç ; hul cinayetlerin aydınlatılmasından , ü ; lkemize barış ve huzur gelmesinden , akan kanın durmasından yanayım .
Tü ; rkiye kendisiyle yü ; zleşmeli . Başta sö ; ylediğim gibi , askerin de sivil rejimin de vesayetine giremem , giremeyiz Cumhuriyet olarak . ;
Sohbetimiz uzadıkç ; a uzuyor . . . ilhan Ağabey her geç ; en gü ; n iyileşiyor . . .
Gö ; zleri pırıl pırıl ve aydınlık . . .
Kız kardeşi Ü ; lfet Erte! kahve sunuyor . . . Onun da gö ; zlerinde bir mutluluk ç ; iç ; eğinin aç ; tığını gö ; rü ; yorum . . .
İlhan Selç ; uk daha sonra şö ; yle diyor :
TEKEL işç ; ilerinin haklı direnişlerini alkışlıyorum . Onlara selam gö ; nderiyorum . Ö ; rgü ; tlü ; bir toplum olmalıyız .
Demokrasinin olmazsa olmaz koşuludur bu . Temel hak ve ö ; zgü ; rlü ; klerin genişletilmesi gerekir . Gazeteciler , yazarlar , bilim insanları dü ; şü ; ncelerinden ö ; tü ; rü ; hapis yatmamalı .
İdeolojileri ne olursa olsun , onlar ö ; zgü ; rce yazmalı ve konuşmalı . Bak , az daha unutuyordum , Tayyar Eraslan a selam sö ; yle , kendine iyi baksın! '
Dışarıya ç ; ıkıyorum . . .
Otomobile binip gazeteye dö ; nerken Fazıl Hü ; snü ; Dağlarca ' nın bir şiiri geliyor aklıma :
' Milyarları saysın ç ; elik dev ne ç ; ıkar Yaşamam tek
Kocaman bir gö ; zü ; m , kocaman bir ağız
işte akar dü ; şü ; ncemde gece su İşte akar yü ; reğimde su ç ; iç ; ek . '