Çöplerin gizlediği saray!

Topkapı Sarayı ' nın altı tarih kaynıyor . Sarayın birinci avlusunda yer alan gecekonduların atıklarıyla &ldquo ; ç ; ö ; plü ; k&rdquo ; haline gelen mekanın , ilk yapımı yapımı 4 . yü ; zyıla dayanan ve Aya İrini Kilisesi ' yle organik bağı bulunan &ldquo ; Piskoposluk Sarayı&rdquo ; olduğu ortaya ç ; ıktı . Bu sarayın altında da Pagan dö ; nemine ait Artemis Tapınağı ' nın olabileceği tahmin ediliyor .

Ayasofya ile Aya İrini arasında kalan tarihi saray , eski karakol binasının arkasındaki gecekondular ve bunların atıklarıyla zaman iç ; inde harap hale gelmiş ve &ldquo ; ç ; ö ; plü ; k&rdquo ; e dö ; nü ; şmü ; ştü ; . Ancak , Sur-u Sultani ç ; evresini dü ; zenlemek iç ; in harekete geç ; en Kü ; ltü ; r ve Turizm Bakanı Ertuğrul Gü ; nay ' ın emriyle alan , geç ; en yıl temizlenmeye başlanmıştı .

PİSKOPOSLUK SARAYI

İstanbul Ü ; niversitesi Gü ; zel Sanatlar Bö ; lü ; mü ; Ö ; ğretim Ü ; yesi Dr . Ferudun Ö ; zgü ; mü ; ş ' ü ; n kazı başkanlığında yü ; rü ; tü ; len temizleme ç ; alışmaları sonucunda , daha ö ; nce bir hastaneye ait olduğu tahmin edilen , ancak bazı akademisyenlerce piskoposluk sarayı olabileceği belirtilen bu tarihi yapı gü ; n yü ; zü ; ne ç ; ıktı . Kazı Başkanı Ö ; zgü ; mü ; ş , iki aylık hummalı ç ; alışmalar neticesinde burasının Aya İrini ile organik bağlantısı bulunan bir &ldquo ; Piskoposluk Sarayı&rdquo ; olduğunu kesinleştirdi .

Ö ; zgü ; mü ; ş , yapının , İstanbul ' un başkent olmasıyla beraber ilk defa 4 . yü ; zyılda yapıldığının tahmin edildiğini sö ; yledi .
Bu tarihi yapıda ilk olarak 1940 ' lı yıllarda , &ldquo ; ç ; ok bilimsel olmayan yö ; ntemlerle&rdquo ; o dö ; nemki Ayasofya Mü ; ze Mü ; dü ; rü ; Muzaffer Ramazanoğlu ' nun kazı yaptığını ve burayı Sampson Hastanesi olarak dü ; şü ; ndü ; ğü ; nü ; , ancak ç ; alışmalarını yayımlamadığını anlatan Ö ; zgü ; mü ; ş , daha sonra Ferudun Dirimtekin ' in , Ramazanoğlu ' nun yaptığı kazıları bir dergide yayımladığını dile getirdi .

Dr . Ö ; zgü ; mü ; ş , &ldquo ; Ondan sonra da kimse buraya dokunmamış . Ramazanoğlu ' nun kazı alanında aç ; tığı ç ; ukur da yıllar iç ; inde lağım ve ç ; ö ; ple dolmuş , etrafına gecekondular yapılmış . Bunlar bü ; tü ; n pisliklerini oraya akıtmışlar ve orada zaman iç ; inde bir orman oluşmuş , kalıntıların ü ; zeri dolmuştu&rdquo ; dedi .

&ldquo ; AYA İRİNİ İLE ORGANİK BAĞI VAR&rdquo ;

Kendilerinin ç ; alışması sonucunda buranın &ldquo ; Piskoposluk Sarayı&rdquo ; olduğunun kesinleştiğini dikkat ç ; eken Ö ; zgü ; mü ; ş , şunları kaydetti :
&ldquo ; Burası Sampson Hastanesi olarak biliniyordu ama ö ; yle bir şey değil . Burası kesinlikle bir Piskoposluk Sarayı . Ç ; ü ; nkü ; , yanındaki Aya İrini Kilisesi de bir piskoposluk kilisesidir ve Ayasofya ile birlikte bir bü ; tü ; n olarak dü ; şü ; nü ; lmü ; ştü ; r . Bizim kalıntılarımızın da Aya İrini ile organik bağı gö ; zü ; kü ; yor , ortaya ç ; ıkıyor . Buranın Piskoposluk Sarayı olduğu ç ; ok belli . Ç ; ok eski bir kalıntı . &rdquo ;

Bahsedilen Sampson Hastanesi ' nin ise Sur-u Sultani ' nin dışında kalan bir yerde olduğunu tahmin ettiklerini belirten Ö ; zgü ; mü ; ş , &ldquo ; Turing Misafirevi denilen bir otelin altında bir takım kalıntılar var . Soğukç ; eşme sokakta bir sarnıç ; var . Herhalde bunlardan biri hastane binası&rdquo ; dedi .

Piskoposluk Sarayı ' ndaki kalıntıların da 4 . yü ; zyıldan 15 . yü ; zyıla kadar farklılıklar gö ; sterdiğini anlatan Ö ; zgü ; mü ; ş , bu yapının 15 . yü ; zyıla kadar kullanıldığını , o nedenle kalıntıların farklı devirler gö ; sterdiğini sö ; yledi .

OSMANLI ' DA ARSLAN HANE OLMUŞ

Kazı Başkanı Ö ; zgü ; mü ; ş , Topkapı Sarayı ' nın bu kalıntıların ü ; zerine yapıldığını belirterek , &ldquo ; Bu yapının Topkapı Sarayı ile bir bağlantısı yok . Hatta sarayın etrafını ç ; eviren Sur-u Sultani ' nin duvarları Piskoposluk Sarayı ' nın tam ortasından geç ; iyor&rdquo ; dedi .

Surun dışında kalan bö ; lü ; mlerin bazı oteller tarafından restore edilerek korunduğunu ifade eden Ö ; zgü ; mü ; ş , şö ; yle konuştu :
&ldquo ; Ama sarayın birinci avlusunda kalan bu kısım ( benim tahminlerime gö ; re ) saray binaları , darphane ve sur yapılırken doldurulmuş . Ç ; ü ; nkü ; elimizdeki eski gravü ; rlerde , şu an kazı yaptığımız alan dü ; mdü ; z gö ; rü ; nü ; yor , kalıntı yok . Osmanlılar zamanında bir dö ; nem odun ambarı , bir dö ; nem arslan hane olarak kullanılmış . Hatta , odun tartılan dev kantarları bulduk . &rdquo ;

Ö ; zgü ; mü ; ş , Bakan Gü ; nay ' ın buranın tekrar ortaya ç ; ıkarılmasına ö ; n ayak olduğunu vurgulayarak , şunları kaydetti :
&ldquo ; Sayın Bakan buranın gö ; rü ; ntü ; sü ; nden rahatsızdı , ben de konuyu kendisine anlattım . Kendisi de bu kazıları yü ; rü ; tmemize izin verdi . Bakan beyin gayretiyle ortaya ç ; ıkmıştır bunlar , ç ; ü ; nkü ; burası yıllardan bu yana ö ; ylece duruyordu . Ama tabii ç ; ok destek geldi . Buradaki 28 kişilik ekip gö ; nü ; llü ; ç ; alışıyor , ö ; ğle yemeğimizi Feriye Restoran veriyor . Maddi olarak da bakanlığın yanında Gü ; r Yapı , İstanbul Rehberler Odası ve Fest Turizm destek verdi . Tü ; m bu desteklerin devam etmesi halinde buradaki kazıları gelecek yıl tamamlamayı planlıyoruz . &rdquo ;

SARAYIN ALTI ARTEMİS TAPINAĞI . . .

Buradaki tarihin Piskoposluk Sarayı ' nın da ö ; tesine geç ; tiğini dü ; şü ; ndü ; klerini ifade eden Ö ; zgü ; mü ; ş , sö ; zlerini şö ; yle sü ; rdü ; rdü ; :
&ldquo ; Bu tapınağa aittir demiyorum ama eski Yunan dö ; nemine ait sü ; tun gö ; vdesi ile Tunç ; ç ; ağına ait malzemeler de elimize geç ; ti . Enteresan bir yer . Tam Akrapolis ' in tepesi . Byzantion iken İstanbul ' un Akropolis ' iydi burası . Topkapı Sarayı , zaten bu Akropolis ' in ü ; zerine yapılmıştır . Birç ; ok tapınak vardı burada . Belki de bizim kazdığımız saray ile Aya İrini bir tapınak ü ; zerine yapılmış olabilir , Artemis Lisizonos ( Kemer Gevşeten ) tapınağı ü ; zerine yapılmıştı . Ç ; ü ; nkü ; Artemis burası başkent olmadan ö ; nce şehrin koruyucu tanrıcası idi . Hristiyanlık ö ; ncesi Pagan dö ; neminde , nişanlanan genç ; kızlar , bellerine kırmızı şerit takıp , bu tapınağa geliyorlardı . Bu şeridi burada gevşetiyorlardı . Bö ; ylece evlendiklerinde ağrısız doğum yapacaklarına inanıyorlardı . İnşallah bu yapıların altında bu tapınağı da bulacağız .

Ayrıca , Byzantion sikkelerinde ay-yıldızdaki gibi hilal var . Artemis ' ten ö ; nce de burada Thrako Frig kavimlerinin geldiğini bazı kaynaklardan biliyoruz . Bu yü ; zden buraya bu gelen kavimlerle birlikte ' Kibele kü ; ltü ; ' de gelmiş olabilir . Ö ; zellikle Artemis tapınağının burada , yani Aya İrini Kilisesinin altında olması , buranın aynı zamanda Artemis ' in ö ; ncü ; lü ; olan ' mater kibele ( Frigler ' de dağın annesi anlamında ) ' ile alakalı bir yer olduğunu dü ; şü ; ndü ; rü ; yor . Zaten yeni kapı kazılarında ele geç ; en bazı buluntularda bu kavimlerin bu şehir Byzantion olmadan ç ; ok ö ; nceleri bile burada bulunduklarını gö ; stermektedir . Biz burada onlara dair kalıntılara da ulaşılabiliriz . &rdquo ;

Dr . Ferudun Ö ; zgü ; mü ; ş , bunun ç ; ok ö ; nemli bir kazı olduğuna dikkati ç ; ekerek , &ldquo ; İstanbul ' da antik Bizans ' ı kazmak ç ; ok heyecan verici . Dü ; nyanın en ö ; nemli Akropolis ' inde ç ; alışıyoruz . Atina da ö ; nemli ama hiç ; bir zaman bir imparatorluk başkenti olmadı&rdquo ; diye konuştu .